به گزارش اصفهان زیبا؛ دانشگاه علاوه بر ماهیت علمی که دارد، بستر ظهور و بروز انجمن‌ها، کانون و تشکل‌های گوناگون دانشجویی است که به‌عنوان موتور پیشران و توسعه هر دانشگاه در زمینه‌های مختلف محسوب می‌شوند. یکی از مهم‌ترین نهادهای دانشجویی، انجمن‌های علمی دانشجویی هستند که متناسب با هر رشته و گروه، محل حضور و جایگاهی برای گردهم‌آمدن افرادی با طرز فکرهای متفاوت است که تحت یک هدف مشترک در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند.
انجمن‌های علمی برخلاف اکثر نهادهای دانشجویی، به‌ندرت دارای مواضع و جهت‌گیری‌های خاص سیاسی هستند و بیشتر به‌عنوان یک مجموعه موازی با رشته تخصصی تحصیلی دانشجویان به‌شمار می‌آیند. به همین منظور و باتوجه به اینکه در ایام برگزاری انتخابات انجمن‌های علمی در بزرگ‌ترین دانشگاه جامع کشور (دانشگاه اصفهان) به سر می‌بریم، در ادامه پای سخنان تنی چند از فعالان انجمن‌های علمی دانشگاه اصفهان نشستیم تا بهتر با اهمیت و ضرورت این انجمن‌ها آشنا شویم.
دکتر رضا رمضانی، رئیس انجمن‌ها و عضو هیئت‌علمی دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه اصفهان
قبل از صحبت درباره انجمن‌های علمی، بهتر است که درباره هدف تأسیس یک دانشگاه و ماهیت عملکردی آن سخن گفت. هدف و ماهیت وجودی یک دانشگاه را می‌توان توسعه و گسترش دانشی که هم می‌تواند برای فرد و هم برای جامعه که چه به لحاظ ماهیت تفکری و چه به لحاظ ماهیت علم و فناوری، سودمند باشد تعریف کرد. دانشگاه ضوابط و قواعد مشخصی برای توسعه دانش دارد که بیشتر در قالب سرفصل‌ها و برنامه‌ریزی درسی است که از قبل مشخص شده است؛ اما تکیه‌بر همین یک بعد نمی‌تواند دانشگاه را در مسیر رشد و توسعه قرار دهد و نیاز به بعد جانبی هست. به همین دلیل مفهومی به نام انجمن‌های علمی شکل گرفته است؛ یعنی تیم‌های دانشجویی که از دل دانشگاه بر خاسته و به‌صورت کاملا داوطلبانه مشغول فعالیت شده و سعی می‌کنند جنبه‌های مختلف علمی که عمدتا از سمت دانشگاه نیز پشتیبانی می‌شود را به اجرا درآورند.
فعالیت انجمن‌های علمی چون قاعده از پیش‌مشخص‌شده‌ای ندارد، آزادی عملی نسبتا بالایی را به دانشجویان می‌دهد که آن‌ها بتوانند برنامه‌های متنوعی را برگزار کنند؛ اما همه این برنامه‌ها دارای یک نقطه مرکزی است که هدف آن، ایجاد شورونشاط در بین دانشجویان است که از فضای کرخت، خسته‌کننده و ناامیدکننده خارج شوند و امید که پیشران رشد هر دانشجویی هست را در او ایجاد و او را به سمت رشد هدایت کنند. تجربه شخصی بنده نیز ثابت کرده اگر برنامه‌ها را به ذهن خلاق و آزاد دانشجویان بسپاریم، یک نتیجه خیلی تأثیرگذارتر و با بازدهی بیشتر مشاهده می‌کنیم.
نوید شهنام، دبیر انجمن علمی زیست‌شناسی و دبیر دبیران انجمن‌های علمی دانشگاه اصفهان
انجمن‌های علمی بسترهایی هستند که دو مهارت را در دانشجویان پرورش می‌دهند. یکی از این مهارت‌ها، مهارت شبکـه‌سـازی است. در انجمـن‌هــای علمـی به دلیـل ارتباط گستـرده‌ای که بـا اساتید گروه و دانشکده وجود دارد، فعال دانشجویی شبکه‌سازی تخصصی برای خود به ارمغان می‌آورد؛ همچنین ارتباطی که با سایر انجمن‌های علمی سراسر کشور شکل می‌گیرد این شبکه را تقویت می‌کند.
مهارت دوم، کسب مهارت انجام کار تیمی است. در انجمن‌ها شرایطی فراهم می‌شود که جمعی محدود، یک تیم ارزشمند را در کنار یکدیگر تشکیل داده و کار تیمی را تمرین کنند. انجمن‌های علمی عرصه ظهور و بروز فعالیت‌هایی نظیر برگزاری وبینار و سمینار، کارگاه علمی و عملی، بازدیدهای علمی و مسابقات علمی دانشجویی است. نقطه‌ای که فعالیت انجمن‌ها را با سایر مجموعه‌های دانشجویی متمایز می‌کند، بحث تخصصی‌بودن فعالیت در این انجمن‌هاست. فعالان انجمن‌های علمی تمرین می‌کنند فعالیت‌هایی را فراتر از درس، اما مرتبط با رشته تحصیلی خود انجام دهند. درواقع حضور در این نهاد برای افراد یک رشد جمعی در کنار رشد فردی به ارمغان می‌آورد.
علی‌اکبر آذری، دبیر انجمن علمی حقوق دانشگاه اصفهان و دبیر منطقه مرکز اتحادیه دانشجویان انجمن‌های علمی حقوق
اصلی ترین مزیت انجمن علمی یادگیری کار تیمی، همکاری با افراد دارای شخصیت، جنسیت، اقوام و نگاه متفاوت است. یکی دیگر از مزیت‌های این انجمن، یادگیری روندهای اداری، بوروکراسی‌ها و یادگیری مواجهه درست با چالش‌های مختلف است.
شـایـــد اولین اهمیت انجمن علمـی همین ارتباط‌گرفتن با افراد و ارگان‌های مختلف و واسط بین این نهادها با دانشجویان است. کمک‌کردن به سطـح عملی دانشگاه و کمک به حل مشکلات دانشجویان از ویژگی‌های انجمن علمی است و چون اکثر رشته‌های علمی دارای انجمن مخصوص به خود هستند، انجمن‌های علمی را تبدیل به بزرگ‌ترین نهاد دانشجویی در سطح دانشگاه می‌کند.
اگر تشکل‌ها و کانون‌ها نباشند این انجمن‌های علمی هستند که روند علمی و فرهنگی دانشگاه را پیش می‌برند. در آخر توصیه من به دانشجویان هر رشته‌ای این است که با انجمن علمی رشته خود همکاری کنند. توصیه آخر اینکه فعالیت در انجمن‌های علمی به‌مرور با کسب تجربه انجام شود.
نیره سادات آیت، دبیر انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان
انجمن‌های علمی، نقش مهمی در ترویج و گسترش دانش در بین دانشجویان دارند. این انجمن‌ها به‌عنوان محلی برای ارتباط و تبادل اطلاعات بین پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به حوزه‌های علمی هستند. اهمیت و ضرورت انجمن‌های علمی عبارت است از: فراهم‌کردن فرصت‌های شبکه‌سازی و ارتباط با همکاران و همتایان علمی در دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی، ارائه فرصت‌های آموزشی برای دانش‌افزایی و مهارت‌های علمی دانشجویان متناسب با رشته تخصصی، ترویج تعامل بین‌رشته‌ای و تعامل بین محققان حوزه‌های مختلف و حمایت از جوانان و دانشجویان علاقه‌مند به پژوهش و تحقیقات علمی.
به‌طورکلی حضور دانشجویان در این انجمن‌ها سبب رشد فردی و ارتقای مهارت‌های مرتبط با کار گروهی، مهارت‌های ارتباطی و مهارت تفکر انتقادی می‌شود. کسب چنین توانمندی‌هایی می‌تواند زمینه‌ساز حضور مؤثر و موفق دانشجو در جامعه بعد از فارغ‌التحصیلی خود باشد.
محمدجواد رضایی، دبیر سابق انجمن علمی راه‌آهن و مشاور فعلی معاونت فرهنگی دانشگاه اصفهان
انجمن علمی دانشجویی فناور، به‌عنوان اولین فعالیت علمی داوطلبانه یک دانشجو در سطح دانشگاه محسوب می‌شود. در این انجمن دانشجویان ضمن تلاش برای افزایش سطح علمی از طریق برگزاری دوره‌ها، کارگاه‌ها و بازدیدهای علمی، سعی بر ارتباط با صنعت و ارگان‌های دولتی، خصوصی و خصولتی مرتبط با رشته خود دارند. انجمن‌های علمی معمولا به‌واسطه فعالیت‌های علمی دچار موضوعات حاشیه‌ای نمی‌شوند.
حسین بهرامی، دبیر انجمن علمی اقتصاد دانشگاه اصفهان
انجمن‌های علمی بازوی توسعه دانشگاه و محلی برای نیازسنجی هر رشته با رویکردهای نوین از نگاه دانشجو و نسل جوان است. امروزه حلقه گمشده‌ای میان دانش دانشگاهی و مهارت‌های لازم در صنعت دیده می‌شود. یکی از راه‌های برطرف‌ساختن این موضوع، از مسیر انجمن‌های علمی می‌گذرد. دانشگاه‌ها برای رشد و همراه‌شدن با روند پیشرفت جهانی باید توجه ویژه‌ای به انجمن‌های علمی داشته باشند.
