«تِیهو» یا «تیهو» (See-see Partridge) پرندهای از راسته ماکیان سانان و خانواده قرقاولهاست که بسیار شبیه به کبک، ولی با اندازه حدود 24 سانتیمتر کمی کوچکتر از آن است. «تیهو» کلمهای پهلوی بوده و در آثار بسیاری از شاعران از جمله مثنویمعنوی از آن نام برده شده است.
سارگپهها پرندگانی شکاری از راسته عقابسانان و خانواده قوشها هستند که اغلب مردم آنها را با عقاب اشتباه میگیرند. جثه و بهخصوص منقار کوچکتر، از تفاوتهای بارز سارگپهها با عقابهاست. از نظر لغوی، «سار» به معنی پرنده تیره و «گپ» به معنی بزرگ است. «سارگپه پابلند» (Long legged Buzzrad) یکی از هفت گونه سارگپه ایران بوده که در دشتها و مناطق کوهستانی اصفهان و بیشتر در فصول پاییز و زمستان دیده میشود و به دلیل پاهای بلندتر نسبت به گونههای مشابه، به این عنوان نامیده شده است.
گر در اطراف استخرهای پرورش ماهی یا آبهای راکد حاشیه زایندهرود پرندهای را مشاهده کردید که با رنگ آبی براق منحصربهفرد در ارتفاع پــایـیـن در حال پرواز است، شــانــس دیــدن «ماهـیخـورک کـوچـک» (Common Kingfisher) نصیب شما شده است!
سِهرهها که معمولا در بین مردم با نام انگلیسی خود یعنی «فِنچ» شناخته میشوند، پرندگانی خوش آواز هستند که متأسفانه به همین دلیل جهت نگهداری در قفس مورد توجه هستند.
«چَکچَک» نام گروهی از پرندگان است که در خانواده بزرگ مگسگیرها طبقهبندی میشوند. تاکنون در جهان 27 گونه چکچک شناسایی شده که 13 گونه از آنها در ایران زندگی میکنند.
اگر هنگام قدمزدن در پارکهای پردرخت و مناطق جنگلی یا باغها صدایی تیز شبیه به حرکت چرخ نخریسی شنیدید، احتمال حضور چرخ ریسک بزرگ را بدهید؛ پرندهای آوازخوان از خانواده چرخ ریسکها که توانایی تولید 40 نوع صدا را دارد و به واسطه سر سیاه، لکههای سفید دو طرف سر، زیرتنه زرد، نوار سیاه رنگ وسط سینه و روتنه سبز به راحتی قابلشناسایی است.
«اکراس (ناز) سیاه» (Glossy Ibis) از پرندگان جذاب کنار آبزی است که بهندرت در شهر اصفهان دیده میشود. علاقهمندان به پرندهنگری یک جفت اکراس سیاه را به خاطر دارند که برای زمستانگذرانی، قسمتهای کمعمق زایندهرود در مجاورت سیوسهپل را انتخاب کرده بودند.
خانواده کبوترها در ایران شامل 10 گونه از کبوترها و قمریها بوده که از بین آنها قبلا «قمری خانگی» را معرفی کردهایم. این بار بهاختصار به توضیح درباره بزرگترین عضو این خانواده، یعنی «کبوتر جنگلی (Common Wood Pigeon)» میپردازیم. این کبوتر بزرگجثه با طول حدود 41 سانتیمتر با منقار نارنجی و لکه سفیدی که در هر طرف گردن دارد، بهراحتی از سایر اعضای خانوادهاش متمایز میشود.
یکی از پرندگان زیبای مهاجر که در پاییز و زمستان در اصفهان قابلمشاهده است، «گلوآبی (Bluethroat)» نام دارد. گلوآبی از راسته گنجشکسانان و خانواده مگسگیرها بوده و آوازی دلنشین و تا حدی شبیه به بلبل و البته کم قدرتتر از آن دارد.
سارگپهها پرندگانی شکاری از راسته عقابسانان بوده که بسیار شبیه عقابها، ولی کوچکتر و ظریفتر هستند.
مرغ مینا (Common Myna) از خانواده سارها پرندهای آشنا برای بیشتر مردم کشورمان است. در گذشته، زیستگاه اصلی آنها کشور هندوستان بوده و نام مینا با ریشه سانسکریت از زبان هندی وارد انگلیسی و فارسی شده است.
«قوچ» و «میش» نامی است که به نر و ماده گوسفندان وحشی اطلاق میشود. هر چند از دیرباز این جانوران زیبا مورد توجه مردمان این سرزمین بوده و در نقوش و اشیای باستانی دیده میشوند، لیکن در حال حاضر تنها در مناطق تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست میتوان آنها را مشاهده کرد. این پستانداران از راسته زوج سمان و خانواده گاوسانان بوده و به بچه آنها «بره» گفته میشود.