به گزارش اصفهان زیبا؛ مادری‌کردن سخت است؛ به‌خصوص در عصر و زمانه کنونی و به‌خصوص‌تر برای دختران. وقتی از همان اول باید حواست به دخترت باشد که در پارک و تاکسی و فروشگاه با غریبه‌ها زیاد صمیمی نشود، چه نوع لباسی انتخاب کنی که حریم و حیایش حفظ شود، روسری و مقنعه‌های رنگ‌به‌رنگ و مدل‌به‌مدل بخری و تیپ‌های شاد و قشنگ برایش بزنی تا مبادا از حجاب زده شود، سال اول تکلیفش که می‌شود چطور برنامه‌ریزی کنی تا روزه اول به آن تن نحیف و کوچکش فشار نیاید و افطار تا سحر را هم ماراتن وار خوراکی‌های خوشمزه و مقوی آماده کنی، برای نماز صبح با هزار قربان‌صدقه‌رفتن بیدارش کنی که خوابش پریشان نشود و از نماز بیزار نشود، کلاس و کارگاه‌های مجازی و حضوری و کتاب‌های مختلف را قورت دهی، از تجربیات مادر و خاله و عمه که خودشان دختردار بوده‌اند استفاده کنی تا مبادا چیزی از قلم بیفتد؛ ولی با همه این‌ها، گاهی می‌بینی جامعه و محیط اطراف انگار با تو سر ناسازگاری دارد!
زنانی که به گمانشان با موهای پریشان در باد و لباس‌های باز و نشان‌دادن همه ظرافت‌های زنانه‌شان می‌شود چهره شهر را زیباتر کرد تا شبکه‌های مجازی که با توسل به هر وسیله‌ای، به بهانه شاد و به‌روزبودن، می‌خواهند دختران ما را سمت بی‌قیدی و بی‌حیایی بکشانند. وقتی می‌بینی محیط اطراف و فضای جامعه متناسب با تربیت دختر ایرانی و مأخوذبه‌حیا نیست و بیشتر به سمت بی‌حجابی سوق می‌دهد، برای تفریح و شادی و اوقات فراغت دخترت به فکر چاره می‌افتی. برای حضور اجتماعی‌اش که از آن گریزی نیست. بعد وقتی در پرس‌وجوها می‌بینی زودتر از تو گروهی همین خلأها را دیده‌اند و برای پرکردنش مرکز فرهنگی تشکیل داده‌اند دلت گرم می‌شود؛ به کسانی که دغدغه‌شان با تو یکی است و با کار جمعی به سمت رفع مشکل رفته‌اند و البته که دست خدا با جماعت است.
لیلا نصر، مسئول مجموعه فرهنگی «دختران خورشید» خودش مادر سه دختر است. بسیاری از مشکلات و چالش‌های دختران را از سن تکلیف تا نوجوانی می‌داند؛ برای همین تصمیم گرفته تجربیات خود را در این عرصه با دیگر فعالان به اشتراک بگذارد تا بتوانند جای خالی کار فرهنگی تشکیلاتی برای دختران تازه مکلف را پر کنند.
او می‌گوید: «ما می‌دیدیم یک بچه ابتدایی به‌خصوص تازه‌مکلف می‌خواهد بازی کند و تفریح داشته باشد؛ اما با رعایت پوشش کامل و چادر. این همه‌جا نبود؛ مثلا خیلی وقت‌ها بچه‌های خود ما می‌خواستند به مکان تفریحی بروند، سینما بروند با رعایت پوشش کامل؛ اما چنین امکانی نبود. خیلی جاها یا کشف حجاب بود یا بچه‌ها اول چادرشان را برمی‌داشتند و بعد دنبال بازی می‌رفتند. بچه‌های ما دنبال دوست و پایه‌ای مثل خودشان بودند؛ هم‌فکر، هم‌عقیده، هم‌شکل و پوشش؛ اما الان تعداد زیادی دوست همراه دارند. گروه دوستان را در اختیارشان قرار دادیم. مرکز ما الان
۸۵ عضو دارد. سعی می‌کنیم خانواده‌ها را هم درگیر می‌کنیم.»
مرکز فرهنگی «دختران خورشید» از سال ۹۶ هم‌زمان با ولادت امیرالمؤمنین فعالیت خود را آغاز کرده است. تعدادی از فعالان فرهنگی حوزوی، دانشجو و حافظان قرآن دورهم جمع می‌شوند و مبنای مرکز فرهنگی را می‌گذارند که گروه هدفش دختران پایه‌های چهارم تا ششم است؛ دختران تازه‌مکلفی که هم نیاز به حضور اجتماعی دارند و هم یادگیری مسائل اعتقادی و عبادی.
اهداف مرکز هم در قالب مواردی مثل آماده‌سازی دختران برای ظهور، ایجاد بستر مناسب برای الگوگیری دختران و بالابردن روحیه خودباوری و عزت‌نفس آن‌ها تنظیم می‌شود: «ابتدا مکان خاصی نداشتیم و با بسیج محله نصرآباد شروع به کار کردیم؛ با بچه‌های چهارم دبستان که قرار بود سه سال در قالب ۱۲ ترم کنار هم باشیم. به‌مرور کار بهتر و تکمیل شد. در حال حاضر در مجموعه حب‌الائمه در خیابان وحدت آتشگاه مستقر هستیم. بچه‌ها بعد از گذراندن مصاحبه، جذب مرکز می‌شوند. البته مصاحبه خیلی مرحله سختی نیست؛ ولی به‌هرحال یک‌سری شرایط اولیه را دانش‌آموز باید داشته باشد؛ چون بچه‌ها در سنی هستند که بسیار الگوپذیرند.»
در مرکز فقط یک روز در هفته، یعنی روزهای چهارشنبه کلاس‌ها برگزار می‌شود. ابتدا یک ساعت آموزش عقیدتی به شکل غیرمستقیم و کاملا نامحسوس است. در بخش عقیدتی ابتدا آموزش توحید است که با عنوان «یکی بود یکی نبود» و در قالب بازی انجام می‌شود. بعد از یک استراحت نیم‌ساعته، یک‌ساعت آموزش مهارتی است که به نسبت شرایط روز و اینکه چه هنری بیشتر باب شده باشد مهارت‌هایی مثل گلدوزی، گل‌سازی، نمد، ساخت دستبند و گیره سر و هنرهایی ازاین‌دست به بچه‌ها آموزش داده می‌شود. این قسمت برای بالابردن اعتمادبه‌نفس دانش‌آموزان مذهبی است تا بتوانند خودشان را نشان دهند و به یک توانمندی برسند: «هدف ما اول این است که بچه‌های مذهبی اعتمادبه‌نفس پیدا کنند، در جامعه بروز و ظهور داشته باشند و احساس خودکم‌بینی نداشته باشند. بدانند می‌توانند با همین چادری که دارند حتی مراکز تفریحی بروند و چادر مانع حضور اجتماعی نیست. ما بچه‌ها را اردو می‌بریم با همین چادر و پوشش، بدون اینکه بچه‌ها حس بدی داشته باشند. از همه لحظاتی که با چادر هستند لذت می‌برند. جاهایی که بچه‌ها ممکن است با خانواده نتوانند بروند، یا با یکی‌دو دوست امکان رفتنشان نباشد به دلیل مناسب‌نبودن محیط و پوشش افراد، این‌طور جاها را ما به‌راحتی با تعداد زیاد می‌رویم و چون تعداد زیاد است و بچه‌ها کنار دوستان چادری‌شان هستند، حس خیلی خوبی پیدا می‌کنند. هم از بازی لذت می‌برند، هم از پوشش خوب و کاملشان.»
لیلا نصر معتقد است: «سن درخواست برای فعالیت‌های اجتماعی پایین آمده و اگر قبلا بچه‌ها با ورود به دوره متوسطه برای حضور در مراکز فرهنگی تمایل نشان می‌دادند، الان از همین سنین ۱۰ سالگی علاقه‌مند به فعالیت‌های اجتماعی هستند.»
به گفته مسئول مرکز، در کنار مباحث عقیدتی و مهارتی، اردوهای مختلف مثل باشگاه اسب‌سواری، سینما، بولینگ و مراکز تفریحی هم برقرار است. در جشن‌ها و مراسمات بچه‌ها کاملا فعال هستند. این‌طور نیست که یک عده برایشان برنامه اجرا کنند. چنین برنامه‌هایی هیجانات بچه‌ها را تخلیه می‌کند. اجرای سرود در برنامه‌ها و جاهای مختلف هم در این راستاست.
«دختران خورشید» بعد از ورود به مرکز، در گروه‌های پانزده‌نفره گروه‌بندی می‌شوند و هر گروه به نام یک شهید مزین می‌شود. در طول سه سال تلاش می‌شود بچه‌ها با شهید آشنا شوند و با رفیق شهیدشان مأنوس باشند. در طول سه سال گروه و رابط ثابت است. بچه‌ها با رابط، مباحث کتاب‌خوانی و مباحث روز را دارند. هر هفته رابطان با هم جلسه دارند و از مشورت‌های مشاور نوجوان بهره‌مند می‌شوند و اگر مشکلی با مربوطین داشته باشند، در میان می‌گذارند. در جلسات رابطان و کادر مجموعه، نیازهای بچه‌ها و نیازهای جامعه بررسی و راهکارهای مناسب پیشنهاد داده می‌شود.
«در گروه، متخصص مشاور داریم؛ مثلا در برهه‌ای مباحث حجاب بیشتر می‌شود یا در زمانی دیگر شبهات نماز، متناسب با هر دوره سعی می‌شود به نیازها و سؤالات بچه‌ها پاسخ داده شود. از مباحث روان‌شناسی اسلامی بهره می‌بریم و سعی می‌کنیم کاملا به‌روز و به‌اصطلاح آنلاین باشیم؛ مثلا در جریان اغتشاشات زن زندگی آزادی، سؤالاتی که برای بچه‌ها پیش می‌آمد و شرایطی که به وجود آمده بود بسیار خوب مدیریت شد؛ به‌خصوص برای بچه‌های پایه ششم. مسئولیت تحقیق و پژوهش در ابعاد مختلف بر عهده چند نفر است و آن‌ها نتیجه را در اختیار رابطان قرار می‌دهند.»
در کانال مرکز، کلیپ جالبی از جلسه گروهی بچه‌ها بعد از عملیات «وعده صادق» می‌بینم. بچه‌ها موشک‌های کاغذی درست کرده‌اند و به سمت پرچم اسرائیل پرتاب می‌کنند: «نهادینه‌کردن روحیه انقلابی‌گری و هویت ملی در بچه‌ها از اهداف ماست.»
دهه فجر برای بچه‌ها اردوی گلستان شهدا و برنامه گنج یابی برگزار می‌شود. روز دختر، بچه‌ها خودشان میدان‌دار هستند. همراه با رابط به میدان امام(ره) می‌روند و رزق‌ها و بسته‌هایی که آماده کرده‌اند، پخش می‌کنند. بعد هم با توجه به هدیه نقدی که برای هر دانش‌آموز در نظر گرفته شده، خودشان با رابط در میدان امام(ره) هم گشت‌وگذار می‌کنند و هم هدیه‌ای که خودشان دوست دارند می‌خرند.
تأکید مسئول مرکز روی این قسمت است: «همه این برنامه با رعایت پوشش چادر است.»
کارها فقط به فعالیت‌های داخل مرکز خلاصه نمی‌شود؛ نمود بیرونی و اجتماعی دارد و بچه‌ها به سمت اثرگذاربودن در سطح اجتماع و اطرافیان سوق داده می‌شوند: «بیش از یک سال است که گروه سرود داریم؛ مثلا سال قبل در ایام دوازده و سیزده فروردین با اینکه بچه‌ها روزه بودند؛ اما با اشتیاق در چندین نقطه از پارک ناژوان برای مسافران اجرای سرود داشتند یا به مناسبت اربعین دانش آموزان، خودشان با آموزش‌هایی که دیده بودند دست سازه‌های مختلف درست کردند و به بچه‌هایی که راهی پیاده‌روی اربعین بودند سپردند تا در طول مسیر به بقیه بچه‌ها هدیه دهند.»
این مادر فعال فرهنگی معتقد است: «بچه‌ها از همین سنین پایین، باید دوست خوب داشته باشند تا کنار هم رشد کنند و لحظات خوبی داشته باشند. خانواده‌ها هم باید بیشتر درگیر شوند. گاهی عملکرد اشتباه خانواده‌ها، بچه‌ها را از دین و نماز روگردان می‌کند. سختگیری‌های بیجا بچه‌ها را زده می‌کند.»
خانم نصر به ضعف آموزش مباحث عقیدتی در جامعه اشاره می‌کند. اینکه هم در آموزش‌وپرورش و کتب درسی و هم در جاهای دیگر این مباحث مغفول مانده است: «کلاس‌های زبان یا حتی حفظ قرآن همه‌جا هست. آموزشگاه‌های مختلف خدمات آموزشی مختلفی دارند؛ اما مباحث چرایی نماز و وجود خدا جایی صحبت نمی‌شود. از طرف دیگر خانواده بخواهد مباحث اعتقادی را مستقیم برای بچه‌ها بگوید اثرگذاری زیادی ندارد. الان ما مباحث عقیدتی را کاملا با بازی با بچه‌ها کار می‌کنیم. با تئاتر و نمایش بچه‌ها را وارد چالش می‌کنیم. مباحث توحیدی را برای بچه‌ها می‌گوییم. مباحث مهدویت را خیلی نامحسوس و با مباحث دوست‌یابی پیش می‌بریم.»
مسئول مرکز فرهنگی «دختران خورشید» بسیاری از مشکلات بچه‌ها را مربوط به حس هویت می‌داند: «در کلاس ششم یک بحث مهم خودشناسی و هویت دخترانه داریم. متأسفانه دختران ما عزت‌نفس پایینی دارند. وقتی این درست شود، خیلی از مشکلات دیگر مثل پوشش، رعایت شئونات و احکام اسلامی و عبادی حل می‌شود. اشتباهات خانواده‌ها و اجبار و فشارها و گاهی زیاد آزاد و راحت‌گذاشتن هم معمولا مزیدبرعلت می‌شود.»
«دختران خورشید» با گذشت حدود هفت‌سال از شروع به کارش، جای خود را بین دختران ابتدایی این منطقه باز کرده و برای ثبت‌نام دیگر نیازی به تبلیغات ندارد. همین‌که زمان ثبت‌نام در کانال اعلام می‌شود، خود اعضا بین دوستان و آشنایان و هم‌مدرسه‌ای‌ها اطلاع‌رسانی می‌کنند و معمولا بیشتر از ظرفیت مجموعه، ثبت‌نام اولیه انجام می‌شود.
در حال حاضر مجموعه فقط برای سه پایه چهارم، پنجم و ششم برنامه دارد و بعدازآن بچه‌ها می‌توانند در مراکزی مثل مرکز فرهنگی شهید مدرس و شهیدبهشتی که برای دانش‌آموزان متوسطه است فعالیت‌های فرهنگی خود را ادامه دهند.
