به گزارش اصفهان زیبا؛ حمام رفتن قدیمی‌ها با امروزی‌ها کلی تفاوت دارد، آن زمان آداب‌ورسومی داشت که حالا خبری از آن نیست. در گذشته حمام عمومی وجود داشت و مردم تقریبا هفته‌ای یک بار بیشتر استحمام نمی‌کردند، اما حالا…
حمام یا گربه‌شوری؟!
جالب اینجاست که قدیمی‌ها به حمام رفتن امروزی‌ها اصطلاحی با نام «گربه شوری!» می‌گویند و دلیلش هم این است که هنوز پایمان به حمام نرسیده بیرون می‌زنیم؛ چندان به شستوشو اهمیت نمی‌دهیم و واژه «دوش گرفتن» را به‌کار می‌بریم! البته بماند که آن زمان دیر به دیر حمام می‌رفتند، اما حسابی برای شست‌وشوی خود وقت می‌گذاشتند و حمام رفتنشان کلی دنگ‌وفنگ داشت، حتی بدنشان را سفیداب می‌زدند تا چرک‌ها به‌اصطلاح فتیله شود و بیرون بریزد. حالا اما برای اینکه شما را به هوس استحمام از نوع قدیمی بیندازیم، به حمام قاضی، اولین گرمابه ایرانی و سنتی سری زدیم.
حمامی سنتی، لابه‌لای اماکن سنتی
گرمابه قاضی در محله شهشهان واقع شده است؛ حمامی که بین بازارچه و مسجد قرار دارد و خواه‌ناخواه شگفتی آن‌ها ما را به خود جذب می‌کند. با نگاهی که به سردر آن می‌اندازیم، متوجه می‌شویم که قدمت آن که ۳۷۰ ساله است، به بیش از سه قرن می‌رسد. درب آن چوبی با دو کوبینه مخصوص در زدن آقایان و بانوان است.
وارد حمام که می‌شویم و پس از عبور از سربینه که همان رختکن است، به گرمخانه که محل اصلی شست‌وشوی بدن است، می‌رسیم؛ مکان بسیار وسیع با چند ورودی برای بخش‌های مختلف آن مثل: رختکن، حوضچه، خزینه و…
دورتادور حوض وسط گرمخانه هم گلدان‌هایی از گل پتوس خودنمایی می‌کند. علاوه بر این سکوهایی اطراف آن برای نشستن در نظر گرفته شده‌اند. با نگاهی که به دیوارها و سقف آن می‌اندازیم، به‌خوبی متوجه معماری اصیل ایرانی و اسلامی و زیبایی‌های شگفت‌آور آن می‌شویم، هنرهایی که نشان از ذوق معمار آن زمان است و ما را با تماشای آن به وجد می‌آورد. بخشی از آن هم تختی است که به‌عنوان میز ماساژ اختصاص داده‌اند؛ اما برای اطلاعات بیشتر از این گرمابه سراغ حسین تولا، احیاگر و سرمایه‌گذار گرمابه قاضی می‌رویم و چنین می‌شنویم:
گرمابه قاضی، از گذشته تا امروز
گرمابه قاضی، اولین گرمابه در ایران است که مرمت و بازسازی شده است؛ البته بازسازی آن با حفظ کاربری صورت گرفته است و باوجوداینکه زمان بازسازی اثری از شکل قدیمی نداشت، با تحقیقات زیاد مجدد توانستیم حمام را به فرم قدیمی بازسازی کنیم. تاریخچه بنا براساس کتیبه آن که بر سردر نوشته شده است، ۳۷۰ سال پیش یعنی زمان شاه‌عباس صفوی را نشان می‌دهد.این گرمابه، بین مسجد و بازارچه شهشهان واقع شده است. حمام آن در دوره صفوی یک‌قلو بوده و سپس در دوره قاجار دوقلو می‌شود تا هم‌زمان امکان استفاده آن برای بخش بانوان و آقایان را داشته باشد.
جالب است بدانید حمام ایرانی دارای چهار عنصر است و شامل: سربینه (رختکن)، بینه (گرمخانه)، خزینه و چال‌حوض (حوضچه) است. این چهار عنصر بر اساس اخلاط بدن انسان تعبیه شده و بر اساس توصیه ابن‌سینا در کتاب شفا، هر فردی بر اساس بیماری و طبعش می‌تواند مدت‌زمان بیشتر یا کمتری در حمام بماند. ضمنا خدمات این حمام به دو صورت است، یکی با عنوان عزیزالسلطنه که فرد بدون دلاک خود را شستوشو می‌کند و عنوان دیگر انیس‌الدوله است که فرد توسط دلاک استحمام می‌شود.اکنون هم اینجا برای بانوان و آقایان قابل‌استفاده است و استخر و جکوزی و امکان پذیرایی نیز دارد. اما نکته‌ای که در این فرصت لازم است اشاره کنم این است که حمام ترکی در کل دنیا زبانزد و مشهور شده است. این در حالی است که حمام ایرانی باوجودآنکه اصالت بیشتری دارد، برای همه جا نیفتاده و فرهنگ آن رواج پیدا نکرده است؛ بنابراین جا دارد این نوع حمام بیش‌ازپیش فرهنگ‌سازی شود و فواید آن برای عموم بازگو شود.
