به گزارش اصفهان زیبا؛ همه ما آرزوی داشتن پوستی سالم و شاداب را داریم؛ این در حالی است که گاهی با بیماری‌های پوستی مثل جوش، کهیر، اگزما و یا چین‌وچروک زودتر از موعد روبه‌رو می‌شویم.
در این بین نقش تغذیه را نمی‌توان نادیده گرفت؛ به‌عبارت‌دیگر مواد غذایی در تشدید و تسریع بیماری‌های پوستی نقش مهمی دارند. به‌همین‌منظور نظر دکتر ذبیح‌الله شاهمرادی، متخصص بیماری‌های پوست و مو و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان را جویا شدیم تا ضمن توضیحاتی درباره بیماری‌های پوستی شایع، به معرفی مواد غذایی مؤثر برای رفع آن‌ها بپردازد.
جوش
یکی از بیماری‌های شایع در دوران نوجوانی، جوش غرور یا آکنه است که حدود ۳۰درصد نوجوانان را در سنین بلوغ درگیر می‌کند. عامل اصلی در ایجاد آن ترشح هورمون‌های جنسی بعد از بلوغ است که منجر به افزایش ترشح چربی پوست و به‌دنبال آن، بروز جوش‌ها به‌خصوص روی صورت و به مقدار کمتر روی تنه و شانه و بازوها می‌شود.
هرچند درباره نقش مواد غذایی در تشدید جوش مطالعات فراوانی صورت گرفته؛ اما تاکنون هیچ ماده غذایی که در تمام افراد ایجاد جوش کند، پیدا نشده است.
نمونه بارز آن را می‌توان در خوابگاه‌های دانشجویی مشاهده کرد که به‌رغم غذای مشابه، تعدادی مبتلا به جوش هستند و تعداد بیشتری حتی یک جوش هم ندارند.
از طرف دیگر تعدادی از بیماران طی چندسال پی برده‌اند که جوش‌های آنان با غذای خاصی تشدید می‌شود؛ پس در چنین مواردی بهتر است محدودیت غذایی را به عهده خود بیمار واگذار کنیم و از او بخواهیم چنانچه به تجربه پی برده است که با غذای خاصی جوش‌ها تشدید می‌شود، مصرف آن را به حداقل برساند. بدیهی است این کار موجب می‌شود بی‌جهت بیمار را از بسیاری از غذاها محروم نسازیم.
به‌هرحال غذاهایی که بیشتر در مظان اتهام هستند، شامل چربی و شیرینی بیش‌ازحد است؛ ضمن اینکه اگر بیماری از خارش جوش‌ها شاکی است و این خارش منجر به دست‌کاری و احتمال باقی‌ماندن اسکار (جوشگاه) روی پوست دارد، از مصرف ادویهها و فلفل و ترشی‌ها که حاوی هیستامین و سروتونین هستند، پرهیز کنند.
کهیر
دومین بیماری که لازم است به آن اشاره شود، کهیر است که با قرمزی و برجستگی‌های محدود پوستی دارای خارش فراوان مشخص می‌شود.
از ویژگی‌های مهم کهیر، گذرابودن ضایعات است که به‌طورمعمول هرکدام از این برجستگی‌ها طی مدت یک روز برطرف می‌شوند.
هرچند که ضایعات مشابه در قسمت‌های دیگر پوست یا مخاطی مثل لب و پلک ممکن است در روزهای دیگر نیز ظاهر شود و بیماری چندماه یا چندسال تداوم یابد.
مصرف مواد غذایی حاوی هیستامین و سروتونین که بیشتر شامل فلفل و ترشی‌ها و ادویه‌هاست، باید به حداقل ممکن برسد. میوه‌هایی مثل موز، کیوی، انگور، خربزه و توت‌فرنگی بیشترین حساسیت‌زایی را در بین میوه‌ها دارند که منع مصرف آن‌ها نیز توصیه می‌شود. به این مواد باید پنیر، شکلات، افزودنی‌های غذایی و سس را نیز اضافه کرد.
نکته مهم این است که این مواد اغلب باعث تشدید کهیر می‌شوند و ممکن است حتی با قطع کامل آن‌ها نیز درجاتی از حساسیت و کهیر همچنان ادامه یابد.
اگزما
سومین بیماری که باید به آن پرداخته شود، اگزما یا حساسیت‌های پوستی است که با قرمزی، خارش، سوزش، پوسته‌ریزی و ترشح، بروز تاول‌های ریز، ترک‌خوردگی و در نهایت ضخیم و چرب‌شدن پوست ظاهر پیدا می‌کند.
اگزمای دست، به‌خصوص در خانم‌های خانه‌دار، به‌طورشایع‌تر دیده می‌شود که به علت تماس زیاد با آب، مواد شوینده و کارهای آشپزی اتفاق می‌افتد. به علت خارش شدیدی که در این بیماران وجود دارد، مصرف مواد غذایی حساسیت‌زا که در بالا نیز به آن‌ها اشاره شد، مثل فلفل، ترشی، سیر، ادویهها، چه به‌صورت خوراکی و چه به‌صورت تماس با عصاره‌های آن در آشپزی باید به حداقل ممکن برسد.
با توجه به اینکه معمولا این افراد پوست بسیار خشکی دارند، باید از صابون‌های خیلی ملایم برای شست‌وشو استفاده شود و کمترین تماس را با آب، مواد شوینده و مواد شیمیایی داشته باشند.
این حالت در کارگرانی که با گچ و سیمان کار دارند نیز دیده می‌شود که توصیه به کار با دست‌کش، تماس کمتر با آب و مواد شوینده، کنترل خارش به هر ترتیب ممکن و استفاده از انواع کرم‌های موضعی برای رفع خشکی پوست توصیه می‌شود.
چین‌وچروک
در نهایت باید به مصرف مواد غذایی که می‌توانند باعث تشدید چین‌وچروک شوند و بر روی زیبایی پوست تأثیرگذار هستند، اشاره کرد. محدودیت همان مواد غذایی که برای جلوگیری از جوش‌های صورت به آن‌ها اشاره شد، مثل چربی و شیرینی بیش‌ازحد، در اینجا هم بهتر است اعمال شود؛ اما باید مدنظر داشت که مهم‌ترین عامل در ایجاد چین‌وچروک‌ها و لک‌های پوستی نور آفتاب است؛ بنابراین بهتر است کمتر در معرض نور آفتاب به‌خصوص در سنین زیر 20 سال باشند.
به‌خاطر اینکه ۵۰درصد نور آفتابی که در کل زندگی به پوست می‌تابد مربوط به سنین زیر ۲۰ سال است؛ اما اثرات آن‌ها با تأخیرو دیرتر به‌صورت لکه‌های پوستی، کک‌ومک، چین‌وچروک در دهه‌های بالا خود را نشان خواهد داد؛ بنابراین بهتر است که نور آفتاب را کمتر بخورید!
استفاده مکرر از ضدآفتاب‌ها، پوشیدن لباس‌های مناسب و استفاده از کلاه به‌خصوص در بین ساعات ۱۰ صبح تا 16 بعدازظهر نیز توصیه می‌شود؛همچنین مصرف تعدادی از مواد غذایی قادر به پیشگیری و جلوگیری از ایجاد چین‌وچروک هستند.
به‌طورکلی ویتامین‌های E و C، کاروتن‌ها مثل هویج، گوجه، زیتون (به علت داشتن اسید کافئیک و اسید فرولیک) حائز اهمیت است؛ ولی ترکیبات روی، چای سبز، روغن ماهی که دارای امگا۳ است، می‌توانند در پیشگیری از ایجاد چین‌وچروک مؤثر واقع شوند.
لازم است اشاره شود که قسمت اعظم این مواد آنتی‌اکسیدان در یک رژیم غذایی خوب و متعادل به بدن می‌رسند و البته چنانچه نیاز باشد می‌توان با تجویز این داروها توسط پزشک، به‌صورت مکمل‌های غذایی نیز برای بیماران استفاده کرد.
گفتنی است؛ باید به نقش استرس‌ها و حرص‌وجوش اشاره شود که هرچقدر کمتر در زندگی وجود داشته باشد، در پیشگیری از ایجاد چین‌وچروک روی پوست صورت می‌تواند تأثیرگذار باشد؛ پس حرص‌وجوش نخورید!
