به گزارش اصفهان زیبا؛ طی سال‌های اخیر موضوع گزارشگری فساد و تخلف، از طریق عموم مردم که به اصطلاح «سوت‌زنی» تعریف شده، از جمله مباحثی است که بسیاری از کارشناسان، نهادهای حقوقی و قضایی، مجلس و دستگاه‌های اجرایی آن را به‌عنوان ابزاری کارآمد در مبارزه با فساد در جامعه توصیه می‌کنند و البته بر حمایت از بازیگران آن با عنوان افشاگران فساد نیز تأکید دارند.
تا جایی که سامانه‌ای با عنوان «سامانه سوت‌زنی» با زیرمجموعه قضایی، سپاه، وزارت کار و وزارت اقتصادی تعبیه شده است تا علاوه بر ارتقای سلامت قانون نظام اداری و اقتصادی مقابله با فساد، از ظرفیت عموم مردم، بالاخص افرادی که در جریان مفاسد مذکور قرار گرفته‌اند، برای کشف هرچه بیشتر فساد در جامعه استفاده شود؛ موضوعی که به‌نظر می‌آید موردتوجه مردم است و در مقابل ابعاد حمایتی آن هم از ســوی مجلس پیگیری میشود. سوت‌زنی
اسفندماه سال گذشته کلیات طرح حمایت مالی از افشاگران فساد در ۱۷ماده و در قالب پنج‌فصل تدوین به تصویب مجلس رسید و فروردین‌ماه امسال نیز جزئیات آن بررسی و تصویب شد که البته پس ایرادات شورای نگهبان در رابطه با «سازوکار حمایت از گزارشگر فساد» از سوی مجلس رفع ایراد شد و هم اکنون برای بررسی مجدد به شورای نگهبان ارجاع داده شده تا در صورت تأیید نهایی، گامی مهم در راستای حمایت از این مقوله برداشته شود؛ طرحی که هدف آن تسهیل‌کردن کشف مفاسد اقتصادی با تمرکز بر انگیزه‌بخشی و حمایت از کسانی است که از ارتکاب فساد آگاه می‌شوند.
حمایت از افشاگران فساد عامل بازدارنده فساد است
نماینده مردم شاهین‌شهر، میمه و برخوار در مجلس شورای اسلامی از استان اصفهان که از ارائه‌دهندگان طرح حمایت مالی از افشاگران فساد است، در گفت‌وگویی با «اصفهان زیبا» به تأثیرات این طرح بر میزان فساد در جامعه اشاره کرد و در خصوص موقعیت کنونی آن در مجلس گفت: «ایراداتی که شورای نگهبان به طرح حمایت مالی از افشاگران فساد گرفته بود، از سوی مجلس برطرف و پس از آن نسخه اصلاح‌شده آن در صحن علنی مجلس قرائت و در نهایت برای بررسی دوباره به شورای نگهبان ارجاع داده شد. مجلس هم‌اکنون در انتظار نظر نهایی شورای نگهبان است.»
حسینعلی حاجی‌دلیگانی در پاسخ به این پرسش که حمایت مالی از افشاگران چگونه می‌تواند در جلوگیری از توسعه فساد مؤثر واقع شود، نیز افزود: «رواج این نوع نگرش در جامعه با قانونی‌شدن آن باعث پیشگیری از رواج فساد در جامعه میشود. به این صورت که حتی کسانی که قصد انجام فعالیت‌هایی برخلاف قانون هم دارند، نگران این موضوع خواهند شد که ممکن است اقدامات آن‌ها از سوی هر قشری از مردم گزارش شود.»
به گفته او، حمایت از افشاگران فساد علاوه بر اینکه عامل بازدارنده فساد است و از اشاعه آن در آینده جلوگیری می‌کند، به نوعی مشوق افرادی خواهد بود که اگر شاهد فساد یا خلافی در کشور باشند، به‌سرعت گزارش دهند و آن را به اطلاع مسئولان ذی‌ربط برسانند.»
شیوه‌های مؤثر در حوزه مبارزه با فساد چیست؟
در تکمیل صحبت‌های حاجی‌دلیگانی در رابطه با اثرگذاری افشاگری فساد از سوی عموم مردم، نماینده نجف‌آباد و تیران در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به این موضوع که طرح حمایت از افشاگران فساد همان طرح سوت‌زنی است، به «اصفهان‌زیبا» گفت: «افشای فساد از سوی مردم نیاز به شفافیت حداکثری دارد تا کشف و اطلاع رسانی فساد برای مردم آسان‌تر شود.»
ابوالفضل ابوترابی همچنین به توضیح انواع مبارزه با فساد در کشورهای برجسته در این حوزه پرداخت و ادامه داد: «در حال حاضر بسیاری از کشورهای مطرح در مبارزه با فساد از دومکانیزم قابل‌توجه و کارساز استفاده می‌کنند. متأسفانه ایران اما همچون دیگر کشورهای جهان سوم برای این منظور همچنان دستگاه‌های نظارتی با عنوان بازرسی کل کشور، دادستانی، اداره اطلاعات و… را تأسیس می‌کند تا این سازمان‌ها در قالب نظارت‌کننده، فساد را کشف و اعلام کنند؛ شیوه‌ای که هم‌اکنون منسوخ شده و استفاده نمی‌شود. چراکه این روش هم جوابگوی کامل مبارزه با فساد نیست و از سوی دیگر شیوه‌ای بسیار پرهزینه در استفاد از نیروهای خدماتی و… به‌شمار می‌رود.»
ابوترابی عنوان کرد: «در یک مدل مبارزه با فساد که بسیار هم قابل‌توجه است، دو اقدام هم‌زمان با هم صورت می‌گیرد؛ اول شفافیت حداکثری که رهبر انقلاب نیز بر این موضوع تأکید دارند و معتقدند غیر از مسائل نظامی و امنیتی همه‌چیز باید شفاف باشد و دوم استفاده از شیوه سوت‌زنی با حمایت مالی از افشاکنندگان فساد که به‌نوعی دستمزد گزارش‌دهندگان به حساب می‌آید؛ البته در این شیوه علاوه بر حمایت مالی کاشفان فساد، خانواده‌های آن‌ها نیز زیر سایه این قانون موردحمایت فیزیکی و شغلی هم قرار می‌گیرند.»
او با بیان اینکه کشورهای موفق در حوزه مبارزه با فساد هم از این‌دو مکانیزم استفاده و در عین حال هم عموم مردم را در این حوزه سهیم می‌کنند، تصریح کرد: «در حمایت مالی از افشـاگران فساد، انگیزه برای پرده‌برداری بیشتر از فساد در جامعه بیشتر میشود.»
دوطرح مهم مجلس در حوزه مبارزه با فساد
نماینده نجف‌آباد و تیران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در حال حاضر کشور ما با الگوبرداری از کشورهای شاخص در حوزه مبارزه با فاسد و با استفاده از این دو ظرفیت قصد دارد به مبارزه با فساد بپردازد، افزود: «مجلس شورای اسلامی با ارائه دوطرح بسیار مهم و تأثیرگذار در حوزه مبارزه با فساد (طرح شفافیت حداکثری که منتظر بررسی نهایی مجمع تشخیص مصلحت نظام است و طرح مالی حمایت از افشاکنندگان فساد که در انتظار رأی نهایی شورای نگهبان نشسته است که به‌نوعی مکمل یکدیگر هستند)، قصد این را دارند که شرایط کاملی را ایجاد کنند تا در آینده‌ای نزدیک شاهد فضایی بهتر از گذشته در این حوزه باشیم.»
شاخص‌ترین موضوع در طرح حمایت مالی از افشاگران فساد
ابوترابی همچنین از مهم‌ترین و شاخص‌ترین نکته در طرح حمایت مالی از افشاکنندگان فساد گفت و ادامه داد: «مهم‌ترین موضوعی که در این طرح خودنمایی می‌کند، به این موضوع اشاره دارد که کسی که اعلام فساد می‌کند، درصدی از آن فساد را به‌عنوان دستمزد دریافت می‌کند و پس از آن هم خود و هم خانواده‌اش موردحمایت قرار می‌گیرند؛ در ضمن همه گزارش‌ها از سوی افشاگران و همچنین حمایت‌های مالی، فیزیکی و شغلی آن‌ها و خانواده‌هایشان همگی تحت حمایت دولت خواهد بود، محرمانه باقی می‌ماند.»
