به گزارش اصفهان زیبا؛ ارتش شاهنشاهی ایران در پایان دوره پهلوی بیش از 400 هزار نفر نیرو داشت و با بودجه نظامی در حدود هشت‌میلیارد دلار در زمره 10 ارتش برتر دنیا قلمداد می‌شد؛ به‌همین‌دلیل است که از یک‌سو حامیان شاه در 1357 برای حفظ نظام پهلوی بیش از هرچیز به ارتش دلخوش بودند و از سوی دیگر انقلابیون نیز فارغ از دستگاه امنیتی ساواک، ارتش را مهم‌ترین مسئله در معادله پیروزی انقلاب اسلامی قلمداد می‌کردند.
در این میان شعارهایی مانند «برادر ارتشی، چرا برادرکشی؟» «ارتش برادر ماست» «ارتش تو یار مایی» و سمت‌های دیگر نشان می‌دهد که مردم حساب ارتش را از دیگر نیروهای امنیتی جدا می‌دانستند. تصاویر و خاطره‌های فراوانی از تمرد و فرار ارتشیان در دستور مقابله با انقلابیون و همراهی آن‌ها با مردم در تاریخ انقلاب اسلامی ثبت شده است.
در 30 دی1357 گروهی متشکل از هزار افسر همافر و درجه‌دار پایگاه هوایی بندرعباس با راهپیمایی در محوطه پایگاه با همافران پایگاه‌های همدان و دزفول با جنبش ملی ملت ایران اعلام همبستگی کردند؛ با این حال پس از رویداد مهم دیدار همافران با امام خمینی(ره) امضای اعلامیه بی‌طرفی ارتش در صبح 22 بهمن 57 هم به‌طوررسمی همراهی ارتش با انقلاب اسلامی را نهایی کرد.
از نزدیک‌بودن بدنه ارتش به طبقه متوسط و ضعیف جامعه تا اختلاف طبقاتی میان بدنه ارتش و فرماندهان گرفته تا نگاه ملی‌گرایانه ارتش و تأثیر آموزه‌های گروه‌های انقلابی که در بدنه ارتش رشد کرده بودند، هرچه بود درنهایت ارتش برادری خود با انقلاب اسلامی را در همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی ثابت کرد و نه‌تنها به‌عنوان سدی بزرگ در مقابل انقلاب اسلامی قرار نگرفت، بلکه در مسیر انقلاب اسلامی واقع شد و در این زمینه انقلابیون را حمایت کرد.
ارتش در ابتدای انقلاب اسلامی در ماه‌های پس از پیروزی چالش‌های فراوانی را پشت سر گذاشت. دستگیری و اعدام برخی از فرماندهان ارتش، بلاتکلیفی پادگان‌ها و تلاش‌ها برای انحلال ارتش، باعث شد که شرایط نیروهای رسمی ارتش در روزهای پس از انقلاب اسلامی دشوار باشد.
درخواست‌های فرماندهان ارتش برای سامان‌دهی این نهادهای نظامی و تعیین‌تکلیف آن در مقابل درخواست‌های انحلال ارتش باعث شد که درنهایت پس از ملاقات فرماندهان ارتش با امام خمینی(ره) ایشان در پیامی در فروردین 1358 دستور پابرجاماندن ارتش را صادر کنند و روز 29 فروردین را روز ارتش اعلام کردند و دستور دادند ارتش در این روز با نیروهای زیادی رژه برود و پشتیبانی خود را از جمهوری اسلامی و ملت بزرگ اسلامی به نمایش بگذارد و مردم را موظف کرد از ارتش اسلامی استقبال کنند و برادرانه به آن‌ها احترام بگذارند.
در همین زمان حضرت امام(ره) اعلام کردند ارتش اکنون در خدمت ملت و اسلام و ارتش اسلامی است. اهمیت این تصمیم بزرگ حضرت امام(ره) در مدت کوتاهی مشخص شد و نقش ارتش در مقابله با غائله‌های جدایی‌طلب در غرب و شمال‌شرق کشور و البته آغاز جنگ علیه ایران در 31شهریور1359 نمایان شد.
تیزپروازان نیروی هوایی ارتش درست چندساعتی پس از اولین حمله رسمی عراق به ایران، در پایان شهریور 1359 عملیات «کمان 99» را طراحی کردند و با حمله گسترده هوایی بخش بزرگی از توان هجومی عراق را در همان روز اول ابتدای جنگ از کار انداختند. حضور غیرتمندانه ارتش در طول هشت سال جنگ در مقابل ارتش تادندان‌مسلح رژیم بعث عراق ادامه داشت و عملیات پیروزمندانه فراوانی با حضور ارتشی‌ها به ثبت رسید.
از عملیات «مروارید» نیروی دریایی ارتش تا شکست حصر آبادان، از نقش‌های چشمگیر پدافند هوایی ارتش در پشتیبانی عملیات و دفاع از شهرها و مناطق حیاتی به کشور گرفته تا امداد و نجات مردم در پشت جبهه، تقدیم 9هزار و 89 شهید افسر و درجه‌دار کادر و 36هزار و 965 نفر شهید سرباز ارتش از 270هزار نفر نیروی ارتشی که در جنگ حضور داشتند در کنار جانبازان و آزادگان، حضور با تمام وجود ارتش را در جنگ نشان می‌دهد.
پس از جنگ هشت‌ساله ایران و عراق نیز ارتش جدا از بازسازی خود، در تقویت توان دفاعی و بازدارندگی‌اش نقش‌های اجتماعی فراوانی ایفا کرده است؛ از کمک به بازسازی مناطق آسیب‌دیده، از جنگ تا عملیات عمرانی و ارائه خدمات بهداشتی و درمانی و امدادی به مناطق محروم، از حضور امدادی در اولین لحظه‌های وقوع رویدادها و بلایای طبیعی چون سیل و زلزله در مناطق آسیب‌دیده و کمک به مردم تا تلاش برای بازسازی آن‌ها همیشه مستمر بوده و ادامه داشته است.
ارتش انقلابی در طول چهار دهه گذشته شعار «ارتش فدای ملت» را با عمل نشان داده است. از فرمایش‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی در تاریخ 18 خرداد 1385 درخصوص ارتش و کارکنان ارتش این بوده است که «ارتش محبوب مردم ماست. من ارتش را از صمیم قلب دوست دارم؛ چون آن را تجربه کرده‌ام و توانایی‌های او را دیده‌ام. آنجا که از او توقعی می‌رود و باید خودش را نشان دهد، فداکاری می‌کند و وظیفه‌اش را انجام می‌دهد.»
