تأملی در جایگاه رئیس‌جمهور در قانون اساسی

در قلب قانون

در این رو زهای انتخاباتی خیلی از مردم به این فکر می‌کنند که گزینه مناسب ریاست جمهوری کیست؟ اما باید بدانیم پاسخ به این سؤال، نیازمند پاسخ به یک سؤال دقیق‌تر است و آن هم اینکه ریاست جمهوری چیست؟

تاریخ انتشار: 11:33 - سه شنبه 1403/04/12
مدت زمان مطالعه: 3 دقیقه
در قلب قانون

به گزارش اصفهان زیبا؛ در این رو زهای انتخاباتی خیلی از مردم به این فکر می‌کنند که گزینه مناسب ریاست جمهوری کیست؟ اما باید بدانیم پاسخ به این سؤال، نیازمند پاسخ به یک سؤال دقیق‌تر است و آن هم اینکه ریاست جمهوری چیست؟ بدون پاسخ به این سؤال، ممکن است به انتخاب فردی برسیم که سخنران خوبی است، یا ایده پرداز تمام‌عیاری است، اما لزوما رئیس‌جمهور خوبی نیست. برای پاسخ به این پرسش که رئیس‌جمهوری چیست، باید به اصول قانون اساسی در خصوص ماهیت و شرح وظایف رئیس‌جمهور بپردازیم:

اصل‏ یک‌صد‌و‌سیزدهم: پس‏ از مقام‏ رهبری‏، رئیس‌جمهور عالی‌ترین‏ مقام‏ رسمی‏ کشور است‏ و مسئولیت‏ اجرای‏ قانون‏ اساسی‏ و ریاست‏ قوه‏ مجریه‏ را جز در اموری‏ که مستقیما به‏ رهبری‏ مربوط می‌شود، بر عهده‏ دارد.

اصل یک‌صد و بیست و پنجم: امضای‏ عهدنامه‌ها، مقاوله‏ نامه‌ها، موافقت‌نامه‌ها و قراردادهای‏ دولت‏ ایران‏ با سایر دولت‌ها و همچنین‏ امضای‏ پیمان‌های‏ مربوط به‏ اتحادیه‌های‏ بین‌المللی‏ پس‏ از تصویب‏ مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ با رئیس‌جمهور یا نماینده‏ قانونی‏ او است‏.

اصل‏ یک‌صد‌و‌بیست‌و‌ششم: رئیس‌جمهور مسئولیت‏ امور برنامه‌وبودجه‏ و امور اداری‏ و استخدامی‏ کشور را مستقیما بر عهده‏ دارد و می‌تواند اداره‏ آن‌ها را به‏ عهده‏ دیگری‏ بگذارد.

اصل یک‌صد‌و‌بیست‌و‌هفتم: رئیس‌جمهور می‌تواند در موارد خاص‏، برحسب‏ ضرورت‏ با تصویب‏ هیئت‌وزیران‏ نماینده‏، یا نمایندگان‏ ویژه‏ با اختیارات‏ مشخص‏ تعیین‏ کند. در این‏ موارد تصمیمات‏ نماینده‏ یا نمایندگان‏ مذکور در حکم‏ تصمیمات‏ رئیس‌جمهور و هیئت‌وزیران‏ خواهد بود.

اصل‏ یک‌صد و سی‌و‌سوم: وزرا توسط رئیس‌جمهور تعیین‏ و برای‏ گرفتن‏ رأی‏ اعتماد به‏ مجلس‏ معرفی‏ می‌شوند. با تغییر مجلس‏، گرفتن‏ رأی‏ اعتماد جدید برای‏ وزرا لازم‏ نیست‏. تعداد وزیران‏ و حدود اختیارات‏ هر یک‏ از آنان‏ را قانون‏ معین‏ می‌کند.

اصل‏ یک‌صد و سی و چهارم: ریاست‏ هیئت‌وزیران‏ با رئیس‌جمهور است‏ که‏ بر کار وزیران‏ نظارت‏ دارد و با اتخاذ تدابیر لازم‏ به‏ هماهنگ‏ ساختن‏ تصمیم‌های‏ وزیران‏ و هیئت‏ دولت‏ می‌پردازد و با همکاری‏ وزیران‏، برنامه‏ و خط مشی‏ دولت‏ را تعیین‏ و قوانین‏ را اجرا می‌کند. در موارد اختلاف‌نظر یا تداخل‏ در وظایف‏ قانونی‏ دستگاه‌های‏ دولتی‏ درصورتی‌که‏ نیاز به‏ تفسیر یا تغییر قانون‏ نداشته‏ باشد، تصمیم‏ هیئت‌وزیران‏ که‏ به‏ پیشنهاد رئیس‌جمهور اتخاذ می‌شود لازم‌الاجراست‏. رئیس‌جمهور در برابر مجلس‏ مسئول‏ اقدامات‏ هیئت‌وزیران‏ است‏.

اصل یک‌صد‌و‌سی‌وششم: رئیس‌جمهور می‌تواند وزرا را عزل‏ کند و در این‏ صورت‏ باید برای‏ وزیر یا وزیران‏ جدید از مجلس‏ رأی‏ اعتماد بگیرد و درصورتی‌که‏ پس‏ از ابراز اعتماد مجلس‏ به‏ دولت‏ نیمی‏ از هیئت‌وزیران‏ تغییر کند، باید مجددا از مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ برای‏ هیئت‌وزیران‏ تقاضای‏ رأی‏ اعتماد کند.

بر اساس این اصول می‌شود تا حدود زیادی، قامت یک رئیس‌جمهور را به تصویر کشید: فردی که بتواند به‌عنوان دومین مقام رسمی کشور، احساس بالندگی در هر فرد ایرانی ایجاد کند، بتواند بار اجرایی کشور را به دوش بکشد، آشنا و پایبند به قانون اساسی کشور و سایر اسناد بالادستی نظام حکمرانی باشد، در روابط خارجی کشور، نظام سیاسی کشور را نمایندگی کند و از حقوق اساسی کشور دفاع کند، با برنامه‌وبودجه آشنایی داشته باشد و مسائل اصلی کشور را بشناسد و بتواند امکانات را به سمت حل آن‌ها هدایت کند، با چالش‌های نظام اداری آشنا بشود و برای حل آن‌ها برنامه داشته باشد، بتواند تیم کارآمدی را برای اداره کشور تعیین کند و در این زمینه، نگاه فراجناحی داشته باشد، قدرت تعامل و مدیریت تیم را داشته باشد، اهل نظارت دقیق بر وضعیت امور باشد و به‌صرف بخشنامه دادن اکتفا نکند و بتواند از ابتدا تا انتهای چرخه تصمیم را دنبال کند و نظارت را به بهانه اعتماد به کارشناسان و نمایندگان تعطیل نکند، اهل تعامل سازنده با قوای دیگر به‌خصوص مجلس شورای اسلامی باشد.باید پرسید چقدر از برنامه‌های انتخاباتی موجود می‌تواند به کشف این مسائل برای مردم منجر بشود؟ در شرایطی که رسانه‌ها بر ذهن و روان ما مسلط هستند، این امکان وجود دارد افرادی را انتخاب کنیم که ذهن و روان ما را صرفا آسوده می‌کنند و بنابراین در تله‌های شناختی بیفتیم.

بنابراین جا دارد در این زمان باقیمانده تا انجام انتخابات با خودمان چند تصمیم اساسی بگیریم: در خصوص هیچ‌کدام از نامزدها به پچ‌پچ‌ها اکتفا نکنیم. مطمئن باشیم شناختمان از آن‌ها بر پایه قطع و یقین است، تعمیم نابجا ندهیم و با یک کلیپ و جمله و حاشیه، نخواهیم تکلیف رأی‌مان را مشخص کنیم، به افرادی که بازارگرمی بیشتری می‌کنند با خوش‌گمانی نگاه نکنیم و اجازه ورود به تله شناختی را ندهیم، به برنامه‌های انتخاباتی بسنده نکنیم و کارنامه افراد را به‌دقت نگاه کنیم و درنهایت، نه بر اساس هیجان و جو یا لجبازی با این‌وآن، بلکه با در نظر گرفتن وظیفه خطیری که در قبال کشور داریم، به نحو مسئولانه و با اتکا به خدا رأی بدهیم.

برچسب‌های خبر
اخبار مرتبط
دیدگاهتان را بنویسید

- دیدگاه شما، پس از تایید سردبیر در پایگاه خبری اصفهان زیبا منتشر خواهد‌شد
- دیدگاه‌هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد‌شد
- دیدگاه‌هایی که به غیر از زبان‌فارسی یا غیرمرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد‌شد

بیست + 18 =