به گزارش اصفهان زیبا؛ دردهای مفصلی و استخوانی زیاد شده است و در این بین نقش تغذیه را نمی‌توان نادیده گرفت. توضیحات لازم در این زمینه را با نظر دکتر زینب مختاری، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات امنیت غذایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بخوانید.
آرتریت روماتوئید و مجاز و ممنوعیت‌ها
آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است. در این بیماری سلول‌های ایمنی فرد علیه بافت‌های غضروفی عمل می‌کنند.
در ابتدا این التهاب‌ها موجب تورم نواحی غضروفی بخصوص مفاصل شده و در مراحل بعد موجب ایجاد محدودیت‌های حرکتی و ساییدگی استخوان‌ها در نواحی مفصلی می‌شوند.
در واقع اندام‌های تحت تأثیر این ضایعه بسیار وسیع است. در برخی افراد التهاب‌ها می‌توانند نواحی گسترده‌ای از قبیل پوست، چشم، قلب، ریه و حتی عروق را دچار خطر کنند.
اما در آرتریت روماتوئید پیروی از رژیم ضدالتهابی می‌تواند در کاهش علائم اثرگذار باشد.
رژیم غذایی ضدالتهابی نظیر رژیم مدیترانه‌ای به عنوان یک درمان مفید در بیماری‌های التهابی از جمله بیماری‌های روماتوئیدی شناخته شده است.
رژیم غذایی ضد التهابی یک رژیم با حداقل مقادیر مواد غذایی فراوری شده، فست فودها و شکر است و سرشار از میوه‌ها(به ویژه انواع توت‌ها، تمشک و…)، سبزیجات، گوشت سفید(مرغ و ماهی) و حبوبات، مغزها و چربی‌های مفید است.
در واقع رژیم غذایی میدترانه‌ای از جمله رژیم‌های ضدالتهابی است که پژوهش‌های مختلف نشان می‌دهند دریافت این نوع رژیم از پیشرفت این بیماری جلوگیری می‌کند.
یکی از اجزای اصلی در رژیم مدیترانه‌ای استفاده از روغن زیتون بکر است.
در کل ویژگی‌های یک رژیم ضد التهابی که در تخفیف علائم استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید موثر است، شامل موارد زیر است:
مصرف فراوان میوه‌ها و سبزی‌ها: میوه‌ها و سبزی‌ها بسیار مفید است، البته با محدودیت دریافت سیب‌زمینی به دلیل دارا بودن ماده التهابی آلکالین سولالین.
♦ کاهش دریافت روغن‌های حیوانی، روغن‌های نباتی جامد، چربی گوشت، دنبه.
♦ دریافت مقادیر بالای روغن‌های با اسیدهای چرب غیراشباع با یک باند دوگانه نظیر روغن زیتون، گردو، تخم کدو.
♦ دریافت بالای منابع غذایی سرشار از امگا3 نظیر دانه‌های کتان، دانه‌های چیا، ماهی‌های آب سرد نظیر سالمون، ساردین و…
♦ کاهش دریافت نان‌های سفید، برنج سفید و سایر مواد غذایی حاوی شکر نظیر: کیک، دونات، شیرینی‌جات، شکلات، نوشیدنی‌های شیرین و انواع شکلات.
♦ افزایش دریافت غلات کامل نظیر: برنج قهوه‌ای، بلغور گندم، کینوا، جو و …
♦ استفاده از منابع گوشت سفید و بدون چربی مثل مرغ و ماهی.
♦ تا حد امکان پرهیز از تخم مرغ، گوشت قرمز، کره و لبنیات پرچرب.
♦ استفاده از ادویه‌ها و چاشنی‌های دارای خاصیت ضدالتهابی نظیر زنجبیل، کاری، زردچوبه، رزماری.
♦ استفاده از منابع غذایی سرشار از فیتونوترینت‌ها نظیر: میوه‌ها و سبزی‌ها به ویژه انواع توت‌ها، میوه‌های زرد و نارنجی، سبزی‌های برگ سبز، سبزیجات گروه کلم‌ها نظیر کلم‌بروکلی، کلم‌بروکسل، گل‌کلم)، سویا، چای به‌ویژه چای سفید و چای سبز، مصرف متعادل شکلات تلخ.
♦ علاوه بر رعایت اصول رژیمی، وزن بدن نیز باید در محدوده وزن سلامتی قرار گیرد و فعالیت بدنی نیز در برنامه زندگی فرد قرار داده شود.
آنتی اکسیدان‌ها: این منبع غذایی از دسته مهم دیگر مواد مغذی است که می‌تواند سبب کنترل علائم بیماری‌های عضلانی-اسکلتی التهابی شود.
دریافت کافی منابع غذایی ویتامین E، ویتامین C و سلنیم همراه با پیروی از رژیم ضدالتهابی می‌تواند اثرات سودمندی را در آرتریت روماتوئید ایجاد کند. در این بیماران پرهیز از الکل نیز بسیار توصیه می‌شود.
مواد غذایی آلرژی‌زا: آلرژن‌ها ممکن است سبب تشدید علائم این بیماری شود، ولی نمی‌توان به تمام افراد مبتلا یک توصیه ثابت برای حذف یک ماده غذایی کرد.
از این رو به بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید توصیه می‌شود برنامه غذایی خود را با دقت بررسی کنند و ماده خوراکی که با خوردن آن ممکن است علائم‌شان بیشتر شود شناسایی و سپس آن را از رژیم غذایی خود حذف کنند.
پروبیوتیک: دریافت مکمل‌های حاوی سوش‌های مفید باکتری و منابع غذایی حاوی پروبیوتیک ممکن است از طریق تغییر در میکروفلور روده و بهبود وضعیت سلامت روده سبب کاهش التهاب و بهبود وضعیت این بیماران شود.
استئوآرتریت و مجاز و ممنوعیت‌ها
استئوآرتریت نوعی بیماری مزمن است که در آن غضروف‌های مفصلی دچار آسیب می‌شود. در نتیجه استخوان‌ها به راحتی بر روی یکدیگر لغزیده و با هم تماس می‌یابند و منجر به سفتی، درد و کاهش حرکت مفصل می‌شوند.
در این بیماری اضافه وزن و چاقی به دلیل افزایش بار روی مفاصل، با وخیم شدن بیماری همراه است.
به افراد مبتلا به استئوآرتریت توصیه می‌شود در صورت اضافه وزن، وزنشان به صورت تدریجی و به شکل اصولی کاهش یابد.
علاوه بر کاهش وزن، پیروی از یک رژیم ضدالتهابی نیز می‌تواند در تخفیف علائم این بیماری اثرگذار باشد.
اکثر افراد مبتلا به این بیماری دارای کمبود دریافت کلسیم و ویتامین Dهستند. به همین خاطر توصیه می‌شود این بیماران مکمل‌های ویتامین Dمناسب را زیر نظر پزشک مصرف کنند.
علاوه بر آن، دریافت کافی لبنیات را نیز در برنامه غذایی خود بگنجانند.
با توجه به این که برخی از بیماران اظهار می‌کنند بعد از دریافت لبنیات به ویژه ماست به دلیل طبع سرد آن دردهای استخوانی‌شان بیشتر می‌شود.
به این بیماران توصیه می‌شود لبنیات را با چاشنی‌های طبع گرم نظیر گل سرخ، نعنا و پونه مصرف کنند.
در صورت عدم دریافت کافی لبنیات توصیه می‌شود زیر نظر پزشک یا مشاور تغذیه از مقادیر کافی مکمل‌های کلسیم استفاده کنند.
