شگردهای مؤثر در برابر گرما

به گزارش اصفهان زیبا؛ بسیاری از افراد عوارض گرما را جدی نمی‌گیرند؛ این در حالی است که بی‌توجهی به این بیماری تابستانه باعث بروز بسیاری از بیماری‌های دیگر و حتی مرگ می‌شود؛ ازهمین‌رو مدیریت باغ تجربه با دعوت از دکتر الهه حاج‌صادقی، پژوهشگر طب سنتی و متخصص طب سوزنی، در سلسله‌نشست‌های گام‌های سلامت به این موضوع مهم پرداخت.

توانایی بدن به‌ گونه‌ای است که می‌تواند در فصول مختلف خود را با هوا سازگار کند؛ اما گاه چنان شدت هوا تغییر می‌کند که بدن قدرت مقاومت در برابر آن را ندارد؛ به‌خصوص افراد ضعیف، سالمندان و نوزادان از دسته گروه‌هایی هستند که بیشتر باید مراقب باشند.

در برابر گرما احتیاط ضروری است؛ امسال هم که هوا به‌شدت گرم و برای برخی حتی غیرقابل‌تحمل شده است؛ تا حدی که دچار گرمازدگی می‌شوند.

علائم و عوارض گرمازدگی

گرمازدگی معمولا با حالت تهوع و استفراغ، عطش، سرگیجه و کاهش تعریق خود را نشان می‌دهد. در برخی موارد این حالت منجر به کما می‌شود و احتمال مرگ را در فرد افزایش می‌دهد؛ درضمن اگزما و کهیر می‌تواند از دیگر علائم این بیماری باشد و گاهی فرد دچار تنگی نفس و تپش قلب می‌شود.

اما ازجمله عوارض این بیماری، فشارخون بالا، دیابت، میگرن، آلرژی، افزایش چربی و چاقی، فشار به کلیه و ایجاد سنگ کلیه و ریزش مو است.

راهکارهای درمانی

– اولین بخش از بدن که دچار گرمازدگی می‌شود، گردن و زیر بغل است. برای تنظیم دمای بدن، حوله‌ای را بخیسانید و به دور گردن و سپس زیر بغل خود بکشید؛ همانند اوشین در سریال سال‌های دور از خانه که زمان گرما، پارچه مرطوبی را دورتادور گردن خود می‌کشید.

– کف پا را بشویید و ترجیحا به جای کفش، صندل بپوشید (ژاپنی‌ها بعد از نیم‌ساعت پا را از کفش و جوراب درمی‌آورند تا خنک شوند؛ چون گرما باعث قفل‌شدن فعالیت مغز هم می‌شود).

-‌ لباس نخی با رنگ روشن بپوشید.

-‌ دوش آب سرد بگیرید؛ به‌خصوص زمان خروج از خانه یا پس‌ازآن.

– زمان خروج از منزل، فرق سر را کمی چرب کنید تا از درد و تابش بیش‌ازاندازه خورشید پیشگیری شود.

– مصرف آب و مایعات کافی، به‌ویژه هنگام عرق‌کردن توصیه می‌شود. ورزشکاران نیز بعد از ورزش بهتر است جرعه‌ای آب و نه زیاد بنوشند.

برخلاف تصور بسیاری از شما آب یخ نباید نوشید (ابن‌سینا گفته است: اگر قصد دارید خود را بکشید، آب یخ بنوشید!).

بهتر است بدانید وقتی بدن گرم‌تر است، خون نیز گرم‌تر می‌شود. با خوردن آب یخ از زبان تا لحظه ورود به معده، تمام اندام داخلی خنک می‌شود؛ در این صورت چربی دورتادور عروق جمع می‌شود و شما دچار گرفتگی عروق و عارضه کبد چرب می‌شوید. بنابراین توجه داشته باشید که باید آب را ولرم بنوشید یا ابتدا کمی آب گرم و بعد کمی آب سرد، نه یخ، بنوشید.

– صبح‌به‌صبح سعی کنید کمی شربت تخم‌شربتی با خاکشیر و لیموترش بنوشید (تفاوت تخم‌شربتی با تخم‌ریحان این است که تخم‌شربتی درشت‌تر است و وقتی در آب می‌اندازیم، لعاب می‌اندازد).

– استفاده از میوه‌های فصل مانند هندوانه (مصلح آن آویشن، نعنا یا سکنجبین است)، گرمک، انگور، هلو، زردآلو، آلو، آلبالو، گیلاس، توت‌فرنگی و گلابی بسیار مفید است.

همچنین کاهو، خیار، گوجه، هویج، آب ‌لیموترش تازه (گذاشتن لیموترش در فریزر خواص بیشتری پیدا می‌کند)، سکنجبین یا سرکه‌انگبین، آب‌غوره، سرکه، نارنج و حبوباتی مثل ماش آب‌رسان خوبی است. چای‌کوهی، نعنا، خرفه، ریواس، کنگر و پروبیوتیک را نیز حتما مصرف کنید.

– بستنی با داشتن ثعلب کمک زیادی به کاهش دمای بدن می‌کند.

– راهکار دیگر این است که مشت کوچکی زرشک را در آب‌جوش بریزید و آب آن را بنوشید. این نوشیدنی برای رفع غلظت خون مؤثر است.

جالب است بدانید که ویتامین C حرارت بدن را تعدیل می‌کند. در آب می‌توانید چند قطره لیموترش بریزید. قرص ویتامین C  هر‌چند مفید است، مصرف زیاد آن به کلیه آسیب می‌زند.

– گندم و به‌خصوص جو نیز مفید است. در بین غذاها کدو، حلیم یا غذاهای رقیق نظیر آبگوشت، آش ماش، آش دوغ، آب‌دوغ‌خیار و… سودمند است؛ اما غذاهای سنگین مثل ماکارونی یا کله‌پاچه مناسب نیست. چای و قهوه را نیز محدود کنید.

ارده و شیره و حلوا‌ارده نیز هر‌چند خواص زیادی دارد، در تابستان به‌خاطر اینکه دمای بدن را بالا می‌برد، مناسب نیست. کاهش ادویه، به‌خصوص خردل، فلفل، زنجبیل و دارچین توصیه می‌شود؛ چون حرارت و تعریق بدن را زیاد می‌کند.

بهترین ادویه برای اصفهانی‌ها زردچوبه و کمی فلفل‌سیاه و انواع سبزی‌ها مثل خرفه، ترخون و مرزه خشک و گلپر است.

– راهکار مؤثر دیگر، استفاده از ماءالشعیر است؛ به‌این‌منظور جو را بجوشانید، آب آن را صاف کنید و با کمی آب‌غوره یا سرکه داخل شیشه بریزید تا یک هفته بماند؛ برای رفع غلظت ‌خون و گرفتگی‌عروق و سنگ‌کلیه نیز مفید است.

– اما نکته‌ای که لازم است در اینجا ذکر شود، این است که خارش در تابستان افزایش می‌یابد. اگر خارش زیاد دارید، از ماست یا آب آن استفاده کنید یا آب ماست و آب‌پنیر را روی سر بریزید و پس از چند دقیقه استحمام کنید (ترجیحا خودتان ماست تهیه کنید و با مصلح آن مثل سیاه‌دانه، زیره یا پونه بخورید).

در تابستان احتمال بروز کیست به‌خاطر افزایش تعریق وجود دارد. برای کاهش درد، استفاده از سرکه یا شیر و زردچوبه توصیه می‌شود؛ همچنین از سدر و حنا و ماست ضماد تهیه‌ کنید و زیر بغل قرار دهید.