به گزارش اصفهان زیبا؛ حدود بیست روز از آغاز فصل پاییز گذشته و هنوز نه خبری از کاهش دماست و نه بارانی باریده؛ پاییزی مشابه با آنچه در سال گذشته و این موقع سال پشت سر گذراندیم و سبب شد تا آن را یکی از گرم‌ترین پاییزها در سال‌های گذشته بنامند. حالا اما پیش‌بینی‌های هواشناسی حاکی از این است که امسال نیز دست‌کمی از پارسال ندارد و نباید چشم‌به‌راه باران چشم به آسمان دوخت. احمد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشک‌سالی سازمان هواشناسی در گفت‌وگو با «اصفهان زیبا» می‌گوید که امسال پاییزی گرم و خشک و بی‌بارش را پشت سر خواهیم گذاشت.
علی‌رغم اینکه مهر به روزهای آخر خود نزدیک می‌شود؛ اما دمای هوا آن‌چنان‌که انتظار می‌رفت کاهش نیافته و بارانی هم نباریده است. پاییز امسال، وضعیت دمای هوا چطور خواهد بود؟
طی 20 روز گذشته میانگین دمای هوای کشور 1.6 درجه سلسیوس نسبت به نرمال بالاتر بوده است. سال گذشته مشابه این شرایط نیز اتفاق افتاد و یکی از گرم‌ترین پاییزها را پارسال پشت سرگذاشتیم و رکورد آن از نظر دمایی در کشور ثبت شد. برای امسال همچنان نمی‌توانیم آماری در این خصوص ارائه دهیم؛ تنها می‌توان گفت در این 20 روزی که از پاییز گذشته، هوایی گرم‌تر از نرمال خود را تجربه کرده‌ایم. پاییز امسال مشابه پاییز پارسال گرم‌تر از نرمال است، اما این دما نتوانسته رکورد پاییزی قبل را بشکند؛ چراکه سال گذشته به‌خصوص آبان و آذر رتبه اول و دوم را در تاریخ ماه‌های پاییز از نظر دما داشتند و شرایط شدیدا نابهنجار و گرم بود. امسال هم کم‌وبیش انتظار می‌رود دمای هوا یک تا دو درجه سانتی‌گراد فراتر از نرمال باشد؛ به‌ویژه نیمه غربی و استان‌هایی که در حوزه زاگرس قرار دارند.
سال گذشته پاییز کم‌بارشی را پشت سر گذراندیم. امسال وضعیت بارش‌ها چطور خواهد بود و آیا می‌توان انتظار بارش نزولات آسمانی مؤثر را داشت؟
ازنظر بارش‌ها نیز بر اساس الگوهای موجود پاییز امسال خشک و بی‌بارش یا کمتر از نرمال پیش‌بینی می‌شود. شرایطی که احتمال می‌رود تا اوایل زمستان و تا نیمه دی‌ماه نیز ادامه داشته باشد و به‌نوعی این ماه زمستان نسبت به سال‌های گذشته‌اش گرم‌تر و بی‌بارش باشد. درنهایت باید در این باره دست‌به‌عصا راه برویم؛ چراکه شاخص قوی و با اطمینانی که بر اساس آن بتوانیم پیش‌بینی دقیقی از پاییز و زمستان سال جاری داشته باشیم، نداریم. شاخص‌هایی که نشانگر تغییرات فصلی هستند، بـرخی‌هایشـان به مـا پـیش‌بینی‌هـای بـلندمـدت می‌دهند و بعضی دیگر هم تخمین‌های کوتاه‌تر مثل دو هفته یا یک ماه. درباره شاخص‌های کوتاه‌مدت الان زود است و نمی‌توان با اطمینان از آن سخن گفت. براساس شاخص‌های بلندمدت نیز نمی‌دانیم که وارد دوره لانینا می‌شویم یا نه.
آیا پاییز امسال نیز مثل سال گذشته ازنظر افزایش دمای هوا رکورد خواهد زد؟
درباره اینکه پاییز امسال گرم یا از گرم‌ترین پاییزها خواهد بود، نمی‌توان با قطعیت صحبت کرد و فعلا زود است؛ اما بر اساس الگوهای موجود، می‌توان پیش‌بینی کرد که پاییز گرم‌تر از نرمالی را پشت سر خواهیم گذاشت.
اگر قرار باشد بارشی اتفاق رخ دهد از چه زمانی باید منتظر آن باشیم؟
در مدل‌های موجود برای یک یا دو هفته اخیر شرایط بارشی فراگیر برای سراسر کشور وجود ندارد. هم‌اکنون بیشتر بارندگی در نوار شمالی کشور است و به‌طور طبیعی این شرایط در مناطق مرکزی دیرتر آغاز می‌شود. در شرایط خنثی یا «لانینا» احتمال کم‌بارشی وجود دارد؛ چراکه این پدیده بیشتر به بارش کم گرایش دارد. در پاییز و نیمه اول زمستان، گرایش به کم‌بارشی در تمام استان‌ها وجود خواهد داشت؛ به‌ویژه که اصفهان، معمولا استان کم‌بارش و متوسط بارش در آن 150 میلی‌متر است و آب موردنیاز آن از ارتفاعات غرب و استان‌هایی مثل چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویر احمد تأمین می‌شود؛ بر این اساس می‌توان پیش‌بینی کرد امسال اصفهان ازنظر تأمین آب با مضیقه روبه‌رو باشد.
آیا امسال باید منتظر شرایط لانینا در کشور باشیم؟
ال‌نینو به‌طور ساده عبارت است از یک رخداد اقلیمی کلان که در اثر رها شدن انرژی انباشته در بزرگ‌ترین حوزه اقیانوسی جهان یعنی جنوب اقیانوس آرام رخ می‌دهد. نشانه اولیه آن هم تغییر جهت جریان آب‌های سرد و گرم و همچنین بادهای این منطقه است. از سوی دیگر، لانینا به شکل مشابه چرخه معکوسی است که بر روی آب‌های وسیع اقیانوس آرام با تغییر دما منجر به شکل دیگری از الگوهای بارش در کره زمین می‌شود. ریشه رخداد این شرایط نیز به رفتارهای خورشیدی وابسته است؛ اما اثرگذاری آن بر کشور ایران عموما با خشک‌سالی‌های طولانی‌مدت همراه است. افزایش دمای خاورمیانه به دنبال گرمایش جهانی در ده سال اخیر به تشدید این وضعیت نیز منجر شده است. به‌طور فیزیکی زمانی که شرایط ال‌نینو در ایران وجود دارد، انتقال رطوبت از دریا، به‌خصوص اقیانوس مناسب‌تر است. در مقابل سال‌هایی که شرایط لانینا در ایران حاکم است سهم ما از رطوبت کمتر است؛ چراکه جهت باد به‌گونه‌ای تغییر پیدا می‌کند که ما کمتر رطوبت دریافت کنیم و درنهایت بارندگی‌هایمان نیز کمتر خواهد بود.
امسال نیز چندان نمی‌توان دراین‌باره پیش‌بینی کرد که لانینا رخ می‌دهد یا نه. در حال حاضر مدل‌های گردش اقیانوسی تنها نشان می‌دهند ما در اوج زمستان، اوج شرایط لانینا را شاهد خواهیم بود. البته این پیش‌بینی قطعی نیست. درهرحال شرایط کنونی می‌طلبد که با تردید به این پیش‌بینی‌ها نگریست. ریسک برخی از فعالیت‌ها همچون کشاورزی با این پیش‌بینی بالا می‌رود.
