به گزارش اصفهان زیبا؛ باوجود اظهارنظرهای دولتی‌ها مبنی بر آزادسازی واردات ماشین‌آلات معدنی، مشکل تأمین این ماشین‌آلات به قوت خود باقی است.
یکی از مشکلات بزرگ معدن‌کاران استان دست‌کم در چند سال اخیر، فرسودگی و در مواردی کمبود ماشین‌آلات معدنی است تا حدی که یکی از عوامل غیرفعال بودن بسیاری از معادن کوچک و متوسط در استان همین موضوع ماشین‌آلات است.
این درحالی است که اصفهان جزو استان‌های معدن‌خیز کشور به‌حساب می‌آید و هم‌اکنون از دل زمین‌های این استان موادمعدنی با ارزش‌افزوده بالا در حال استخراج است.
ابلاغ بخشنامه هم کارساز نبود!
موضوع تفویض اختیار ورود موقت ماده ۵۰ قانون امور گمرکی در راستای تمرکززدایی امور و تسهیل در تشریفات گمرکی و در اجرای بهبود فضای کسب‌وکار و صرفه‌جویی در وقت خدمت‌گیرندگان گمرک ایران، ورود موقت ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی به گمرکات اجرایی تفویض اختیار شده است.
بر اساس بخشنامه گمرک، صدور مجوز ورود موقت ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی در گمرکات اجرایی به مدت شش ماه با رعایت شرایط اعلامی دفتر مقررات صادرات و واردات که شامل بیل مکانیکی با قدرت بیش از ۳۰۰ اسب بخار، لودر با قدرت بیش از ۳۵۰ اسب بخار، بولدوزر با قدرت بیش از ۳۶۰ اسب بخار و دامپتراک با ظرفیت بیش از ۱۰۰ تن با دریافت تضمین لازم امکان ورود موقت به کشور را خواهند داشت.
همچنین تمدید پروانه‌های ورود موقت ماشین‌آلات راه‌سازی و معدنی به مدت ۱۸ ماه در فواصل شش ماهه امکان‌پذیر خواهد بود و صدور و تمدید در مجموع حداکثر تا سقف دو سال از تاریخ صدور پروانه با رعایت شرایطی امکان‌پذیر است.
چندی پیش هم معاون معدنی وزارت صمت در سخنانی اظهار کرد: موانعی که در دو سال گذشته در حوزه ماشین‌آلات داشتیم، اکنون برطرف شده است.
از سوی دیگر 21 مرداد سال جاری بود که بخشنامه وزارت صمت در خصوص واردات ماشین‌آلات معدنی به دستگاه‌های مربوط ابلاغ شد.
در این بخشنامه به دلیل حمایت از تولید ماشین‌آلات معدنی در کشور و همچنین تداوم و رشد تولید در بخش معدن آمده است که به ازای خرید هر دستگاه معدنی از سازندگان داخلی اجازه واردات ماشین‌آلات تا پنج سال ساخت با تعداد مشابه خرید از داخل به واحدهای معدنی کشور صادر شود.
این تصمیم‌گیری‌ها و صدور بخشنامه‌های مختلف در حالی است که به گفته متولیان بخش معدن اصفهان تأثیر این بخشنامه‌ها و اظهارنظرها برای معدن‌داران محسوس نبوده است.
فرسودگی صددرصدی ماشین‌آلات معدنی
یک کارشناس معدن به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: صددرصد ماشین‌آلات معدنی در اصفهان فرسوده هستند؛ اظهارنظرهای زیادی درباره تسهیل واردات ماشین‌آلات معدنی انجام شده و می‌شود اما آمار گمرک نشان از این دارد که این اظهارنظرها در مرحله عمل چندان هم عملیاتی نشده است.
حسام‌الدین فرهادی تصریح می‌کند: آمار سال ۱۴۰۰ گمرک نشان می‌دهد تا پیش از روی کار آمدن رضا محتشمی‌پور، معاون وزیر صمت اقدامی در خصوص واردات ماشین‌آلات معدن انجام نشده بود ولی هم‌زمان با روی کار آمدن ایشان گشایش‌هایی صورت گرفت.
عطش بازار و کمبود ماشین‌آلات معدنی
فرهادی ادامه می‌دهد: آمار ثبت سفارش ماشین‌آلات به‌تدریج افزایش یافت و در سال 1401 این آمار به دوهزار و 200 دستگاه ماشین‌آلات معدنی رسید. باوجوداینکه ثبت سفارش برای واردات ماشین‌آلات معدنی چهار برابر یعنی ۴۰۰ درصد افزایش داشته است، وقتی به آمار گمرک نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که واردات ماشین‌آلات ۱۵درصد افزایش داشته است، چهار برابر شدن ثبت سفارش واردات ماشین‌آلات معدنی نشان از تشنگی بازار می‌دهد.
هپکو ماشین‌آلات راه‌سازی تولید می‌کند
این کارشناس معدن خاطرنشان می‌کند: مشکلات بسیاری برای واردات ماشین‌آلات معدنی وجود دارد. در یک برهه‌ای تأکید می‌شد که باید به‌طور حتم از ماشین‌آلات معدنی تولید داخل برای معادن استفاده شود.
فرهادی بیان می‌کند: هپکو بزرگ‌ترین تولیدکننده محسوب می‌شود؛ ولی این شرکت ماشین‌آلات راه‌سازی مانند غلتک، لودر و بلدوزر آن‌هم در سطح کوچک تولید می‌کند؛ این در حالی است که معادن نیازمند تولید دستگاه‌هایی مانند بیل مکانیکی، بولدوزر بزرگ و سایر ماشین‌آلات معدنی هستند نه ماشین‌آلات راه‌سازی؛ دولتی‌ها نباید با این‌گونه اظهارنظرها بین معدن‌داران و هپکو اختلاف ایجاد کند و ناکارآمدی خودشان را گردن دیگران بیندازند.
او می‌گوید: اگر معدن‌دار بخواهد یک بیل 220 از داخل خریداری کند باید حول‌وحوش ۹ میلیارد تومان پرداخت کند ضمن اینکه اگر الان معدن‌دار ثبت سفارش کند، شش ماه تا یک سال دیگر به دستش می‌رسد؛ این در حالی است که یک بیل کوماتسوی نو را می‌توان با قیمت دو تا دو و نیم میلیارد تومان وارد کرد.
تصمیمات جزیره‌ای برای واردات ماشین‌آلات
این کارشناس معدن اذعان می‌کند: ما مخالف این هستیم که دستگاه‌ها و ماشین‌آلات معدنی دست‌دوم وارد بشود، ولی الان چاره‌ای نداریم؛ ما مشکلمان این است که متأسفانه سیاست یک بام و دوهوا برای بخش معدن در نظر گرفته شده است و هر کدام از دستگاه‌ها جزیره‌ای تصمیم می‌گیرند. نگاه برخی مجلسی‌ها نیز برای برطرف کردن این مشکل مرتبه‌ای است؛ مثلا برای اینکه اعلام کنند نماینده فلان استان هستند و برای اینکه خوشایند مردم فلان استان باشند، صحبت‌هایی را درباره واردات ماشین‌آلات معدنی مطرح کنند؛ اما نگاه ملی برای برطرف کردن این مشکل معدنی‌ها وجود ندارد. بخش معدن بد سرپرست است و در بسیاری از بخش‌ها همچون واردات ماشین‌آلات معدنی، حقوق دولتی و.. مشکل دارد.
فرهادی تأکید می‌کند: با این مشکلاتی که وجود دارد و باوجود ناهماهنگی دستگاه‌های مختلف و عملکرد جزیره‌ای هرکدام از آن‌ها شعارهای مقام معظم رهبری در خصوص اینکه معدن جایگزین نفت شود عملیاتی نمی‌شود.
کاهش بهره‌وری معادن اصفهان با ماشین‌آلات فرسوده
سال 97 بود که واردات ماشین‌آلات معدنی به کشور ممنوع شد. در این سال دلیل ممنوعیت واردات ماشین‌آلات معدنی در کشور حمایت از تولید داخل اعلام شد. اما واقعیت این است که وقتی تولید داخل نتواند نیاز معدن‌داران را مرتفع کند باید واردات انجام شود.
به عقیده معدن‌کاران، تولید ماشین‌آلات معدنی درون کشور به‌صرفه نیست و ایران برای کاهش قیمت تمام‌شده ماده معدنی در ابتدای زنجیره معدن، نیازمند ماشین‌آلات عمومی است که در حوزه معدن فعالیت می‌کنند.
زمانی که شرکت‌های بزرگی هستند که تولید ماشین‌آلات فوق پیشرفته معدنی را برعهده دارند، تولید ماشین‌آلات در این بخش توجیه اقتصادی ندارد. کاهش بهره‌وری معادن به دلیل نبود ماشین‌آلات به‌روز به توسعه معادن اصفهان ضربه می‌زند.
اصفهان یکی از استان‌های مزیت‌دار در بخش معدن است؛ ولی عقب‌افتادگی تکنولوژی در معادن، مسئله مهمی است که باید به آن توجه کرد. یکی از اصلی‌ترین چالش‌هایی که در بخش معادن اصفهان وجود دارد به ماشین‌آلات کهنه و فرسوده معدن‌کاری ارتباط پیدا می‌کند.
