به گزارش اصفهان زیبا؛ مسیر پیش روی استارتاپ‌های اصفهان به خاطر برخی دست‌اندازها کند شده و این موانع آینده این کسب‌وکارهای نوپا را تحت‌تأثیر قرار داده است.
فعالان اکوسیستم استارتاپی از مؤلفه‌هایی نام می‌برند که اگر برای حل‌وفصلشان اقدام جدی صورت نگیرد، به‌مرور شاهد نحیف شدن اکوسیستم استارتاپی خواهیم بود. فعالان کسب‌وکارهای نوپای اصفهان بارها در اظهارنظرهایشان اعلام کرده‌اند در شرایط کنونی به‌جای اینکه به توسعه کسب‌وکارشان فکر کنند، بیشتر به‌دنبال حفظ کسب‌وکارشان و بقا در این شرایط اقتصادی هستند.
این دست‌اندازها هشدارهای جدی هستند که متولیان و دست‌اندرکاران باید فکری به حالشان بکنند و تدبیری بیندیشند تا این اکوسیستم پویاتر عمل کند و فعالان استارتاپی اصفهان برای پیش روی برنامه‌هایشان امید و انگیزه داشته باشند.
استارتاپها بستر خلق ارزش‌افزوده اقتصادی را از کانال فناوری و نوآوری فراهم می‌کنند؛ ازاین‌رو حرکت از یک اقتصاد منبع‌محور به سمت اقتصاد دانش‌محور مستلزم تقویت بنیان‌های استارتاپی و طراحی زیست‌بوم کارآفرینی مبتنی بر نوآوری و فناوری است.
در ایران که پاشنه آشیل آن اقتصاد نفتی است، گسترش روزافزون استارتاپها که به‌ویژه ماهیت دانش‌بنیان دارند، می‌تواند ما را از توسعه خطی نجات دهد و کشور را در جرگه بازار‌های نوظهور قرار دهد. خلق اندیشه، كارآفرینی، رشد صنعت گردشگری، کسب‌وکارهای متنوع جدید، فناوری‌های نوآورانه و ظهور اقتصاد جدید مبتنی بر آن، نقطه عطفی در عرصه اقتصاد به شمار می‌رود كه پنجره جدیدی برای كشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه باز كرده است تا این‌گونه بتوانند بهره‌مندی بیشتری از توسعه در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان به دست بیاورد.
در این گزارش مؤلفه‌های اصلی و تأثیرگذار در آینده کسب‌وکارهای نوپا را بررسی کرده‌ایم؛ چگونگی وضعیت این مؤلفه‌ها آینده استارتاپها را تیره یا روشن می‌کند.
قانون کپی‌رایت ناقص است!
دبیر اجرایی انجمن علمی کارآفرینی کسب‌وکارهای نوین ایران به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: استارتاپها در کشور ما با چالش‌هایی مواجه هستند و تا زمانی که این چالش‌ها و مخاطرات رفع نشود، زنگ خطر فروپاشی اکوسیستم استارتاپی وجود دارد. درواقع برای جلوگیری از این فروپاشی باید این مشکلات حل‌وفصل شود.
فردین شورج عنوان می‌کند: در کشور ما حقوق مالکیت معنوی برای استارتاپها وجود ندارد. قانون کپی‌رایت اگرچه تصویب شده ولی ناقص است. استارتاپها چون دانش‌بنیان هستند، در معرض خطر کپی‌رایت قرار دارند تا جایی که یک شرکت وقتی می‌خواهد خلاق باشد، دانش‌بنیان باشد یا یک ایده قشنگی ارائه دهد، سریع لو می‌رود و متأسفانه دچار خطر بزرگی می‌شود.
صندوق سرمایه‌گذاری نداریم!
شورج ادامه می‌دهد: غالبا در کشورهایی که می‌خواهند از استارتاپها حمایت کنند، صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای کاهش ریسک استارتاپها راه‌اندازی شده است. ما در انجمن کسب‌وکارهای نوپا به دفعات مختلف این را پیشنهاد دادیم ولی متأسفانه اعلام می‌کنند که صندوق نوآوری کفایت می‌کند؛ اما واقعیت این است که صندوق نوآوری در زمینه کاهش ریسک اقدامی نمی‌کند.
او می‌افزاید: یکی از مؤلفه‌هایی که آینده استارتاپها را به خطر می‌اندازد نبود صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که ریسک ناشی از فعالیت‌ها را کاهش می‌دهد. اغلب استارتاپها دچار خطر نابودی هستند؛ بنابراین باید صندوقی وجود داشته باشد که از این کسب‌وکارهای نوپا به‌نوعی هم از بعد مادی و هم از بعد علمی حمایت کند؛ چون بسیاری از استارتاپها وقتی ایده‌هایشان به مرحله عمل می‌رسد متأسفانه متحمل ضرر می‌شوند.
محدودیت‌های هکری داریم
دبیر اجرایی انجمن علمی کارآفرینی کسب‌وکارهای نوین ایران اذعان می‌کند: نبود زیرساخت‌های لازم مؤلفه دیگری است که رشد اقتصادی کشور ما را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و تهدید جدی برای کسب‌وکارهای نوین به شمار می‌رود؛ استارتاپها دچار خطر قطعی اینترنت، کندی اینترنت و محدودیت‌های هکری هستند و زیرساخت‌ها برای استارتاپها کافی نیست.
فضای کسبوکار مساعد شود
شورج می‌گوید: نامناسب بودن فضای کسبوکار نیز مؤلفه دیگری است که آینده کسب‌وکارهای نوپا را تحت تأثیر قرار می‌دهد. فضای کسب‌وکاری که بنده از آن صحبت می‌کنم هم شامل علم و تجهیزات و هم شامل نیروی انسانی می‌شود.
برخی استارتاپها فرار می‌کنند
او ادامه می‌دهد: متأسفانه با خطر فرار نیروهای فرهیخته مواجهیم. اسمش را مهاجرت نمی‌گذاریم؛ چون مهاجرت وقتی اتفاق می‌افتد که استارتاپها وارد کشور دیگری شوند و رشد کنند؛ ولی بسیاری از فعالان استارتاپی اعلام می‌کنند که «ما فقط می‌خواهیم برویم» ولی این را در نظر نمی‌گیرند که وقتی وارد کشور دیگری می‌شوند، قرار است چطور فعالیت کنند.
دبیر اجرایی انجمن علمی کارآفرینی کسب‌وکارهای نوین ایران خاطرنشان می‌کند: دانشگاهی‌ها یا نیروی انسانی را پرورش می‌دهند که فرهیخته می‌شوند و از کشور می‌روند یا راننده تاکسی‌های آنلاین می‌شوند؛ ولی مؤسسات خصوصی ما فضای کسبوکار را می‌توانند به‌گونه‌ای فراهم کنند که نیروی انسانی مهاجرت نکند. متأسفانه نامناسب بودن فضای کسبوکار از بعد اوضاع اقتصادی که منجر به فرار مغزها شده، زمینه را برای فرار غیرمغزها فراهم کرده است.
اکوسیستم استارتاپی ضعیف است
دبیر اجرایی انجمن علمی کارآفرینی کسب‌وکارهای نوین ایران بیان می‌کند: ضعف اکوسیستم استارتاپی نیز خطر دیگری است که آینده کسب‌وکارهای نوپا را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. مراکز رشد، شتاب‌دهنده‌ها، مراکز سرمایه‌گذاری و سازمان‌های دولتی به استارتاپها توجهی ندارند. نیروی انسانی چون از قبل تجربه و مهارت ندارد، وقتی وارد اکوسیستم می‌شود غالبا استارتاپها شکست می‌خورند.
بخش دیجیتال در انحصار دولتی‌هاست
شورج می‌گوید: معضل دیگری که تهدید جدی برای کسب‌وکارهای نوپا به شمار می‌رود، این است که بخش دیجیتال و بخش الکترونیک ما به‌طور انحصاری در اختیار دولت است و دولت به‌آسانی این بخش را در اختیار بخش خصوصی قرار نمی‌دهد و اگر هم بخواهد در اختیار بخش خصوصی یا استارتاپها بگذارد با دست‌فرمان خود دولت باید پیش بروند تمام این موارد مؤلفه‌ها هستند که وضعیت استارتاپها در سال آینده میلادی را در کشور ما تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
کدام مؤلفه‌ها تهدید جدی‌تری هستند؟
فضای استارتاپی، فضایی در حال رشد است و طبیعی به نظر می‌رسد كه این فضا با مشكلات و چالش‌هایی روبه‌رو باشد؛ اما نكته دارای اهمیت تلاش در حل این مشكلات در سریع‌ترین زمان ممكن است.
چالش‌های محیطی در واقع عوامل غیرقابل‌کنترلی هستند که اکثرا خارج از محیط استارتاپها قرار دارند و استارتاپها به‌تنهایی قادر به رفع آن‌ها نیستند.چالش‌های حقوقی، منابع انسانی، سیاست‌گذاری‌های دولت، زیرساخت‌ها ازجمله این چالش‌ها هستند که متولیان کشوری باید برای حل‌وفصلش اقدام کنند.
چالش‌های داخلی اما عوامل قابل‌کنترلی هستند که توسط خود شرکت‌ها قابل‌رفع است. این چالش‌ها عموما درباره مسائلی همچون بازاریابی و مدیریت راهبردی قرار دارند. جهت‌گیری و تبلیغات نامناسب، عدم شناخت نیاز مشتری، عدم تناسب محصول و بازار، طراحی یک مدل کسبوکار گسترش‌ناپذیر، تیم‌سازی نامناسب و ضعف در کار تیمی ازجمله چالش‌های درونی استارتاپها هستند.
به گفته متولیان اکوسیستم استارتاپی از بین تمام چالش‌های یادشده دو مؤلفه انحصاری بودن بخش دیجیتال و فرار نیروی انسانی متخصص و فرهیخته دو تهدید جدی هستند که آینده کسب‌وکارهای نوپا را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند.
