مجموعه‌ای که معماری کم‌نظیرش در برخی از نقاط، در ایران مانند ندارد. بازدید از خانه بخردی «کاخ سرهنگ» سومین بازدید گردشگری ویژه اصحاب رسانه بود.خانه بخردی باقی مانده از اجداد حاج‌رسولی‌هاست. از ابتدای شهدا مسجد و کوچه حاج‌رسولی‌ها دیده می‌شود که قدمتی بسیار دارند و حالا خاندان حاج‌رسولی‌ها که به خیران اصفهانی هم معروف بوده‌اند کاخی را در اصفهان بر جای گذاشته‌اند که متعلق به سه دوره تاریخ است.
گفته شده است که در حال حاضر سه خانه در اصفهان با نام خانه بخردی شناخته می‌شوند که اولی در خیابان ابن‌سینا و محله سنبلستان و دومی در میدان امام علی(ع) و سومی در چهارباغ پایین و کوچه بحرینی‌هاست و آخرین مالکش سرهنگ بخردی بوده است. این همان سومین خانه بخردی‌هاست که به نام «کاخ سرهنگ» شناخته می‌شود.
از میدان امام حسین(ع) سوار اتوبوس می‌شوم، نمی‌دانم ایستگاه شهدا پیاده شوم یا تختی، اما شماره کوچه‌ها را که نگاه می‌کنم ترجیح می‌دهم ایستگاه شهدا پیاده شوم. به آن طرف خیابان می‌روم و مسیر شهدا تا تختی را پیاده طی می‌کنم.
درست سر کوچه شماره 16 خبرنگاران را می‌بینم که ایستاده‌اند. کوچه‌ای که ابتدایش یک هتل است و اواسطش نانوایی سنتی. سنت و مدرنیته در معماری این مسیر دست به دست هم داده تا عابران را مسخ کند.
سمت چپ خانه بخردی است در کوچه‌ای تنگ و باریک. برای ورود به خانه چند پله خشتی را پایین می‌رویم سپس وارد دالانی باریک می‌شویم، دوباره پله‌های خشتی را پایین می‌رویم و حالا چشم که باز می‌کنیم انگار برگشته‌ایم به سال‌های خیلی دور. معماری کاخ بی‌نظیر ما را می‌برد به سریال‌های تاریخی، به عصر صفویه، زندیه و قاجار.
جوانی کنار پله‌ها ایستاده و به ما خوشامد می‌گوید. به نظر یکی از متولیان گردشگری اصفهان است. از شاهنشین کاخ هم زنی بیرون می‌آید و در کنار ما می‌ایستد. او قرار است راوی کاخ باشد.
نقاشی‌های رنگارنگ که هرکدام گویای داستان و روایتی است.
گره چینی‌ها و تصاویر منقش بر سینه دیوارها و جملات و اشعاری که برای اهل‌بیت(ع) سروده شده، همه مسحورکننده است. به نظر می‌رسد در این کاخ روضه خوانی هم می‌کردند؛ وگرنه این همه اشعار زیبای آیینی بر سینه دیوار دلیل دیگری نمی‌تواند داشته باشد.
هر بازدیدکننده‌ای که وارد این مجموعه می‌شود، از معماری کم‌نظیر آن لذت می‌برد. آنقدر اینجا دلچسب است که زمان برای تو معنا ندارد. دلت می‌خواهد ساعت‌ها بنشینی و یک دل سیر این همه هنر را ببینی و محو زیبایی‌اش شوی.
خاندان حاج‌رسولی‌ها حالا عمارتی به یادگار گذاشته‌اند که چشم هر بیننده‌ای را مسحور خود می‌کند. عمارتی باشکوه و باعظمت با رنگ و لعابی که هر کدام از آن‌ها گویای دوره‌ای از تاریخ اصفهان است. قصه‌های این خانه روایت‌هایی دارد.
داستان‌هایی که کودکان خانه با آن خو گرفته بودند و حالا تبدیل شده است به نقاشی‌هایی که دورتا دور اتاق‌ها دلبری می‌کند. جای جای کاخ پر است از آرامش و دلنشینی. توی حیات که می‌ایستی سرت را هر سویی که می‌چرخانی معماری‌های جذاب و دلپذیر با تو سخن می‌گویند. همان جوانی که به ما خوشامد گفت می‌ایستد در میان ما تا روایت کند گوشه‌ای از قصه‌های این کاخ را.
معماری و هنر سه دوره صفوی، زندیه و قاجار
علی نجیمی ورزنه راهنمای تور بین‌الملل گردشگری گفت:. «این عمارت تاریخی متعلق به دوره صفویه است و یکی از معدود خانه‌های تاریخی کشور است که در آن می‌توان معماری و هنر سه دوره صفوی، زندیه است و یکی از معدود خانه‌های تاریخی کشور است که در آن می‌توان معماری و هنر سه دوره صفوی، زندیه و قاجار را یکجا دید، بدون آنکه تخریبی از معماری و تزئینات دوره قبل ببینید.
خانه تاریخی بخردی (کاخ سرهنگ) سال‌های سال مخروبه بود و از دوره پهلوی اول بدون صاحب اداره می‌شد تا در مزایده‌ای که از سوی صندوق احیای وزارت میراث فرهنگی گذاشته شد، خانواده محمدی توانستند با مبلغ سه میلیارد تومان در این مزایده برنده شوند و بازسازی و مرمت این خانه تاریخی ارزشمند را در شهر اصفهان آغاز کنند.
پس از مزایده و بازسازی خانه تاریخی بخردی (کاخ سرهنگ)، این خانه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و مجلل‌ترین هتل‌های سنتی کشور به‌حساب می‌آید؛ ۲۰ اتاق و یک زیرزمین برای تبدیل نمایشگاه صنایع‌دستی و یک اتاق شاهنشین دارد.
از سال 97 تا پایان سال گذشته مرمت این خانه تاریخی ادامه داشت و از فروردین امسال خانه تاریخی بخردی (کاخ سرهنگ) به‌عنوان یک مکان تاریخی منحصربه‌فرد در گردشگری به‌ویژه گردشگران خارجی فعال است.»
طرح‌ها و نقش‌های حیاط خانه متعلق به دوران قاجار است
در ادامه زنی از شاهنشین بیرون می‌آید که مژگان محمدی و مدیر خانه تاریخی بخردی (کاخ سرهنگ) است. او هم ورایت می‌کند آنچه اغلب ما نمی‌دانیم: «مادر و برادرهایم به دلیل علاقه زیادی ه به حفظ و نگهداشت خانه‌های تاریخی اصفهان داشتند، در مزایده این بنا شرکت کردند و با صرف مبلغ سه میلیارد تومان در مزایده این بنای تاریخی برنده شدند، اما مرمت این خانه به‌غیر از مرمت بخش شاهنشین تاکنون نزدیک به ۳۰ میلیارد تومان هزینه برداشته است.
طرح‌ها و نقش‌های حیاط خانه متعلق به دوران قاجار است. رنگ‌بندی و بخشی از تزئینات این ساختمان به‌ویژه در ضلع غربی متعلق به دوره زندیه است. در واقع ضلع جنوبی این خانه معماری و تزئینات دوره صفویه، ضلع غربی معماری و تزئینات دوره زندیه و ضلع شرقی معماری و تزئینات دوران قاجار را دارد.
این خانه دارای حداقل بین پنج تا شش حیاط مهمان‌سرا بوده است. با خاندان حاج‌رسولی‌ها صحبت کردم، زمانی که دولت صفوی از قزوین به اصفهان نقل مکان می‌کند، این خاندان هم به اصفهان می‌آیند و این محدوده را برای ساخت خانه در نظر می‌گیرند.
پس از حمله افغان‌ها به اصفهان بخشی اعظمی از این خانه همچون سایر بناها تخریب می‌شود و در دوره زندیه مجدد بخش‌هایی از این خانه ساخته و تکمیل می‌شود. بنا به گفته خاندان حاج‌رسولی‌ها فردی به نام «زکی خان» که سرسلسله این خاندان است، مجلسی تشکیل می‌دهد و مهر شاهی نادرشاه را می‌گیرد و بعد از آن پسر او حاج‌رسول به‌عنوان سرسلسله حاج‌رسولی و صاحب این خانه می‌شود.
سرهنگ بخردی در دولت پهلوی آخرین مالک این خانه است، فامیل او حاج‌رسولی‌ها بوده است اما به‌واسطه خرد و درایتی که داشته است، پهلوی به او لقب “بخردی” می‌دهد و به همین جهت این خانه به‌عنوان خانه تاریخی بخردی شناخته می‌شود.»
ضلع جنوبی کاخ «غلام‌نشین»، تالار «شکم‌دریده» برای سواره‌نظام‌ها
«تالار عروس» یکی از مجلل‌ترین تالارهای کاخ با تزئیناتی زیبا و زیرزمین یا حوض‌خانه که به گفته مدیر خانه تاریخی بخردی (کاخ سرهنگ) نمونه آن در کمترین بنای تاریخی کشور دیده می‌شود. شاهنشین کاخ، مجلل‌ترین و بزرگ‌ترین بخش این بنای تاریخی، همه ما را مسحور خود کرد.
اینجا تلفیقی از هنر معماری سه دوره وجود دارد و دیدن این همه زیبایی چشم‌نواز لذت دارد که ساعت‌ها وقت بگذاری و هر ساعت بخش کوچکی را به دقت بنگری که معماران گذشته چه کرده‌اند و معماران امروز چه بلایی بر سر ساختمان‌ها آورده‌اند.
نه معماری اصیل اصفهان در بناها دیده می‌شود و نه دلت می‌خواهد در خانه‌های آپارتمانی قوطی کبریتی زندگی کنی. ای کاش همه اصفهانی‌ها از این‌گونه خانه‌های مجلل و باشکوه داشتند تا دلپذیری زندگی گذشتگان را تجربه می‌کردند.
