معماری تخت‌فولاد، معماری تغزلی و شاعرانه است. بیان فضایی آن بیش از هر چیز شعرگونه است. همه‌چیز در آن به رمزوراز جلوه می‌کند. همه‌چیز در هاله‌ای از ایهام پیچیده است. به‌رغم سادگی، صورت ظاهر هر چیز ذهن را به باطنی دیگر رهنمون می‌کند. / تکیه فاضل سراب
چشم‌ها هیچ‌گاه به‌ظاهر پدیده‌ها اقناع نمی‌شود. همه‌چیز از مساجد، مدارس، تکایا، آب‌انبارها، سقاخانه‌ها، سنگ قبور و… گویی رویی در این عالم و صورتی در عالم خیالی دارند.
معمار سنتی کیمیاگری است که در وهله نخست مس وجود خویش را به طلا مبدل می‌کند؛ سپس با اکسیر معرفت قدسی و شناخت مینوی خود، هر ماده‌ای را به طلا مبدل می‌سازد، طلایی که با تمام وجود آینه خورشید درخشان هستی است و گرما و نور مهر عالم هستی را بر دیگران نثار می‌کند.
زیبایی متجلی در معماری سنتی همان انعکاس برکت الهی است و ازآنجاکه خدا حقیقت مطلق است، بازتاب برکتش آمیزه‌ای از بهجت و حقیقت خواهد بود که در همه زیبایی‌ها یافت می‌شود.
تکیه فاضل سراب معروف به تکیه جویباره‌ای، ازجمله تکایای چشم‌نواز متعلق به عهد صفوی است که بر مزار عالم متأله ملامحمد بن عبدالفتاح تنکابنی مشهور به فاضل سراب بنا شده است. در کتاب تاریخ اصفهان جابری انصاری درباره این تکیه چنین آمده است: «در برابر تکیه آقامحمد کاظم، تکیه فاضل سراب است.
نام آن عالم ملامحمد و مولدش تنکابن و صاحب رسالات مفیده چون سفینه‌النجاه و ضیاء القلوب و… وفاتش 1124ق به شاهی سلطان حسین.» به لحاظ جغرافیایی، این تکیه در سمت شرقی خیابان فیض و جنوبی تکیه شهشهانی، نرسیده به دروازه قدیم تخت‌فولاد، مقابل آرامگاه واله اصفهانی و مدرسه علمیه رکن‌الملک قرار دارد.
در بدو ورود به تکیه، پس از گذار از فضای دعوت، شاخص‌ترین و چشمگیرترین عنصر تکیه، بقعه‌ای هشت‌ضلعی با نمایی آجری زیبا را روبه‌روی خود مشاهده می‌کنیم.
نکته جالب‌توجهی که این تکیه را از سایر تکایا متمایز می‌کند، فضای غیر محصور و برون‌گرای این بقعه است. فضای برون‌گرای بقعه در عین درون‌گرایی صحن، نفس را به ساحت رازآمیزی سمت‌وسو می‌دهد. معماری دوسویه گویی صورتی در بیرون و صورتی در درون دارد.
دو صورت متفاوت و گاه متضاد، تو گویی کیمیاگری در کار است. عدد هشت در این تکیه از اهمیت خاص و ویژه‌ای برخوردار است. حجمی هشت‌وجهی که در میانه تکیه قرارگرفته است، بر آدمی هشت در بهشتی را تداعی می‌کند که ایزد متعال به بندگان صالح خود وعده آن را داده است.
بقعه از عدد هشت شروع می‌شود؛ در کنار بنا پاگرد هم با هشت ایوان کامل می‌گردد. داخل گنبد با رسم هشت شروع و هشت سوسن و هشت پاباریک جهت تکمیل معماری مشاهده می‌شود.
همچنین گنبد از سه قسمت تشکیل شده است: قسمت اول هشت به‌صورت پشت‌بند خود گنبد و هشت بعدی و سپس گنبد به‌صورت گرد. گنبدِ عرقچینی که روی این بنای هشت‌ضلعی قرارگرفته، تکیه را از شکوه و ظهور ویژه‌ای برخوردار کرده است.
گنبد همیشه و در همه‌جا نقشی از آسمان است و این گنبد نیمکره که روی پایه‌های مکعبی قرارگرفته در جهان سنت همواره به‌مثابه نمادی از اتحاد آسمان و زمین فهم می‌شود. در اطراف بقعه در قدیم حجرههایی مصفا وجود داشت که متأسفانه در سالیان گذشته تخریب شدند.
البته به لطف الهی و به همت مجموعه فرهنگی تخت‌فولاد در ابتدای 1382 برخی از این حجرات و اطراف آن‌ها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و امروزه پذیرای حضور زائران و گردشگران است.
