به گزارش اصفهان زیبا؛ مگس‌ها شبیخون زده‌اند! تابستان فرا رسیده و مگس‌ها فوج‌فوج، هجوم آورده‌اند به روستاهای «مورنان»، «بهاران»، «جلمرز» و «هفتشویه» و امان اهالی این روستاها را که شانه‌به‌شانه هم و در دل اصفهان قرار دارند، بریده‌اند.
گرمای هوا می‌سوزاند و داغی‌اش می‌پیچید به بوی «پِهن» و در هوا پراکنده می‌شود تا مشام‌ها را بیازارد و محلی باشد برای جولان مگس‌ها. نه یک روز و نه دو روز بلکه ساکنان این روستا سال‌هاست که به دلیل مجاورت خانه‌هایشان با دامداری روز و شب ندارند.
سر که بالا می‌کنند مگس‌ها از سر و کولشان بالا می‌روند و یک لحظه هم رهایشان نمی‌کنند. گرما کلافه می‌کند و اهالی روستا را در تب می‌سوزاند؛ ولی هیچ‌کدام از آن‌ها از ترس حشرات موذی جرئت باز‌کردن در و پنجره‌هایشان را ندارند.
روستایی‌ها فقط یک حق انتخاب دارند؛ یا باید به هم‌نشینی با مگس‌ها و ولوله و گوش‌دادن به صدای ویز‌ویزشان عادت کنند یا در و پنجره‌هایشان را کیپ تا کیپ ببندند و قید نسیم خنکی که در این روزهای داغ تابستانی از لابه‌لای درها و پنجره‌ها به داخل نفوذ می‌کند و البته خوابیدن در فضای باز را بزنند؛ انتخاب سختی است!
توسعه دامداری، افزایش آلودگی
دامداری که در روستای «بهاران» است، روزبه‌روز بزرگ‌تر می‌شود تا تاب و تحمل روستایی‌ها کمتر شود و کاسه صبرشان هم لبریز.
در این سال‌ها که شاید مجموعش به بیش از یک دهه رسیده، اهالی این چند روستا هر کاری کردند و به هر جا که می‌شناختند رفتند تا شاید گره‌ای از مشکلشان باز شود و کسی صدایشان را بشوند؛ از توسل به دهیاری و شورای روستاها گرفته تا رفت‌وآمد به فرمانداری و جهاد کشاورزی و اداره دامپزشکی و… . کسی، اما صدایشان را نشیند و جولان مگس‌ها و مشکلات بهداشتی و زیست‌محیطی اهالی روستا را جدی نگرفت.
برخی هم البته قول‌ها و وعده‌هایی دادند که دامداری ملزم به رعایت ضوابط بهداشتی و استانداردهای لازم خواهد شد؛ اما این وعده‌ها تا به امروز نه‌تنها عملی نشد بلکه راویانشان آن‌ها را سپردند به دست باد!
اهالی روستا حالا، اما نمی‌دانند از دست مگس‌ها و آلودگی‌ها به کجا پناه ببرند و شکایت خود را به چه کسی بازگو کنند؛ آن‌ها فقط می‌دانند که دیگر از این وضعیت خسته شده‌اند و تاب و تحملی برایشان باقی نمانده است.
یکی از اهالی روستا دپوی کود دامداری را نشانه می‌گیرد و آن را مقصر اصلی این آلودگی‌ها می‌داند؛ آنجا که در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: «دپوی کود تقریبا در 300 متری منازل مسکونی قرار دارد. به خاطر بارندگی‌ها این کودها حجیم شده‌اند و حالا که هوا گرم شده، مگس‌ها و پشه‌ها و بوی نامطبوع هم زیاد شده است و برای اهالی روستا مزاحمت ایجاد می‌کنند؛ به‌طوری‌که زندگی‌شان مختل شده است.»
کاسه صبرمان لبریز شده است
گلایه‌های اهالی این روستاها همه مثل هم و از یک جنس است؛ آن‌ها دیگر تحمل بوی نامطبوع و جولان مگس‌ها را ندارند.
محقق، دهیار روستای «بهاران» به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: «زمانی که گاوداری احداث شد، ساخت‌وساز اندکی صورت گرفته و هنوز روستا توسعه پیدا نکرده بوده است؛ اما در سال‌های اخیر با گسترش روستا، دامداری در مجاورت خانه‌ها قرار گرفت. دامداری هم در زمان احداث، کار خودش را با یک هزار و 800 رأس دام شروع کرد، ولی حالا توسعه پیدا کرده و تعداد دام‌هایش به 4 هزار رأس رسیده است.»
او از پیگیری‌هایش برای حل این مشکل می‌گوید که سال‌هاست راه به جایی نبرده است: «جلسات زیادی با مسئولان برگزار شده است، اما هنوز به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم؛ درحالی‌که علاوه بر وجود مگس‌ها با وزش باد، بوی نامطبوع نیز بسیار آزاردهنده می‌شود. درواقع دامداری تبعات اجتماعی و زیست‌محیطی و بهداشتی زیادی را برای ساکنان روستای “بهاران” و روستاهای اطرافش به همراه داشته است.»
تبعات همسایگی با دامداری
اهالی روستا می‌گویند که از همسایگی با دامداری به ستوه آمده‌اند و نمی‌دانند که باید چه کنند.
یکی از آن‌ها می‌گوید که فصل تابستان که از راه می‌رسد، جرئت دعوت‌کردن مهمان به خانه‌اش را ندارد: «افرادی که از شهر به خانه‌ام می‌آیند، اصلا نمی‌توانند با این موضوع کنار بیایند و مدام گله می‌کنند که این چه وضعیتی است. مگس هزار و یک بیماری به همراه خود می‌آورد؛ اما چاره چیست؟ کسی صدایمان را نمی‌شنود؛ درحالی‌که دامداری روزبه‌روز در حال گسترش است.»
همسایگی دامداری‌ها با روستاها آلودگی‌های بهداشتی و زیست‌محیطی بسیاری را به همراه دارد. این موضوع را نتایج پژوهشی تحت‌عنوان «تأثیر واحدهای دام‌پروری در تولید آلاینده‌های زیست‌محیطی و گازهای گلخانه‌ای» که «زهرا یگانه‌پور»نوشته است هم نشان می‌دهد.
آن‌طور که این یافته‌ها نشان می‌دهند: «اثرات و پیامدهای زیست‌محیطی نامطلوبی نظیر آلودگی آب، هوا، خاک و نیز به خطر افتادن سلامت انسان و دیگر موجودات زنده ازجمله پیامدهایی است که واحدهای دام‌پروری به همراه خود دارند. علاوه بر این، یکی از مهم‌ترین این مشکلات، افزایش گازهای گلخانه‌ای نظیر متان است که سبب گرم‌شدن روزبه‌روز زمین می‌شود. تولید محصولات سازگار با محیط‌زیست و فراوری پسماندها و ضایعات دام‌پروری ازجمله کود دامی سبب رفع مشکلات زیست‌محیطی ناشی از رهاسازی این مواد در محیط‌زیست می‌شود.»
با این همه اما امکان جا‌به‌جایی برخی از این واحدها وجود ندارد؛ چرا که بسیاری از آن‌ها دارای پروانه هستند و از سال‌ها پیش، یعنی زمانی که از توسعه روستایی و شهری خبری نبود، احداث شده‌اند.
ناصر براتی، معاون سلامت اداره‌کل دامپزشکی استان اصفهان با اشاره به اینکه دامداری‌ها در خارج از محدوده مسکونی احداث می‌شوند، می‌گوید:«اما ساخت‌وسازها و توسعه روستاها سبب شده است که این دامداری‌ها بعضا در مجاورت روستا قرار بگیرند. در صورتی که دامداری‌ها پروانه داشته باشند و در زمان احداث حریم استاندارد را رعایت کرده باشند، اما به دلیل گسترش و توسعه روستا به این حریم تجاوز شده باشد، ملزم به ارائه خدمات به آن‌ها هستیم و دلیلی هم برای عدم تمدید پروانه و رسیدگی‌کردن به آن‌ها وجود ندارد؛ مگر اینکه این دامداری‌ها مشکلات محیط‌زیستی و بهداشتی را با خود به همراه داشته باشند که در این صورت با دستور مقام قضایی باید جابه‌جا شوند یا پروانه آن‌ها ابطال شود و امکان تمدید مجدد آن وجود نداشته باشد.»
معاون سلامت اداره‌کل دامپزشکی استان اصفهان با اشاره به اینکه داشتن دام و دامداری در محدوده روستاها امری معمول است، می‌گوید: «البته دامداری‌ها ملزم به رعایت ضوابط بهداشتی و استانداردها هستند. در برخی از مواقع نیز افرادی بدون مجوز اقدام به ایجاد باغ یا ویلاسازی و پس از آن به بو و حضور مگس‌ها اعتراض می‌کنند؛ درحالی‌که این ساخت‌وسازها غیرمجاز است و حریم دامداری‌ها را ناامن می‌کنند.»
به گفته او، رعایت ضوابط بهداشتی و استانداردها اگرچه نمی‌تواند آلودگی‌های محیطی را به‌طور کامل برطرف کند؛ اما باعث کاهش آن‌ها می‌شود، مثل خیلی از دامداری‌هایی که برای کاهش آلودگی‌ها از سم‌پاشی و تله‌های دائمی استفاده می‌کنند.
