به گزارش اصفهان زیبا؛ برنامه راهبردی شهرداری اصفهان نیاز به تبیین فلسفه شهرداری تمدن‌ساز و شعار محوری برنامه دارد؛ بنابراین تربیت سرمایه‌های اجتماعی، نخبگانی منسجم، اندیشمند، نظریه‌پرداز، برنامه‌ساز، تمدن‌اندیش و بااراده و توانمند، بسترساز الگوی پیشرفت به‌سوی تمدن نوین اسلامی است.
مبانی فکری و فرهنگی شهرداری تمدن‌ساز
اسلام تمامی بشریت را مأمور عمران و آبادانی کرده است. با پیروزی انقلاب اسلامی و خیزش اسلام‌گرایی، نگاه‌ها به سمت احیای تمدن اسلامی معطوف شده است.
فلسفه شهرداری تمدن‌ساز از مسیر چهار نظام سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی به شکل سیستمی با نهادهای مربوط و پیشران‌های تمدنی، به‌سوی ساخت شهر آرمانی و احیای تمدن اسلامی حرکت می‌کند.
روشن است که احیای تمدن نوین اسلامی به سنخیت و انسجام درونی، نظم اجتماعی، توانمندسازی و افزایش قدرت و حل اختلافات درونی و رفع معضلات و یک برنامه تمدن‌ساز نیاز دارد.
توانمندسازی با عزت و کرامت انسان مسلمان دارای جامعه سالم و برخوردار از سلامت جسمی، روانی، اجتماعی، خانوادگی، جنسی، معنوی و اخلاقی با قدرت و دستاوردهای علمی و تکنولوژیکی پیشرفته، نویدبخش ایجاد تمدنی نمونه و آرمانی خدا آگاه و خودآگاه و زمینه‌ساز ظهور مهدی موعود (عج) خواهد بود.
دستیابی به احیا و بازسازی آرمان تمدن نوین اسلامی ایرانی نیازمند تعریف نقش و مأموریت شهرداری‌ها به‌عنوان کانون محوری زیست اجتماعی و تمدنی و محل سکونت شهروندان است.
برنامه راهبردی شهرداری اصفهان نیاز به تبیین فلسفه شهرداری تمدن‌ساز و شعار محوری برنامه دارد؛ بنابراین تربیت سرمایه‌های اجتماعی، نخبگانی منسجم
اندیشمند و نظریه‌پرداز و برنامه‌ساز و تمدن اندیش و بااراده و توانمند، بسترساز الگوی پیشرفت به‌سوی تمدن نوین اسلامی است.
ایجاد بینش و اندیشه تمدن‌سازی نوین اسلامی و دستیابی به شهرداریتمدن‌ساز در طراز انقلاب اسلامی به فرموده رهبری انقلاب اسلامی، نیاز به پیشرفت در چهار عرصه فکر، عرصه علم، عرصه زندگی، عرصه معنویت (بیانات در نخستین نشست اندیشه‌های راهبردی، 10/09/1389 شمسی) دارد.
بدین‌سان گفتمان شهرداری تمدن‌ساز عصر جمهوری اسلامی در برابر گفتمان توسعه غربی، گفتمان پیشرفت است که عبارت است از تلاشی برای تجربه‌ای علمی‌فرهنگی در فضای اجتماعی اصفهان امروز و توانمند با نگاه به سلامت دنیوی و سعادت اخروی. شاخصه‌های شهر تمدن‌ساز عبارت است از:
شاخصه فرهنگی
شهر اسلامی، مدینه امن و طیبه‌ای است که مبنای آن مسجد مرکزی، توجه به جهت قبله، درون‌گرایی، کالبد اسلامی با آرایه‌ها و المان‌های الهی هنر اسلامی و تمثیلی از نمادهای بهشتی هستند.
شهر آرمانی تمدن‌ساز به که قول قرآن نماد «لایسمعون فی‌ها لغوا و لا تاثیما الا سلاما سلاما» (سوره واقعه) است، بر نظام شهروندی تحقق دارد. شهری است که حیات طیبه و سبک زندگی مؤمن‌زیستی و مؤمن‌پروری را با شعار خانواده ابرنهاد اجتماعی برای سلامت دنیوی و سعادت اخروی شهروندان آن فراهم کند.
آن‌گونه که امام امیرمؤمنان (ع) فرموده است: «اتقوالله فی عباده و بلاده فانکم مسئولون عن البقاع و البهائم (نهج البلاغه)» خدا را درباره بندگانش و شهرها در نظر داشته باشید؛ زیرا شما درباره عمارات و ابنیه شهر و حیوانات مسئولیت دارید.
این سخن امام علی(ع) نشان تأثیر زیربنایی فرهنگ و هویت به‌عنوان نرم‌افزار در کالبد و سخت‌افزار شهر تمدن ساز اسلامی است.
اصفهان شهری است با هویت تاریخی غنی از پیش از اسلام تا عصر صفوی و در سه دوره تاریخی آل‌بویه و سلجوقیان و صفویان پایتخت ایران بوده و در دو عصر به بلوغ تمدنی رسید.
بر اساس گزارش ناصرخسرو در سال 450 هجری که به سیاحت شهر اصفهان آمده است و گزارش دایرة المعارف بریتانیکا ذیل کلمه اصفهان، اصفهان عصر شاه‌عباس را چنین توصیف می‌کند: «اصفهان زیباترین، بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر جهان در سده 17میلادی بوده است؛ به‌گونه‌ای که محله تبریزی‌های آن دارای ده‌هزار واحد مسکونی و 13مسجد، 9 حمام، 24 کاروان‌سرا و 5 مدرسه داشته بود (شاردن، سفرنامه (بخش اصفهان)، ترجمه حسین عریضی، ص 159)».
که گوید اصفهان نصف‌جهان است
جهانی گر بود آن اصفهان است
اهمیت جهانی اصفهان به چندعامل مهم بازمی‌گردد. اصفهان مهد علم و فرهنگ و تمدن ایران و اسلام، مهد هنر و هنرمندان و شکوفایی مدنیت ایران، کانون هم‌زیستی پیروان ادیان، کانون فعالیت اقتصادی ایران، مهد ایثار، مقاومت، جهاد و شهادت و زادگاه آزادگان و فرماندهان بزرگ دفاع مقدس بوده و این مسائل نشانه بلوغ تمدنی این شهر بوده است.
شاخصه خوداتکایی
اسلام دینی است که امت اسلامی را از وابستگی به بیگانگان بر حذر داشته و می‌فرماید: «خداوند حال هیچ قومی را دگرگون نخواهد کرد تا زمانی که خود آن قوم حالشان را تغییر دهند؛ بنابراین نگاه مدیران شهرداری تمدن‌ساز، نگاه به درون فرهنگ اسلامی دارد؛ نه توسعه از طریق راهبرهای غربی.»
آموزش پیوسته مدیران، کارکنان و شهروندان
مهم‌ترین شاخصه شهرداری تمدن‌ساز تربیت نیروی انسانی با مهارت و نخبگان تأثیرگذار و کارآمد است تا با تولید دانش بومی، مشکلات شهر ایرانی‌اسلامی را حل کند.
سیاست‌گذاری کلان آموزشی و پژوهشی در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت برای کادرسازی در چارچوب سیاست شهرداری تمدن‌ساز از اهمیت برجسته‌ای برخوردار است.
فرایند ارتقای آگاهی شهروندان از طریق طرح‌های پژوهشی و آموزش عمومی و رسانه و گفت‌وگو با شهروندان ، همه قطعاتی از پازل شهرداری تمدن‌ساز هستند که معضلات را در ارتباط با شهروندان حل می‌کند.
به همین سبب مدیران شهر تمدن‌ساز بر سه ضلع خانواده، مدرسه و مسجد در تربیت نسل توانمند تمدن‌ساز در شهر اسلامی تأکید دارند؛ لذا پیشنهاد می‌شود که شعار محوری این برنامه بلوغ تمدنی شهروندان اصفهانی با ایجاد موج تمدنی خانواده‌محور تعریف شود.
پاسخگوبودن برای حل مشکلات شهر
شهرداری متعلق به جامعه است؛ پس شایسته است در برابر آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی شهروندان مثل عدم‌دین‌باوری و معادباوری، بداخلاقی، طولانی‌شدن ازدواج جوانان، سرطان سینه، بیماری ام اس، مواد مخدر، طلاق و عدم‌شادی شهروندان، فاصله فقر و غنای ساکنان و بی‌خانه‌بودن زوج‌های جوان، سیل مهاجرت روستاییان و اقوام گوناگون و بیکاران به شهر، مشکلات صنعت، آلودگی محیط‌زیست و خشکی رودخانه به‌عنوان ریه اصفهان و… مسئولیت‌پذیر باشد.
برنامه‌ریزی
لازمه هم‌راستاشدن شهرداری‌ها با مسئله تمدن‌سازی، برنامه‌داربودن مدیران شهر است؛ زیرا شهرداری پیشران حیات اجتماعی شهروندان است.
تمدن‌اندیشی پیوسته و مدیریت جهادی با محوریت بیانیه گام دوم رهبری انقلاب اسلامی و تکیه‌بر نوع مدیریت فرماندهان دفاع مقدس مثل شهید چمران، شهید همت و شهید خرازی، متناسب با شهر تمدن‌ساز و تمایزبخشی با شیوه‌های جاری مدیریت در عرصه‌های مختلف.
ویژگی‌های مدیران شهرداری و شورای شهر تمدن‌ساز
مدیریت تدبیراندیش و آینده‌ساز و آموزش‌محور، هنر توانمندسازی دیگران است. مدیران شهرداری تمدن‌ساز افرادی توانمند و تمدن‌اندیش هستند که موفقیت آن‌ها در گرو توانمندی و موفقیت شهروندان و کارکنانی است که به بلوغ تمدنی برسند.
چنین مدیرانی به‌عنوان یک هادی، مباشر و تسهیل‌کننده عمل می‌کنند و کوشش دارند تا نیروی انسانی شهروندان را از وابستگی به سیستم توسعه غربی به سمت استقلال و استغنا سوق دهند.
ویژگی این مدیران مهارت انسانی و ارتباطی، ویژگی اخلاقی و مصلح‌بودن، دوراندیشی و تحول‌آفرینی در نظام آموزشی و پژوهشی شهرداری، تجربه اجرایی و مدیریتی، فراست سیاسی و بصیرت، مهارت فنی و مدیریتی شامل سازمان‌دهی و برنامه‌ریزی، کنترل و نظارت، مدیریت تغییر، قدرت شبکه‌سازی و جانشین‌پروری، قدرت تعامل، تیم‌سازی و هدایت تیم، قدرت مذاکره، مشورت‌پذیری، توانایی حل مسئله و توانایی تصمیم‌گیری، قدرت بهره‌گیری از مشارکت مردمی و دانش‌بنیان‌های گوناگون و رسانه است.
قدرت کارآفرین و درآمدزایی
مدیران و شهردار شهر تمدن‌ساز به‌جای روش کهنه تراکم‌فروشی، به روش نوین درآمدزایی و افزایش کیفیت خدمت‌رسانی به‌جای کمیت و بهره‌وری و کارایی در قالب مهارت‌افزایی و حل معضلات شهر و کارآفرینی با مشارکت مردمی برای شهروندان توجه دارند.
افزایش درآمد عمومی شهروندان خودبه‌خود موجب افزایش درآمد شهرداری می‌شود. مدیران شهرداری تمدن‌ساز از تصویب لوایح و طرح‌هایی غیرشرعی تصرف عدوانی که موجب افزایش فقر و غنا می‌شود و موجب گناه و وبال برای قیامت آنان است خودداری می‌کنند.
پیشنهاد چندنمونه برای افزایش درآمد شهرداری
حفظ باغ‌شهر اصفهان با محوریت زاینده‌رود و گسترش آن به‌ویژه در ماربین؛ به‌دلیل اینکه ماربین از روزگار کهن منطقه سبز اصفهان بوده و جهت باد اصفهان عموما غربی‌شرقی است؛ بنابراین ایجاد باغ‌های خصوصی درون محله‌ها و حفظ باغ‌ها و گسترش آن‌ها در منطقه ماربین موجب کاهش آلودگی و جلوگیری از گسترش جزایر گرمایشی در سطح شهر، خوشحالی شهروندان و افزایش محیط گردشگری و درآمد می‌شود.
بنیان باغ‌ها و فضاهای گلخانه‌ای خصوصی در درون شهر به‌عنوان محیط گردشگری موجب حفظ محیط‌زیست و مطبوع‌شدن هوای شهر و جلب توریسم و افزایش درآمد شهرداری می‌شود و نیاز محله‌های داخلی شهر را از هزینه‌های سنگین پارک سازی کفایت می‌کند.
ایجاد ترموا و تعیین دقیق ساعات رفت‌وآمد ناوگان عمومی اتوبوس‌رانی و مترو در ایستگاه‌ها موجب تسهیل رفت‌وآمد شهروند و استفاده بیشتر از این ناوگان و کاهش بار ترافیک درون‌شهری خواهد شد.
ساخت و مدیریت بهینه پس‌ماندهای مختلف با روش‌های نوین، نه با روش فعلی که موجب آلودگی مسیر باغ روضوان شده است؛ مثلا آن‌گونه که در شهرداری شهر وین انجام می‌گیرد و این شهر چندین سال پی‌درپی به‌عنوان نمونه انتخاب شده است.
برنامه‌ریزی برای مرمت بافت کهن و آثار و خانه‌های تاریخی و گسترش موزه‌های هنری و تاریخی موجب جلب توریسم و افزایش درآمد شهرداری می‌شود. گسترش امر وقف برای امور اجتماعی از طریق آموزش شهروندان برای خدمت‌رسانی اجتماعی موجب افزایش درآمد شهرداری خواهد شد.
گسترش درختان مثمر به جای چمن‌کاری به دلیل کم‌آبی و هزینه‌های بسیار سنگین نگهداری چمن؛ زیرا نوع درخت‌کاری فضای سبز پارک‌ها می‌تواند منبع درآمد برای شهرداری و شهروندان باشد؛ مثلا مثل کاشت درخت توت و زبان‌گنجشک و جلوگیری از کاشت درخت اکالیپتوس، کاج و وسک؛ درختانی که مناسب آب‌وهوای خشک منطقه اصفهان نیست و برای مناطق باران‌خیز مثل اروپا استفاده می‌شود.
آموزش باغبانان شهرداری برای قطع درختان خشک‌شده در ابعاد مناسب صنعت نجاری موجب افزایش خرید این درختان به‌وسیله مشاغل هنری و صنعتی خواهد شد. احداث یک کارخانه نئوپان و یا کاغذ به شکل شرکت سهام‌گذاری کارکنان شهرداری برای استفاده از شاخه‌های درختان بریده‌شده که موجب افزایش رضایت‌مندی کارکنان خواهد شد.
توجه بیشتر به ایجاد موج فرهنگی به مناسبت‌ها، توییت نمادهای فرهنگی اسلامی مثل مساجد، نمازخانه‌ها، پخش اذان سراسری، آب‌خوری‌ها و سقاخانه‌ها و سرویس‌های بهداشتی و… در جای‌جای شهر موجب گسترش فرهنگی اصیل ایرانی‌اسلامی می‌شود.
طرح‌های ساخت مجتمع‌های مسکونی درون‌شهری در بافت کهن و ساخت واحدهای ارزان‌قیمت مناسب برای زوج‌های جوان موجب افزایش بهره‌وری جمعیتی و نهضت خدمت‌رسانی می‌شود.
