نصرت اصفهانی تئاتر و سینما

خیلی‌هایمان نصرت‌اله وحدت را در رل همان پسر خوش‌قلب فقیر فیلم‌های دهه‌های 40 و 50 به یاد می‌آوریم. آن آدم صمیمی و بی‌ریا که در کار بازیگری هم بی‌نقاب بود. سال‌هاست نتوانسته‌ایم آثار وحدت را روی پرده سینما ببینیم و سینمای ایران نقدهای مختلفی به کار او و هم‌سلیقگانش داشته، اما این واقعیت را نمی‌توان نادیده گرفت که فیلم‌های نصرت اله وحدت تا سال‌ها در سینمای خانگی خانواده‌های ایرانی در حال اکران ماند. او بیش از 40 سال نه روی صحنه حضور داشت، نه روی پرده، اما بسیاری از نقش‌هایش برای نسلی در ایران پررنگ ماند و لبخند را در عصرهای کش‌دار و ساکت جمعه بر لب‌های مردمانش نشاند.

یک ایران، مرغ سحر

درس‌هایی درباره‌ مرگ

نوربرت الیاس کتاب «تنهایی دم مرگ» را هشت سال پیش از مرگش و در هشتاد و پنج سالگی نوشت. او یکی از معدود متفکرانی بود که به لطف عمر طولانی‌اش توانست بسیاری از وقایع و فجایع «قرن طولانی بیست» را از سر بگذراند و در آستانه‌ صدسالگی از دنیا برود. دلایل و توجیهات گوناگونی را می‌توان برای نوشته شدن چنین کتابی درباب مرگ برشمرد. اول اینکه جامعه‌شناس آلمانی در غروب زندگی خود به سر می‌بُرد و احتمالاً در این دوران شخصاً احساس تنهایی دم مرگ را تجربه می‌کرد، دوم آن‌که الیاس در طول فعالیت نظری خود مقولات متعددی را از منظر جامعه‌شناسی بررسی کرده بود اما جای تحلیل مسئله‌ای مهم مانند مرگ در کارنامه‌ پربار او به شدت خالی به نظر می‌رسید. در نهایت اینکه او روشنفکری بود که از نزدیک با بسیاری از جنگ‌ها و بلاهای مرگ‌بار زمانه‌ خود مواجه شده بود و از همین رو مرگ برای او، همانند بسیاری از معاصرانش، مفهومی اساسی و حیاتی به شمار می‌رفت.

چهره هنرمند در جوانی

نمایشگاه گروهی «از قاب دیگری 2» مجموعه عکس‍های هنرمندان جوانی است که در قالب «عکاسی فاین آرت» آثاری را خلق و در کنار هم به نمایش گذاشته‍اند. آثاری از مرتضی ابراهیم پور، علیرضا احمدی فر، مهدیه افشار، غزاله دومیرانی، امین سعادت، سعیده فراهانی، یوسفی یوسفی با کیوریتوری بابک حقی در این نمایشگاه به نمایش درآمده است. این نمایشگاه که ابتدا در گالری شمیده تهران برپا شده است حالا به اصفهان و گالری اکنون آمده است. برای با خبر شدن از حال و هوای نمایشگاه با بابک حقی عکاس و مدرس عکاسی و کیوریتور این نمایشگاه و همچنین مرتضی ابراهیم پور و غزاله دومیرانی از عکاسان نمایشگاه «از قاب دیگری 2» گفت‌وگو کردیم.

کاش صدام نداند خانه شجریان کجاست!

سرانجام قلب هنرمندی که یک‌عمر درراه اعتلای آواز و موسیقی و شعر و فرهنگ کوشیده بود در روز هفدهم مهرماه سال جاری از تپش ایستاد و اکنون ملتی قلب‌هایشان سوگوار پرواز ابدی اوست… ملتی که سال‌ها را با این صدا زیسته بودند، از تبلور تمام امیدها و رنج­هایشان به هنگام خواندن تصنیف مرغ سحر تا معنویت مناجات و ربنای او در هنگام افطارهای ماه رمضان. ازاین‌رو شجریان را باید یگانه هنرمندی دانست که در تمام لحظات تاریخ ملتش، چون رودی خروشان جاری بود چراکه این مردم، غم­ها و شادی­ها و امیدها و دل‌بستگی‌هایشان را با این صدای پیوند داده بودند. در یک نمونه از این هزاران زیستنِ این صدا در فرهنگ مردم، می­توان نمونه‌ای را مثال زد و آن را به تمام جهانیان باافتخار تمام نشان داد که چگونه شعر و موسیقی در تاروپود یک ملت زندگی می‌کند و نفس می­کشد.

خداحافظ عالی‌جناب مهر

خبر نزدیک بود و منتظر، اما سهمگین و کمرشکن و ایران را به عزای عمومی موسیقی، ادب، فرهنگ، هنر، تاریخ و اجتماع کشاند. محمدرضا شجریان که مدت‌ها با بیماری سرطان درگیر بود و از چند ماه قبل حال مساعدی نداشت، به فاصله کوتاهی از تولد 80 سالگی‌اش در اولین روز مهر، درهفدهمین روز ماه در تقویم فرهنگ ایران به مهر جادوانه شد و بنا به وصیت خودش در جوار فردوسی بزرگ در طوس آرمید.

یارانِ موافق همه از دست شدند

پیش درآمد
خبرِ درگذشتِ خسرو آوازِ ایران گرچه به خودیِ خود خبری کوتاه و تأثر برانگیز است، اما در ابعادِ فرهنگی جامعه خبرِ جانکاه و کمر شکنی است؛ به‌طوری که تاثیراتِ آن در احوالاتِ هنرِ ایران به مرور بر هنردوستان و علاقه مندانِ موسیقی سنتی ایران فائق می‌آید و بد بر احوالِ هنرِ سرزمینی که چُنین ثمره‌ ارزشمندی را به آغوشِ خاک می‌سپارد تا نسلی طویل و علاقه مند در اندوه او به سوگ بنشینند و ردای عزا بر تن کنند. چه خوش گفت سهراب سپهری: مرگ گاهی ریحان می‌چیند.

آخرین تصنیف مرغ سحر

درست 13 سال پیش، در روزهای مهرماه بود که محمدرضا شجریان به همراه گروهش برای اجرای کنسرت به تالار فردوسی دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان آمدند.

مرغ سحر ناله سر کن

محمدرضا شجریان، متولد اول مهر 1319 در مشهد است. به گفته خودش هرآنچه که در موسیقی به دست آورده بود، از برکت‌های آموزش و تشویق‌های پدرش بوده.

گرچه دوریم به یاد تو سخن می‌گوییم

از تارزان بازی کنار بیشه‌های زاینده‌رود تا بنای استودیو نقش جهان در تهران

بسیاری از ما حتی نسل‌های جوان‌تر نصرالله وحدت را در قالب همان پسر خوش‌قلب فقیر فیلم‌های دهه‌های 40 و 50 به یاد می‌آوریم. زمانی که مانند نماینده‌ای از طبقه خاصی از مردم با یک دختر پولدار آشنا می‌شد و این آغاز ماجرا بود. وحدت در بیش از 43 فیلم حضور پیدا کرد که در بسیاری از آن‌ها در کسوت بازیگر و کارگردان حضور داشت و به‌جرئت می‌توان او را یکی از محبوب‌ترین بازیگران قبل از انقلاب ایران دانست اما خاستگاه این بازیگر اصفهانی پرکار سینما که شب گذشته در سن 95 سالگی درگذشت؛ تئاتر بود.

اربعین جهانی،‌ اربعین ایرانی

فرهنگ عاشورا و مفاهیم برخاسته از نهضت امام حسین‌(ع) از بارزترین جلوه‌های فرهنگ ‌عامه و از مهم‌ترین پشتوانه‌های روحی و معنوی مردم ایران به شمار می‌رود. شور و شعور حسینی با عمق ذهن و زندگی ایرانیان پیوند دارد و مضامینی همچون شجاعت، جـوانمردی، ایثار، ظلم‌ستیزی، آزادگی، سلطه‌ناپذیری، حق‌جویی، عدالــت‌خواهی، عزت‌طلبی و ایثار داوطلبانه جان و مال در راه ارزش‌ها را در برمی‌گیرد. تنوع مناسک عزاداری برای امام حسین‌(ع) در میان اقوام مختلف ایرانی، بیانگر درهم‌تنیده‌شدن فرهنگ عاشورا با فرهنگ اقوام ایرانی است. قهرمانان کربلا در اذهان ایرانیان، تجـــسم همه خـــوبی‌ها و پاکی‌ها هستند. امام‌حسین(ع) مظهر رهبری و ایستادگی، حضرت‌عباس(ع) نماد وفاداری و شجاعت و حضرت زینب‌(س) الــگوی صبر و مــقاومت محسوب می‌شود. بسیاری از عبارات مورداستفاده در ادبیات عامه همچون برخی ضرب‌المثل‌ها یا سلام دادن به امام حسین‌(ع) بعد از نوشیدن آب از مفاهیم مرتبط با عاشورا گرفته شده است.