به گزارش اصفهان زیبا؛ برخلاف پاییز و زمستان گذشته که کشور با بارشهای کمتر از نرمال مواجه شد و این دو فصل را پشت سر گذراند، پیشبینیهای هواشناسی این بار محقق شد و با شروع سال جدید، بارشهای نسبتا مطلوبی شروع به باریدن کرد.
بر اساس دادههای سازمان هواشناسی طی هفت روز گذشته منتهی به بیستوسوم فروردین، ۷.۷ میلیمتر بارش در این بازه زمانی دریافت شده که این میزان در بلندمدت ۶.۲ میلیمتر است و ۲۴.۵ درصد بارش بیشتر در این بازه زمانی دریافت شده است. بارشهای بهاری همچنان ادامه دارد؛ بهطوریکه در روزهای گذشته آسمان برخی از استانها بارانی یا برفی بود.
در این میان اصفهان نیز از قاعده مستثنا نبود و این استان در حال پشت سر گذراندن بهار بارانی است. آنطور که حمیدرضا خورشیدی، مدیرکل هواشناسی استان اصفهان به رسانهها گفته است: «با گذر سامانههای ناپایدار با ماهیت بارشهای همرفتی و رعدوبرق طی بیستوهشتم ماه جاری تا هفتم فروردین سال ۱۴۰۳، بارشهای بسیار مطلوبی در استان بهویژه در غرب و جنوب اصفهان بارشهایی فراتر از نرمال رخداده و طی این مدت و یکم فروردین در استان و سرچشمههای آبی حوضه زایندهرود میزان بارشها بسیار مطلوب بوده است.»
مدیریت باران و کاهش تنش بیآبی
اگرچه هر سال بارشها و سیلابها و روانابها در بهار خودشان را بیشتر از هر موقع سال نشان میدهند، عدم مدیریت و کنترل آنها باعث هدر رفتن بخش عظیمی از این آبها میشود؛ آبهایی که به گفته کارشناسان در صورت ذخیره و بهرهوری از آن میتواند راهکار مؤثری در کاهش تنشهای آبی باشد.
مسعود برهانی، پژوهشگر منابع طبیعی و آبخیزداری در گفتوگو با «مهر» دراینباره میگوید: «مدیریت روانابهای شهری باید در عمران شهری و طراحی خیابانها دیده شود. آب باارزش از دسترس خارج میشود؛ درحالیکه اکنون بهشدت به این آب در بخوان اصفهان نیاز است که با هدایت به مادیها بهتدریج نفوذ کرده و منابع آب زیرزمینی را تقویت کند؛ اما متأسفانه به نحوهای مختلف، بخشی از طریق فاضلاب از محدوده شهر خارج میشود.»
مسعود مجرب، پژوهشگر حوزه مخاطرات نیز دراینباره در گفتوگو با «اصفهان زیبا» معتقد است: «بیش از 50 درصد از بارانهایی که در هفتههای گذشته در اصفهان بارید، قابلیت نفوذ داشتند. دولت باید نظام تخصیص در بالادست را اصلاح کند و اگر قرار باشد به شهرهای دیگر آبرسانی کند، نباید جریان هیدرولیکی پایدار و قدیمی را دستکاری کند؛ به این دلیل که حقابه آن را به دیگران بدهد.»
مادیها قابلیت نفوذپذیری دارند
این پژوهشگر در ادامه با اشاره به اینکه در استان دو اقدام دراینباره میتوان انجام داد، بیان میکند: «اول اینکه اجازه تبخیر به اندک آبی که روانه میشود را ندهیم؛ بلکه تدابیری بیندیشیم تا این آب به داخل زمین نفوذ کند. برای نفوذ آب به داخل زمین میتوان از بستر زایندهرود و همچنین از مادیهایی که در سطح شهر اصفهان، قرار دارند استفاده کرد که اتفاقا شبکه خوبی از آنها وجود دارد و آنجاهایی که قابلیت نفوذپذیری دارند، میتوان به عدم خارج شدن این آب از اصفهان و تبخیر شدن آن کمک کرد. همچنین باید در رابطه با مصرف بهینه آب فرهنگسازی کرد. شهروندان باید بدانند که در کلانشهرها بیش از روستاها آب شرب هدر میرود؛ بهطوریکه میتوان گفت در کلانشهرها حدود 50 درصد آب در حوزه کشاورزی هدر میرود و 50 درصد نیز بهواسطه آب شرب. پس مردم باید فرهنگ استفاده بهینه از آب را یاد بگیرند. حتی آموزشوپرورش نیز باید پا به میدان بگذارد و به کودکان و نوجوانان در این زمینه آموزشهای لازم را ارائه دهد.»
به گفته مجرب، شهرداری نیز در این زمینه اقداماتی انجام داده است و قصد دارد طرحهایی را اجرا کند؛ مثلا آب باران را (حتی از سقف ساختمانها) جمعآوری کند؛ البته این طرح به زمان نیاز دارد. به نظر میرسد نفوذپذیر کردن مادیها حدود دو سال زمان نیاز دارد.
آنطور که این پژوهشگر حوزه مخاطرات ادامه میدهد: «زایندهرود به دلیل قطع و وصل شدن مکرر پس از گلولای است و به همین دلیل نیز ممکن است در صورت داشتن حقابه آب به آن نفوذ نکند؛ پس باید این موارد اصلاح شود.»