کارگر در اصفهان نایاب شد!

«کارگر نیست»؛ تولیدکنندگان اصفهان بر سر این موضوع متفق‌القول‌اند. کمبود نیروی کار در کارخانه‌ها از اصلی‌ترین دغدغه‌های امروز خطوط تولید است که اگر فکری به حالش نشود، شرایط برای واحدهای صنعتی اصفهان سخت‌تر هم می‌شود.

دستمزد کارگری دیگر کفاف هزینه‌هایشان را نمی‌دهد و حضور در کارخانه‌ها به صرفه نیست. چه بسا اینکه درآمد کارهای غیررسمی از کارهای رسمی بیشتر شده و کارگران حاضر نمی‌شوند کارهای جانبی را رها کرده و پای دستگاه بایستند.

گفت‌و‌گو با برخی کارگران حاکی از این است که کارکردن در حوزه‌هایی مانند تاکسی‌های اینترنتی، پیک موتوری، رستوران‌ها و حتی دست‌فروشی را ترجیح می‌دهند.

برخی از آن‌ها می‌گویند فکر خریدو‌فروش بیت‌کوین و دلار و… به سرشان زده و این کارها برایشان درآمد بیشتری از کارگری دارد. چون در شرایط فعلی با دستمزد کارگری چندین سال هم کار کنند نمی‌توانند یک آپارتمان نقلی برای خودشان دست و پا کنند یا حتی یک ماشین بخرند.

این روزها پای نیروی کار تحصیل‌کرده هم به کارهای غیررسمی باز شده و آن‌ها کارگری را متناسب با مدرک تحصیلی و سال‌هایی که در دانشگاه وقت گذرانده‌اند نمی‌بینند.

تولیدکنندگان هشدار می‌دهند اگر فکری به حال این حوزه نشود، مدیران واحدهای تولیدی برای جذب نیروی کار مورد نیاز خود با مشکل مواجه می‌شوند.

دستمزد کارگر کفاف هزینه‌هایش را نمی‌دهد

اکبرلباف یکی از کارخانه‌داران اصفهانی است که اصلی‌ترین دلیل کمبود نیروی کارگر را تورم و پایین‌بودن دستمزد کارگران عنوان می‌کند.

مدیرعامل گروه صنعتی بهپوش به اصفهان زیبا می‌گوید: به خاطر تورم، حقوق‌های دریافتی کارگران کفاف تأمین مخارج ماهیانه نیروی کار را نمی‌دهد؛ الان شاهد این اتفاق هستیم که نیروهای دهه 70 و 80 به خاطر شرط ازدواج سرکار می‌آیند؛ ولی بعد از دو الی سه ماه با این حقوق‌ها کار نمی‌کنند و محیط کار را ترک می‌کنند.

لباف صحبت‌هایش را این‌طور ادامه می‌دهد: در گذشته وقتی پسرها سرکار می‌آمدند، دیگر حاضر نبودند که زیربار بروند که خانواده خرجی‌شان را بدهد. ولی الان جوانان بعد از چندماه کار وقتی ملاحظه می‌کنند که حقوق دریافتی کفاف هزینه‌هایشان را نمی‌دهد، به خانه پدری برمی‌گردند و سر سفره پدر و مادر می‌نشینند و به‌راحتی محیط کار را ترک می‌کنند.

این تولیدکننده اصفهان بیان می‌کند: علت اصلی کمبود نیروی کار برای واحدهای تولیدی پایین‌بودن دریافتی نیروی کار است. در منطقه شمال اصفهان بحران نیروی انسانی وجود دارد و تمامی کارخانجات مشکل استخدامی دارند و با کمبود نیرو مواجه‌اند.

بیشتر واحدها که توسعه خطوط دارند، نتوانستند ظرفیت بالقوه خود را به بالفعل تبدیل کنند؛ چون معضل تأمین نیروی انسانی دارند.

لباف خاطرنشان می‌کند: واحدهای صنعتی منطقه شمال اصفهان 20 درصد بالاتر از حقوق وزارت کار هم پرداخت می‌کنند تا بتوانند جذب نیرو داشته باشند و بن ماهانه به نیروها ارائه می‌دهند تا بتوانند با این شرایط کارگر جذب کنند. ولی کمبود کارگر معضل جدی است.

واقعیت این است که برخی صنایع در چندسال اخیر توسعه یافتند مانند صنایع لوازم خانگی، صنایع نساجی که در منطقه شمال اصفهان متمرکزند و از 30 تا 100 درصد توسعه پیدا کرده‌اند و نیاز به نیروی کار دارند ولی کارگر نیست.

این تولیدکننده اصفهانی می‌گوید: با معضل کمبود نیرو از کارگر ساده تا کارگر ماهر مواجه‌ایم، بیشتر شرکت‌های منطقه شمال اصفهان توان آموزش نیروهایشان را دارند؛ ولی نیرو نیست. حالا حاکمیت به این نتیجه رسیده و توصیه می‌کند که از نیروهای اتباع خارجی برای صنایع استفاده شود.

لباف می‌گوید: معیشت کارگرانی که همسر و فرزند دارند در مضیقه است و با این حقوق‌ها نمی‌توانند زندگی‌شان را اداره کنند ؛حتی هزینه حداقل زندگی را نیز نمی‌توانند تأمین کنند.

کارفرما مبالغ بالاتری به کارگر پرداخت کند

اکبراخوان مقدم نیز یکی دیگر از کارخانه‌داران اصفهانی است که درباره معضل کمبود نیروی کارگر استدلال متفاوت‌تری دارد.

مدیرعامل اصفهان‌مقدم به اصفهان‌زیبا می‌گوید: هرچیزی که کمیاب باشد قیمتش گران می‌شود. این قضیه درباره کارگران نیز صدق می‌کند؛ وقتی کارفرما دنبال کارگر بگردد ارزش دستمزد کارگر بالا می‌رود و کارفرما باید مبالغ بالاتری به کارگران پرداخت کند.

اخوان مقدم ادامه می‌دهد: کارگران اگر مشغول به کار شوند، چون خودشان مصرف‌کننده هستند تقاضا برای کالاها و محصولات افزایش پیدا می‌کند و به دنبال آن تولید افزایش پیدا می‌کند. وقتی هم تولید افزایش یابد قیمت‌ها کاهش می‌یابد.

او عنوان می‌کند: وقتی دستمزدها بالا می‌رود، کارگران جدید وارد بازار می‌شوند. در‌نتیجه تولیدکنندگان از کارگر متخصص استفاده می‌کنند.

وقتی ارزش دستمزدها بالا رود و در بازار نیز کارگر ماهر وجود نداشته نباشد کارفرمایان آموزش‌دهنده می‌شوند و به کارگران ساده آموزش می‌دهند در نتیجه مهارت‌ها نیز افزایش پیداخواهد کرد.

این تولیدکننده اصفهانی تأکید می‌کند: استفاده از نیروی کار خارجی نیز راه حل مناسبی نیست. به جای اینکه نیروی افغان و پاکستان به کار گرفته شود، باید از نیروی کارگر داخلی با حداکثر دستمزد استفاده شود.

زندانیان جرائم مالی روانه صنعت شوند

رضا چینی، یکی دیگر از کارخانه‌داران اصفهان درباره معضل کمبود نیروی کارگر به اصفهان زیبا می‌گوید: کارخانه‌های اصفهان با معضل کمبود نیرو مواجه‌اند. راهکار پیشنهادی برای رفع این مشکل هم این است که از زندانیان جرائم مالی برای کار در صنایع استفاده شود. تورم باعث شده زندانیان جرائم مالی افزایش یابد. این زندانیان هم نمی‌توانند برای جامعه مفید باشند و هم برای زندان هزینه برند. از این رو انجمن حمایت از زندانیان تعدادی از این زندانیان جرائم مالی را روانه صنعت کرده است تا در بدنه صنعت کار کنند تا هم درآمد کسب کنند و هم اینکه بیرون زندان مهارت‌هایی را نیز یاد بگیرند. این مهارت‌هایی که یاد می‌گیرند به اشتغال درازمدت آن‌ها کمک می‌کند.

عضو هیئت‌مدیره خانه صنعت معدن و تجارت اصفهان خاطرنشان می‌کند: یک مشکل قانونی اما برای استخدام این زندانیان بعد از اتمام مدت زندانشان وجود دارد. این افراد پس از اتمام مدت زندانشان به منظور استخدام رسمی‌شان درصنایع و برای اینکه از امتیازات اشتغال برخوردار باشند باید معاینات قبل از استخدام انجام دهند. مشکل اینجاست که بسیاری از این زندانیان به دلیل فشارهای روحی که داشتند اعتیاد به سیگار پیدا کردند و از مشکلات ریوی برخوردارند.

ایشان ادامه داد: سازمان تأمین اجتماعی به هیچ وجه اجازه استخدام این افراد را نمی‌دهد. بنابراین باید تفاهم‌نامه‌ای بین بیمه سلامت و سازمان تأمین اجتماعی ایجاد شود تا برای نقصان ریوی این افراد فکری بکنند. در این صورت به راحتی می‌توان این نیروها را به واسطه آموزش‌هایی که دیدنددر واحدهای تولیدی استخدام کرد و معضل اجتماعی آن‌ها را حل کرد تا مشکل صنایع نیز حل شود. بنده سه سال است که از این نیورها در واحد تولیدی استفاده می‌کنم و کارکرد خوبی هم دارند.

چینی می‌افزاید: ما با معضل نداشتن نیروی ماهر برای صنایع نیز مواجه‌ایم. از سوی دیگر نیروی تحصیل‌کرده غیرماهر نیز زیاد داریم. وزارت علوم گام بزرگی برای حل این مشکل برداشته است. در این راستا جلسه اولیه‌ای در دانشگاه اصفهان برگزار شده تحت عنوان راتبه.

براساس طرح راتبه شغلی، صنعتگران به دانشگاه اعلام می‌کنند که با تعدادی از دانشجویان همکاری داشته باشند. براین اساس صنعتگر دانشجو را بورسیه می‌کند و کمک‌هزینه نیز به دانشجویان پرداخت می‌کند تا طی ساعات مشخصی در هفته در صنایع مشغول کار شود و تجربه کسب‌کرده را به دانشگاه انتقال دهند و درنتیجه این نیروها به نیروی ماهر تحصیل‌کرده تبدیل شوند.

این تولیدکننده اصفهانی اذعان می‌کند: دانشجویانی که در این مدت در صنایع کار می‌کنند جزو خدمت سربازی‌شان نیز محسوب می‌شود و این نیروها می‌توانند برای آینده صنعت ایران مفید باشند. اولین گام هم برای تحقق این مهم توسط انجمن صنفی کارفرمایان اصفهان، انجمن نخبگان و دانشگاه برداشته شده است.

عضو هیئت‌مدیره خانه صنعت معدن و تجارت اصفهان خاطرنشان می‌کند: در اقتصاد جهانی تعداد شاغلان در بخش خدمات بیشتر از سایر بخش‌هاست. در ایران در بخش خدمات 55 درصد نیروی شاغل و 48 درصد مابقی در بخش صنعت شاغل هستند. ولی به تدریج نیروهای شاغل در صنعت را باید به 8 درصد برسانیم.

ایشان خاطر نشان کرد: برای تحقق این مهم ارتباط با فناوری جهانی باید حاصل شود. در کمال تأسف صنعت ما با فناوری روز نتوانسته جلوبرود. اگر صنعت با فناوری روز جلوتر می‌رفت، این حجم از نیروی تحصیل‌کرده بیکار نداشتیم.