آنتی‌بیوتیک یا نقل‌ونبات!

به گزارش اصفهان زیبا؛ مثل نقل‌ونبات آن را می‌خورند؛ انگار که به خوردنش عادت کرده باشند و اگر چند روزی آن را مصرف نکنند، حالشان خوب نخواهد بود.

داروهای آنتی‌بیوتیک را حالا دیگر همه می‌شناسند؛ داروهایی که خیلی از ایرانی‌ها از خوردنش سیری ندارند و به‌محض اینکه بیمار می‌شوند آن را خودسرانه مصرف می‌کنند؛ بدون اینکه به عواقب آن فکر کنند و بدانند که مصرف همین قرص‌ها و کپسول‌های رنگارنگ اگر خودسرانه صورت بگیرد نه‌تنها باعث درمان آن‌ها می‌شود، بلکه ممکن است عواقب جبران‌ناپذیری برای آن‌ها به همراه داشته باشد.

حالا دیگر مثل روز برای همه روشن است که ایرانی‌ها شیفته و واله دارو هستند و به‌محض اینکه تقی به توقی می‌خورد، در یخچال را باز می‌کنند و هر چه قرص و کپسول به دستشان آمد، یکی‌یکی پشت سر هم می‌خورند.

پزشک خوب فقط آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند!

علاقه شدید برخی از افراد به مصرف آنتی‌بیوتیک را بعضی از پزشکان نیز تأکید می‌کنند؛ همان‌ها که مثلا برای یک سرماخوردگی ساده راهی مراکز درمانی می‌شوند و در زمان ویزیت نیز اصرار دارند که حتما برای آن‌ها آنتی‌بیوتیک نوشته شود؛ چراکه تنها راه درمان خود را مصرف این نوع از داروها می‌دانند؛ این درحالی است که به اذعان بسیاری از پزشکان این باور غلط است.

پزشکی که روزانه با چنین بیمارهایی سروکار دارد، به «اصفهان زیبا» می‌گوید: «برخی از بیماران فکر می‌کنند که تنها راه درمان آن‌ها آنتی‌بیوتیک است و به همین خاطر هم‌زمان مراجعه به پزشک برای تجویز این دارو بسیار اصرار می‌کنند؛ درحالی‌که در برخی مواقع مثل سرماخوردگی معمولی اصلا نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک وجود ندارد. در این میان، بعضی از پزشکان هم به خاطر اصرار بیماران، چاره‌ای جز تجویز آنتی‌بیوتیک نمی‌بینند؛ درحالی‌ که این مسئله پیامدهای زیادی را به همراه دارد.»

با وجود این اما گوش بعضی از بیماران شنوا نیست و اطلاعات نادرست باعث شده تا آن‌ها به‌صورت خودسرانه آنتی‌بیوتیک مصرف کنند. همین هم شده که آمار مصرف آنتی‌بیوتیک در کشور بالا رفته است. سازمان بهداشت جهانی (who)، کشورهایی که بیشترین آنتی‌بیوتیک‌ها را مصرف می‌کنند اعلام کرده است.

این آمار بر اساس «دوزهای تعیین‌شده روزانه در هر هزار نفر» مشخص شده و جدیدترین داده‌هایی است که از کشورها ارائه شده است.

تفاوت زیاد در استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در سراسر جهان نشان می‌دهد که بسیاری از کشورها بیشتر از میانگین جهانی از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌کنند و این در حالی است که برخی از کشورها ممکن است دسترسی کافی به این داروها برای نجات‌‌دادن زندگی بیماران خود نداشته باشند.

آمار و ارقام‌های ارائه‌شده از سوی وزارت بهداشت نیز از شیفتگی ایرانی‌ها به مصرف آنتی‌بیوتیک خبر می‌دهد؛ آماری که می‌گوید ایران دومین مصرف‌کننده آنتی‌بیوتیک در جهان است و حدود ۳۰درصد آنتی‌بیوتیک‌هایی که تجویز می‌شود غیرضروری هستند.

همچنین طبق اظهارات رئیس سازمان غذا و دارو آموکسی‌سیلین پرمصرف‌ترین آنتی‌بیوتیک در سطح کشور است؛ این درحالی است که سالانه ۷۵۰هزار نفر به علت مقاومت دارویی جان خود را از دست می‌دهند؛ همچنین مرگ ۵۰ میلیون انسان تا سال ۲۰۵۰ به علت مقاومت دارویی تخمین زده شده است.

این موضوع را چندی پیش نوشین محمد حسینی که مدیرکل پایش مصرف فراورده‌های سلامت‌محور سازمان غذا و دارو است نیز در گفت‌وگو با رسانه‌ها به آن اشاره کرده؛ آنجا که گفته: «مصرف خودسرانه و قاچاق آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور باعث شده میزان استفاده از آن‌ها بالاتر از آمار فروش داروهای دیگر باشد. برخلاف تصور عموم، آنتی‌بیوتیک‌ها بر عفونت‌های ویروسی بی‌تأثیر هستند و منجر به بهبود نمی‌شوند؛ به همین دلیل هنگامی‌که سرما می‌خوریم، به هر میزان نیز آنتی‌بیوتیک مصرف کنیم بازهم بهتر نمی‌شویم و کار اشتباه این است که دائم از آنتی‌بیوتیک‌های متنوع استفاده کنیم. برخلاف تصور عموم، آنتی‌بیوتیک‌ها بر عفونت‌های ویروسی بی‌تأثیر هستند و منجر به بهبود نمی‌شوند. تشخیص اینکه عفونت ویروسی است یا باکتریایی فقط بر عهده پزشک است؛ یک سری علائم و شاخص‌ها وجود دارد که به پزشک در تشخیص کمک می‌کند که متناسب با آن، داروی مناسب را تجویز کند یا حتی هیچ دارویی تجویز نکند.»

دردسرهای مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک

به گفته مدیرکل پایش مصرف فراورده‌های سلامت‌محور سازمان غذا و دارو مقاومت آنتی‌بیوتیکی به این معناست که در صورت ابتلا به عفونت باکتریایی حتی با مصرف دارو، باکتری‌ها همچنان به رشد و فعالیت ادامه می‌دهند و دارو قادر نیست باکتری را از بین ببرد و از فعالیت بیماری‌زایی آن جلوگیری کند.

مصرف بیش‌ازحد و غیراصولی آنتی‌بیوتیک‌ها به باکتری‌ها فرصت می‌دهد مکانیسم‌های دفاعی آن‌ها را برای مقاومت در برابر داروها فعال‌تر کنند. هر زمانی که هر فردی در جامعه یک آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کند، باکتری‌های حساس و مفید بدن از بین می‌روند؛ اما باکتری‌های مقاوم شروع به رشد و تکثیر می‌کنند.

با وجود این اما مصرف آنتی‌بیوتیک در کشور همچنان بالاست و کسی نسبت به عوارض آن آشنا نیست.

آن‌طور که ایرنا گزارش داده است، مصرف بی‌مورد آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند موجب مقاومت بدن به این دارو شود که این خود خطری بزرگ برای سلامتی هر انسان به شمار می‌آید؛ همچنین یکی از خطرناک‌ترین عوارض جانبی مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها واکنش‌های آلرژیک است که روزانه افراد زیادی را بدون اینکه بدانند چرا، راهی بیمارستان می‌کنند.

سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده که حدود ۳۰درصد کل نسخه‌های آنتی‌بیوتیکی که سالانه در سراسر جهان تجویز می‌شود، غیرضروری است.