از شخصیتهای مطرح دوره مبارزات ملی شدن نفت در ایران، آیتالله محمدباقر زندکرمانی بوده است. او را از چند جهت میتوان در دایره حامیان ملی شدن صنعت نفت دانست.
تاریخ شفاهی هم برای خودش مقوله شیرین و البته پراهمیتی است. در زمینه ملی شدن نهضت نفت، نقش روحانیت و آیتالله کاشانی، قیام خونین 30 تیر و کودتای 28 مرداد، هنوز هم کسانی هستند که سینهای پر از خاطره دارند و میتوان به سراغ آنان رفت و از ایشان پرسید.
به خدمت آشنا رسید و مبلغ کلانی تقدیم کرد. او علیمرادخان زند، حاکم وقت اصفهان بود که از آشنا میخواست این مبلغ را در میان مستحقان تقسیم کند.
در نیمه اول قرن چهاردهم هجری اساتید بزرگ و برجستهای در حوزههای علمیه جهان تشیع مطرح بودند
حوزه علمیه اصفهان پس از اسلام از گستردگی و جامعیت علمی بالایی برخوردار بود و از قرن سوم دانشمندان زیادی از نقاط دیگر جهان اسلام به این شهر مهاجرت کردند.
اگر نهجالبلاغه را شامل مباحث اعتقادی، اخلاقی و سیاسی اجتماعی بدانیم میتوان مدعی شد که در طول چند دهه اخیر مباحث سیاسی اجتماعی بیشتر موردتوجه قرار گرفته است.
در اصفهان جلسات و حلقههایی وجود دارند که در آنها اساتید قابلی به شرح و بررسی نهجالبلاغه میپردازند.
در قدیم چنین تصوری نبود که نهجالبلاغه کتابی باشد که قابلیت تدریس داشته باشد. شاید بتوان گفت برای اولین بار در حوزههای علمیه شیعه این حرکت در اصفهان دنبال شد و در دوران معاصر اولین کسی که اهتمام به تدریس نهجالبلاغه بهصورت جدی داشت، حکیم جهانگیرخان قشقایی بود.
در جمعی که درباره شهر روایت میکردم، گفتم: «شیخ بهایی معمار اصفهان است.» شخصی که پیدا بود در این زمینه مطالعاتش بیش از سایرین است، اعتراض کرد …
«توتون و تنباکو شرعا نجس است»؛ آقا نجفی برای مردم اصفهان، این گونه منبر رفت و موعظه گفت. ملامحمدباقر فشارکی هم تأیید کرد.تاجری از تجار معتبر شهر کل موجودی توتون و تنباکوی خود را سوزاند.
اولین باری که ایرانیان توانستند در برابر فرمان شاه بایستند و پیروز شوند در نهضت تحریم تنباکو بود؛ جایی که مردم یکصدا در مقابل شاهی که سایه خدا بود، ایستادند و به او «نه» نگفتند.دومین گام در دوره مشروطه بود؛ جایی که ایرانیان خواستند شاه در حدود قانون محدود شود.
وقتی از اصفهان بین دو انقلاب صحبت میکنیم، مشخصا منظورمان انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی است. دو مقطع از زمان که حرارت و پویایی شهر و مردمانش به اوج خود میرسد.