به گزارش اصفهان زیبا؛ در مورد گذر گردشگری حاج‌آقانورالله نجفی، جدای از حاشیه‌های گذشته، تصویری که برای آینده‌اش می‌توانیم ترسیم کنیم، خیلی اهمیت دارد؛ اینکه این گذر قرار است چه معادله‌ای را در اتمسفر فرهنگی و تاریخی اصفهان حل کند و قرار است چه جایگاهی داشته باشد.
این گذر ازنظر شهرسازانه، به‌عنوان «گذر پیاده‌محور» و یک «قرارگاه اجتماعی» تعریف شده است؛ اما چندین مسئله هم در پیرامون خود دارد که تعریف خاصی را برای گذر ایجاد می‌کند. اول اینکه گذر در بطن بافت تاریخی اصفهان و در نزدیکی یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های تاریخی ثبت‌جهانی‌شده کشور واقع شده است؛ بنابراین ادبیات خاصی بر این گذر ازنظر معنایی حاکم است که به این موضوع در بازطراحی کاربری گذر دقت شده است. دومین مشخصه، روایت‌مندی خود گذر است.
این گذر دارای روایت‌های متعددی است؛ از روایت «پیرامون میدان نقش‌جهان بودن» و وجود کاروان‌سرای بیگدلی و باغاتی که در دوره صفویه در اینجا بوده‌اند تا «شکل‌گیری فضا و تراکم مسکونی در دوره‌های قاجار و پهلوی» و «گشودگی‌هایی که در دهه‌های اخیر در آن ایجاد شده است».
مبنای طراحی گذر قابلیت خاطره‌سازی و انسانمداربودن تعریف شده است و قرار است روایت‌ساز آینده هم باشد. بنابراین حافظه تاریخی که در ذهن عابران این گذر ایجاد می‌شود، قسمتی از روایت‌های آینده را شکل می‌دهد؛ چرا که قابلیت‌های نهفته زیادی برای روایت‌سازی هم دارد. چند مسئله هم بر گذر مترتب است؛ مسئله اول، «جایگاه گذر در معادلات فرهنگی شهر» است. این گذر از نظر کالبدی به‌صورت «مکان رویداد» طراحی شده و قابلیت برگزاری رویدادهای متعدد فرهنگی را دارد که این مسئله در طراحی کالبد گذر لحاظ شده است؛ تعریف رویدادها، این گذر را به یک قرارگاه اجتماعی تبدیل و این جایگاه را تقویت می‌کند.
درعین‌حال که می‌تواند به خاطر ماهیتش که خرده‌فضاهای شهری دعوت‌کننده‌ای را در کنار هم جمع کرده، این قابلیت را پیدا کند که برنامه‌های فرهنگی به‌ویژه رویدادهای هنری را جذب کند و حتی این قابلیت را داشته باشد که کارکردهای فرهنگی دیگری را پذیرا باشد؛ مثل اینکه در ساعاتی از روز قابلیت این را پیدا کند که گذر و محل مکث و تعامل هنرمندان باشد؛ به عبارتی هنرمندان برای ترسیم منظری از میدان نقش‌جهان که به‌طور ویژه، نمایی از گنبد مسجد شیخ لطف‌الله است، به‌عنوان یک مکان رویداد به این گذر رجوع کنند.
سؤال دیگری هم در همین زمینه مطرح می‌شود؛ اینکه گذر گردشگری حاج‌آقانورالله نجفی چه نقشی می‌تواند در حوزه حفاظت از بافت تاریخی ایفا کند؟ مهم‌ترین مسئله در بافت تاریخی، حفظ انسان ساکن بافت است.
اتفاقی که در شمال میدان امام (ره) در نیم‌قرن گذشته افتاده این است که قسمت‌هایی از بافت پیرامون میدان، مانند کوچه مشیر یخچال، خالی از سکنه شده‌اند؛ چراکه بسیاری از خانه‌های مسکونی تخلیه و به انبار کالا تبدیل شده‌اند.
در بخش‌های دیگری از بافت پیرامونی میدان هم کارگاه‌های تولیدی و انبار فروشگاه‌ها در داخل خانه‌ها شکل گرفته و سکنه را پس زده‌اند. اما افتتاح گذر مذکور فرصتی را برای ارتقای سطح کیفی زندگی ساکنان این بافت تاریخی فراهم می‌کند و فضای تفرجی ویژه‌ای را هم در اختیار ساکنان محلی قرار می‌دهد و همه این موارد می‌توانند به تقویت انگیزه ماندن سکنه در این بافت تاریخی بینجامند.
ما باید در طراحی و اجرای این گذر به همه این موارد توجه داشتیم و امیدواریم هم ساکنان محلی بتوانند لحظات خوشی را تجربه کنند و هم این گذر بتواند جایگاه خودش را به‌عنوان نقطهای برای تأمل در بافت تاریخی اصفهان تثبیت کند.
