به گزارش اصفهان زیبا؛ فلج بلز یا فلج نیمه‌صورت نوعی فلج محیطی عصب هفتم مغزی است که معمولا به‌صورت یک‌طرفه و ناگهانی شروع می‌شود. اما برای اینکه بدانید این نوع فلج چه علائم و درمانی دارد، بهتر است ما را با نظریه محمدجواد کاردانپور، محقق طب سنتی و بنیان‌گذار موسسه ایوان، دنبال کنید.
فلج بلز که شایع‌ترین علت فلج صورت است، ایدیوپاتیک فلج حاد محیطی عصب فاسیال است.
علائم فلج بلز
از علائم اصلی فلج صورت بلز، ضعف حاد یک‌طرفه صورت است که دلیل آن به رطوبت زیاد برمی‌گردد. ضمنا فلج به یک‌باره شروع می‌شود و معمولا پس از شروع، چند روز علائم به بدترین حالت خود می‌رسد.
فلج عضلات صورت، باعث افتادگی در همان سمت صورت می‌شود که رطوبت بیشتر جمع شده است, به علاوه ناتوانی در استفاده از عضلات صورت باعث ریزش آب دهان و ناتوانی در پلک‌زدن و بستن چشم می‌شود.
علاوه بر فلج یک‌طرفه، سایر علائم مانند درد در گوش یا پشت آن، بی‌حسی یا گزگز و مورمور در سمت درگیر صورت، ازدست‌دادن حس چشایی در سمت قدامی زبان، به‌علاوه سردرد یا تغییر در میزان اشک چشم و بزاق دهان دیده شده است.
همچنین در بعضی از موارد نادر، فلج بلز به‌صورت دوطرفه است. در این صورت باید بعد از این علائم، فرد سریع خود را وادار به عطسه‌کردن کند تا فضولاتی که با درد تحلیل رفته است، راه خروج خود را از راه بینی پیدا کند.
علل ایجاد فلج بلز
علت شیوع فلج بلز در پزشکی نوین شامل مکانیسم ایمنی التهابی ویروسی، نارسایی عروق کوچک، نوروپاتیک ایسکمیک و واکنش‌های اتوایمیون است.
ضمنا طب مدرن در مطالعه‌هایی که درباره ریسک فاکتورهای فلج بلز کرده است، نشان داده که این بیماری در افراد دیابتیک، هیپرلیپدمی، فشارخون بالا، افراد مسن، زنان حامله به‌خصوص در زنان مبتلا به پره اکلامسی، سابقه فامیلی یا سابقه قبلی فلج بلز و عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفس فوقانی شیوع بیشتری دارد. اما در طب سنتی اسلامی در روایات عبارت «فالج» همان فلج است که وقتی در صورت باشد، به نام فلج بلز شناخته می‌شود.
هرچه ویروس یا بلغم در بدن زیاد شده و با مایعات سرد شود، باعث انسداد عصب یا عروق در بدن می‌شود. در فلج بلز که علت آن را در طب شیمیایی ویروس یا انسداد عروق هفتم صورت می‌دانند، به‌خاطر غلیظ‌شدن بلغم در صورت است. بیشتر افرادی که آب زیاد می‌نوشند یا از لبنیات استفاده می‌کنند، دچار این نوع فلج می‌شوند.
این افراد یا تحرک ندارند که سبب دفع سردی از بدن آن‌ها شود، یا ادرار در بدن آن‌ها زیاد نگه داشته شده یا خواب‌های طولانی و پشت سر هم دارند که دچار غلظت شدید خون خواهند شد.
اما علت اصلی فلج بلز، خوردن آب در شب است یا مصرف غذاهایی که هضم سنگین دارند. حال اگر بخواهیم به علل فلج بلز به صورت جزیی‌تر بپردازیم: خوردن غذاهایی که برای معده سنگین است. چراکه حرارت را به یک‌باره بالا می‌برد و بدن توان آن را ندارد و درنهایت سبب غلظت می‌شود؛ مثل تخم مرغ و ماهی که هر دوی آن‌ها غلیظ‌کننده هستند.
خوردن چند غذای سنگین و نوشیدن مایعات زیاد پس از آن نیز از عوامل بروز فلج بلز است. وقتی فرد شب‌هنگام آب می‌نوشد، با سردی خواب و سردی شب (طبع خواب و طبع شب سرد است) فالج ایجاد می‌شود.
به‌طوری‌که در روایات امام‌صادق(ع) فرموده‌اند: کسی که شب بخوابد، در حالی که ماهی خورده باشد و بعد از آن، خرما و عسل نخورده باشد، تا صبح ژن و رگ فلج بر او می‌زند و غلبه می‌کند.
زیاده‌روی در نوشیدن آب نیز منجر به این بیماری می‌شود. مصرف آب خیلی سرد و یخ هم از علل دیگر به‌شمار می‌آید.
خوردن دو غذای سرد مثل ماهی و ماست یا مرغ و ماست یا برنج و ماست نیز همین اثر را دارد.
تمام چیزهایی که غلظت یا هضم ضعیف در بدن ایجاد می‌کنند، از عوامل دیگر محسوب می‌شوند.
راهکارهای پیشگیری
خوردن خرما یا عسل پس از غذا؛ خوردن سرکه (پس از غذا باعث بازشدن انسدادهای عروق می‌شود و چه بهتر که همراه با روغن زیتون و حدود یک قاشق غذاخوری باشد)؛ خوردن نمک پس از غذا (بازکننده عروق است)؛ خوردن آویشن پس از غذا؛ خوردن سه لقمه عسل به همراه ۲۱ عدد سیاه‌دانه (صبح ناشتا).
چند نکته
توجه به نکته‌های زیر درباره سندرم فلج بلز پالسی ضروری است:
هر بیماری که به علت فلج محیطی نیمه صورت مراجعه می‌کند، از نظر قند و بیماری فشارخون باید بررسی شود. بازگشت بیماری در افراد دیابتی دوبرابر افراد سالم است.
شایع‌ترین نشانه، پیش از بروز فلج، درد پشت گوش است؛ اما بسیاری از این بیماران به این علامت توجهی ندارند.
نکته مهم: علائم فلج بلز معمولا به سمت سر می‌آید تا از راه بینی یا گوش بتواند یک خروجی باز کند. به همین دلیل عصب‌های صورت را دچار درگیری می‌کند و باعث فلج آن‌ها می‌شود.
عطسه‌کردن و چکاندن روغن بنفشه به پیشگیری از آن کمک خواهد کرد. همچنین مالش روغن زیتون به نواحی صورت و پشت گوش و چکاندن آن در گوش و بینی و تکرار عطسه با انفیه یا فلفل در تسریع بیماری در روزهای اول بسیار کمک خواهد کرد.
باید در نظر گرفت که علت اینکه در فیزیوتراپی کمی بهبودی حاصل می‌شود، تحریک و خون‌رسانی و رفع انسداد است.
اما با کشیدن آب و نمک ولرم درون بینی و ماساژ صورت با روغن‌های ذکرشده و عطسه، خون‌رسانی و رفع انسداد صورت می‌گیرد که هم تأثیر بیشتری دارد، هم عوارضی ندارد و هم به‌سرعت به درمان کمک خواهد کرد. گفتنی است. اگر بیمار مایعاتی مثل چای، آب، شیر، دوغ و ماست مصرف کند، بهبودی به تعویق می‌افتد.
نکته مهم دیگر: بهبودی به‌طور معمول پس از دو هفته شروع می‌شود و حداکثر تا شش ماه به طول می‌انجامد؛ ولی این نظر طب مدرن است که ما آن را رد می‌کنیم. چون معمولا افرادی که دچار این فلج می‌شوند، تحرکشان بسیار کم می‌شود و نمی‌توانند در جامعه رفت‌وآمد کنند. بیشتر در خانه می‌مانند و تحرک را کمتر و خوراک را بیشتر می‌کنند.
این امر باعث طولانی‌شدن بیماری خواهد شد؛ اما عقیده داریم اگر بیمار در سه روز اول سریع اعصاب را تقویت کند و به گرمی آن‌ها بپردازد، خوراکی‌هایی را که مناسب است، مدام استفاده کند و مایعات را که ماده و امتداددهنده بیماری است، مصرف نکند، بین سه تا ۱۵ روز کامل بهبود خواهد یافت.
درمان‌های خانگی
چنانچه علت فلج صورت، موارد ویروسی باشد، بهتر است از داروهای زیر استفاده شود:
سیاه‌دانه آسیاب‌شده مخلوط با عسل (نسبت یک به سه و هر شش ساعت یک قاشق مرباخوری)؛ مخلوط سیر رنده‌شده با عسل (صبح ناشتا و شب موقع خواب)؛ خوردن پیاز خردشده درون سرکه (همراه همه غذاها)؛ مصرف خرما بدون آب (هفت عدد شب)؛ مالش روغن زیتون و نمک مدام به صورت (توسط فرد دیگر)؛ چکاندن روغن بنفشه و انفیه یا فلفل درون بینی (به طور مرتب)؛ حمام آب بسیار گرم و ریختن آب داغ روی پیشانی و نواحی پشت گوش؛ پوشش سر (سر باید با یک کلاه یا یک پارچه بسته شود.
اگر یک لایه نمک با پارچه درست کنند و روی سر بگذارند و بعد کلاه به سر بکشند، زودتر نتیجه خواهند دید)؛ خوردن نمک طبیعی، به‌خصوص نمک سنگ یا جهرم (تا روزی ۷۰ بار و هر بار یک انگشت) بسیار به باز‌کردن عروق و اعصاب کمک می‌کند.
اگر به همراه آویشن مخلوط شود، اثر درمانی بهتری دارد؛ حجامت (کسانی که مدت طولانی به این بیماری دچار شده‌اند، باید حجامت نقره تا سه بار انجام دهند).
