به گزارش اصفهان زیبا؛ فیلمکوتاه یکی از انواع فیلم است که از همان ابتدای شکلگیری سینما خود را به علاقهمندان سینما شناساند و توانست مخاطبان و فیلمسازان بسیاری را به خود جذب کند.
این نوع فیلم که معمولا در قالب داستانی تولید میشدند، امروزه در قالب، سبک و ژانرهای مختلف عرضه میشوند و جشنوارههای بسیاری در سراسر جهان حول محور این فیلمها شکل گرفتهاند.
یکی از این جشنوارهها که در ایران همهساله برگزار میشود و شرکتکنندگان بسیاری از سراسر جهان دارد، جشنواره بینالمللی فیلمکوتاه تهران است.
این جشنواره که امسال و در مهر و آبان، چهلمین دوره آن برگزار شد، توانسته است جایگاه ویژه و خوبی را در بین فیلمسازان و حتی مخاطبان فیلمکوتاه باز کند و به یک جشنواره با شور و حال بسیار خوب تبدیل شود.
اما آنچه در این متن و به بهانه چهلمین جشنواره بینالمللی فیلمکوتاه تهران قصد داریم به آن بپردازیم، چالش بزرگ فیلمکوتاه در چند سال گذشته است.
و اما چالش بزرگ
اینکه چگونه در سابق، فیلمکوتاهسازان موفقی را داشتیم که با ساخت دو سه فیلمکوتاه شایستگی خود را برای ساخت فیلمهای بلند اثبات میکردند و وارد عرصه سینمای بلند میشدند؛ اما امروزه کمی این مسئله دچار تغییر شده است و دیگر به آن کیفیت سابق نیست.
شاید ابتداییترین چیزی که در این موارد بتوان بیان کرد، هزینههای تولید فیلمکوتاه است که نسبت به گذشته افزایش چشمگیری داشته و البته فراهمآوردنش بسیار سختتر شده است؛ اما واقعیت این است که این عامل تأثیر کمرنگی در این معضل دارد.
اصل داستان از جای دیگر شروع میشود و آن عدم نگاه خلاق و نگاه نو در ایدههای فیلمکوتاه است.
متأسفانه امروزه شاهد فراوانی فیلمکوتاههایی هستیم که همه با ایدههایی شبیه به یکدیگر ساخته شدهاند و حتی در پردازش این ایدهها نیز خلاقیتی به خرج داده نشده است و باز هم متأسفانه پردازشهای یکسانی دارند.
این مسئله نهتنها مخاطب چندانی را به سمت فیلمهای کوتاه جذب نمیکند، بلکه جذابیتش را برای اهالی سینما نیز از دست میدهد.
فیلمکوتاه باید در کوتاهترین زمان حرف خود را به مخاطب بزند و همین موضوع باعث میشود تا عدم نگاه نو و خلاقانه به موضوع از تأثیر گفتمان فیلم در مخاطب جلوگیری کند؛ مانند یک عکاس که در یک فریم آنچه معمولا به چشم مخاطب نمیآید را ثبت میکند و در معرض دید همگان میگذارد، فیلمساز فیلمکوتاه باید هر آنچه در هر موضوعی اعم از فرهنگی، اجتماعی، خانوادگی و… به چشم مخاطب نمیآید را با نگاه خلاقانه و نو به مخاطب ارائه دهد و مخاطب را از این نکتهسنجی و ظرافت بینش خود به تحسین وادارد.
مشکل در پردازش است
البته در جشنواره امسال فیلمهای خوب و با نگاه خلاقانه و نویی مانند «صوراحیل» به کارگردانی اسماعیل عظیمی، «نابومی» به کارگردانی سعید قندهاری، «کوچ» به کارگردانی امید یوسفی، «جاذبه غیرنیوتونی» به کارگردانی علیرضا صادقی و «آپولو» به کارگردانی فرزاد رنجبر اکران شد که مخاطبان از آنها استقبال کردند؛ اما باز در همین آثار با وجود حرف و ایده نو، پردازشها همچنان کمی دچار نقص و ایراد بود.
حتی میتوان گفت پردازشهایی نزدیک به هم داشتند و نمیتوان گفت در پردازش ایده هم خلاقانه و نو عمل کرده بودند.
پردازش خلاقانه یعنی همانگونه که ایده نو و خلاقانه است، فیلمنامه، مسیر داستانی، ساختار و فرم فیلم نیز از خلاقیت برخوردار باشد و مخاطب بتواند از تماشای چند دقیقه سینما لذت ببرد و هم در نتیجه داستان چنان ختم شود که مخاطب از موضوع و محتوای فیلم نیز لذت کافی ببرد.
این همسویی فرم با محتوا و ایده نیز بسیار نکته حائز اهمیتی در فیلمکوتاه است که حقیقتا فیلمهای کوتاه ایران در مسیر این همسویی قرار گرفتهاند. در جشنواره امسال فیلمکوتاه تهران نیز در بخشهای مختلفی مانند داستانی، تجربی، پویانمایی و… فیلمهای حائز اهمیتی حضور پیدا کرده بودند.
در کل آنچه امروز کلید حل مشکلات فیلمکوتاه است، همین نگاه نو به ایده و خلاقیت در پردازش همان ایده است که هم میتواند درهای طلایی موفقیت را به سوی فیلمسازان کوتاه باز کند، هم تأثیر این نوع فیلم را در مخاطبان بیش از پیش افزایش دهد.