یکی از شاخصههای مهم و قابل توجه در زندگی آدمی «مرگ» است و در طول تاریخ هر قوم، قبیله، گروه یا بهتر است بگوییم هر ملتی با این پدیده ملموس و غیرقابل تفکیک از زندگی به نحوی متفاوت برخورد کردهاند.
وادیالسلام، این قبرستان تاریخی جهان تشیع، بهلحاظ بعد هویتی و تاریخی به تختفولاد نزدیک است و همین ویژگیها باعث شده است دو مکان به یک نقطه مشترک همکاری برای عقد تفاهمنامه خواهرخواندگی برسند.
سرزمین تخت فولاد در طول زمان یکی از زمینهای متبرک بوده و در دورانهای مختلف از جهات فرهنگی، عبادی، هنری و معنوی قابل توجه خاصوعام بوده است.
ریشههای روح الله در سرزمین تخت فولاد
تختفولاد بعد از قبرستان وادیالسلام در نجف اشرف، شریفترین و ارجمندترین گورستانهای ایران، بلکه عموم شهرهای شیعهنشین شمرده شده است؛ لیکن بهرغم این اهمیت، متأسفانه به اندازه دیگر آثار شهر مورد توجه قرار نگرفته است.
وقتی میخواهیم تعدادی از بزرگان تاریخ را بهعنوان مشاهیر اصفهان معرفی کنیم، پیش از هر چیز باید از خود بپرسیم که معنای «اصفهان» چیست و مراد ما از این کلمه کدام است؟
هنگامی که به مشاهیر تخت فولاد نظری میاندازیم، متوجه میشویم که میتوانیم آنها را به سه دسته تاریخی تقسیم کنیم. هرکدام از این دستهها ویژگی خاص خود را دارند که با آن زمانه نسبت دارد.
آنچه از مکانهای زیارتی به مدنیت اصفهان کمک کرده، تختفولاد بوده است. این گفته دکتر ابراهیم فیاض است، استاد مردمشناسی دانشگاه تهران، که در مصاحبه اختصاصی با اصفهان زیبا، جایگاه تختفولاد در اصفهان امروز را به بحث و بررسی گذاشته است.
وقتی پای در تخت فولاد میگذاری گویا وارد دنیای جدیدی میشوی. دنیایی که از بند زمان و مکان محدود کنونی آزاد است و جان را در فراخنایی به وسعت سیر تاریخی انسان از جاهلیت تا خلیفةاللهی و به ژرفای معارف حکیمانه اهل بیت (ع)، رها میسازد.
همانندِ بسیاری از گورستان های تاریخی جهان، پیدایشِ این گورستان نیز چندان روشن نیست؛ اما به گواهیِ سنگِ آرامگاه ها و اشیای کشف شده، پیشینه گورستان را می توان قرن های چهار و پنج هجری قمری دانست. همچنین وجودِ آرامگاهِ «یوشع»، در بخش شرقی گورستان (تکیه لسان الارض)، می تواند سابقه گورستان را به پیش از اسلام بازگرداند.
تکیه فاضل سراب معروف به تکیه جویبارهای، ازجمله تکایای چشمنواز متعلق به عهد صفوی است که بر مزار عالم متأله ملامحمد بن عبدالفتاح تنکابنی مشهور به فاضل سراب بنا شده است.
آیتالله سید محمدباقر درچهای بزرگترین نماد مشروعهخواهی در حوزه علمیه اصفهان است؛ البته نمادی در کل در آن سالها به چشم نمیآید و با توجه به آن که در اصفهان تقریبا همه آقایان پشت سر حاجآقا نورالله هستند، دعوای مشروطه و مشروعه چندان در این شهر پا نمیگیرد. در اصفهان مجموعا یک مشروطه بیشتر دیده نمیشود و آن هم مشروطهای است که گرایشهای اسلامی و ضداستعماری آن مشخص است و احتیاجی هم به پسوندهای دیگر از قبیل مشروعه ندارد.