بایگانی برچسب فردوسی
به مناسبت بزرگداشت حکیم فردوسی و پاسداشت زبان فارسی
پراکنده شد مال و برگشت حال
روزی از محمد حسنین هیکل، نویسنده و روزنامه‌نگار مشهور مصری، پرسیدند شما مصریان با آن پیشینه درخشان فرهنگی چه شد که عرب‌زبان شدید؟ گفت ما عرب‌زبان شدیم برای اینکه فردوسی نداشتیم…»
هزار سال پس از فردوسی
در مهرماه 1313 خورشیدی، یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی قرن در جهان و به‌خصوص در محدوده جغرافیایی فارسی زبانان، به عرصه وقوع پیوست. این رویداد فرهنگی، متعلق به قرن 14 خورشیدی بوده است. قرنی که ما، تحویل‌گیرندگان سال 1400 شمسی، امسال با آن خداحافظی کردیم و ورود به قرن 15 خورشیدی را جشن گرفتیم. اما از برگزاری این رویداد فرهنگی در ایران و چگونگی بازتاب آن در روزنامه اخگر بشنویم:
سرنوشت و سرگذشت در شاهنامه
بعضی بزرگ زاده می‌شوند. برخی بزرگی را به دست می‌آورند و به بعضی دیگر بزرگی اعطا می‌شود.
ویلیام شکسپیر
ایرانی‌ترین ایرانی
فردوسی سخنوری شگرف است که با سرودن شاهکار مانای شاهنامه، ایرانی‌ترین آفریده ادبی را سرود و آفرین جهانیان را برانگیخت. شاهکاری که سرنوشت ایران را دگرگون کرد تا ایران بماند و ایرانی نیز و به گفته میرجلال‌الدین کزازی، اگر او در یکی از باریک و دشوارترین روزگاران در تاریخ این سرزمین کهن سر برنمی‌آورد و شاهنامه را نمی‌سرود، ما ایرانیان اکنون خود را ایرانی نمی‌دانستیم و به زبان دلاویز و شورانگیز فارسی با یکدیگر سخن نمی‌گفتیم و ازاین‌رو، شاهنامه نامه فرهنگ و منش ایرانی است.
اصفهان در شاهنامه
می‌گویند شاهنامه آخرش خوش است؛ اما اگر گذری به آخر آن انداخته باشید متوجه می‌شوید که اتفاقا پایان تلخی دارد و این پایان نه فقط به انتهای داستان شاهنامه و سرگذشت ایران، بلکه به سرنوشت خود حکیم فردوسی هم مربوط می‌شود؛ از آن جهت که محمود غزنوی آن‌طور که شایسته فردوسی و اثرش بود، از آن‌ها حمایت نکرد. اما حسن انوری در «فرهنگ امثال سخن» درباره اینکه چرا این ضرب‌المثل این‌قدر رواج داشته است می‌گوید: «این ضرب‌المثل اشاره طنزآمیز به کاری دارد که برخلاف انتظار شخص پیش می‌رود و پایان خوشایندی ندارد. در واقع در این کتاب این ضرب‌المثل به‌عنوان یک جمله معکوس درباره یک ماجرا با پایان ناخوشایند به کار می‌رود.»
این نامه 1012 ساله
پیش‌درآمد
دو خوش‌منظر و زیبایی (فردوسی) و (شاهنامه) چنان در هم تنیده شده‌اند که گفتن نام یکی بی‌درنگ دیگری را به یاد می‌آورد. هر ساله به یمن زادروز این ابرمرد فرهنگ پارسی، نوشتارها، گفتارها و گاهی نامک‌هایی بروز می‌کنند. از نامک‌ها که بگذریم بیشتر نوشتار و گفتار در نافه این بیت شاهنامه گرد می‌آیند که:
بسی رنج بردم در این سال سی
عجم زنده کردم بدین پارسی
چنین گفت فردوسی…
شاهنامه فردوسی مجموعه‌ای از شخصیت‌های متنوع است که هرکدام خلق‌وخو و ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند. هرکس با خواندن شاهنامه خودش را با یک یا چند شخصیت آن نزدیک‌تر می‌بیند. از این منظر، به معرفی ده شخصیت شاهنامه می‌پردازیم که گمان می‌کنیم به انسان قرن 21 نزدیک‌ترند.
گهی پشت به کرسی و گهی کرسی به پشت
امانت
محمدامین ریاحی در کتاب «فردوسی» حکمت فردوسی را «نبرد میان خیر وشر» می‌داند و «مبارزه پهلوانان با چرخ.»
ورود به موضوع حکمت فردوسی، به دلیلی که خواهم گفت، مسئله‌ای را پیش می‌کشد که بیشتر شاهنامه‌پژوهان بدان پرداخته‌اند: امانت‌داری فردوسی به منابع پیش از خودش.
احیای رئیس جمهور
